ересектің мейірімді назарына мұқтаж болу қажеттілігін қанағаттандырады. Қарым- қатынастың негізгі құралдары-экспрессивті
– мимикалық
2
Жағдаяттық-іскер
6 ай – 3 жас
ересекпен ынтымақтастықты қалау қажеттілігін жүзеге асырады. Заттық
іс-əрекетке байланысты. Жетекші мотив
- іскер мотив. Бір жасқа дейінгі қарым- қатынас құралдары көбінде заттық- əрекетшіл, бір жастан кейін вербалды
3
Жағдаяттан тыс– танымдық
3 – 5 жас
ересектің силастығына мұқтаж болу қажеттілігі жетекші болып табылады. Танымдық мотивтерді жүзеге асырады. Вербалды құралдарды қолданады.
4
Жағдаяттан тыс– тұлғалық
5 – 7 жас
Өзара түсіністік пен жанашырлық қажеттілігін жүзеге асырады. Қарым- қатынас мотиві – серіктесімен тұлғааралық қатынастарды орнату. Қарым-қатынас құралдары вербалды болып табылады.
Коммуникативті іс-əрекет ретінде қарым-қатынас бала өмірінің алғашқы айларында-ақ қалыптасады. Қарым-қатынас қажеттілігі тумысынан берілмейді, өмір барысында қалыптасады. Баланың араласу қажеттілігінің шығу тегі жəне ересекпен қарым- қатынасының алғашқы формасының дамуы – нəрестелік кезеңнің орталық мəселесі болып табылады.
М. И. Лисина бойынша, ересектің ілгері жүретін бастамашылдығының механизмі қарым-қатынас формалары дамуының негізгі механизмі болып табылады. Ересектің ілгері жүретін бастамашылдығының механизмі қарым-қатынастың
жаңа мақсатын көздеудің жəне ересекпен біріккен іс-əрекетті жүзеге асырудың есебінен бала дамуының жақын аймағын қалыптастыруды болжайды.