Оқулық Алматы, 014 Əож 159. (075. 8) Кбж 88. 37 я 73 б 24
жүктеу/скачать 0,87 Mb.
|
ДАМУ ПСИХОЛОГИЯСЫ кітап (1)
Қарым-қатынастың рөліБаланың психикалық дамуындағы қарым-қатынастың мəні төмендегідей деректермен дəлелденеді; қарым-қатынас жетіспеушілігінің немесе əлеуметтік депривацияның баланың дамуына ықпалымен; балалардың жануарлармен тəрбиеленуімен: адамдармен қарым-қатынас болмаса, даму да болмайды; соқырмылқау балалардың тəрибесімен дəлелденуде. Егер осындай бала тəрбиенің əлеуметтік жағдайынан тыс қалатын болса, оның интеллектісінің сақталғандығына қарамастан, ақыл- ойының терең кемістігіне əкелуі мүмкін. Тəрбиенің арнайы жүйесі толыққанды дамуды қамтамасыз ете алады. Бала қарым-қатынасының дамуының қызметтері, құрылысы жəне заңдылықтары М. И. Лисинаның еңбектерінде қарастыры- лады. Қарым-қатынас қатынасу іс-əрекеті ретінде мəдени тəжірибені жеткізеді; біріккен іс-əрекетті ұйымдастырады; тұлғааралық қатынастарды қалыптастырып, дамытады; адамдардың бірін-бірі жəне өзін-өзі тануына мүмкіндік береді. Қарым-қатынастың құрылысы қарым-қатынастағы серіктес ретіндегі зат пен басқаадамнан; қарым-қатынастағы қажеттіліктен, басқа адамдарды тану мен бағалауға ұмтылысынан, ол арқылы өзін-өзі тану мен бағалаудан; əрекеттер – бастамашыл актілер мен жауап əрекеттерінен; міндеттерден немесе мақсаттардан; құралдардан (вербалды, ым-ишара, заттық) жəне т.с.с.; өнімдерден (материалды жəне рухани сипаттағы құрылыстар) құралады. Əрбір жас ерекшелігі үшін қарым-қатынастың өзіндік түрі тəн. Оларды топтастыру өлшемдері: пайда болу уақыты, баланың тіршілік əрекетіндегі орны, қажеттіліктері, қарым-қатынас мотивтері мен құралдары. М. И. Лисина қарым-қатынастың балалалық шақтың туғаннан жеті жасқа дейінгі жас шамасын қамтитын негізгі төрт түрін көрсетеді (9-кесте): 9-кесте. М. И. Лисина бойынша, қарым-қатынастың туғаннан жеті жасқа дейінгі жас шамасын қамтитын негізгі төрт түрі
жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|