Оқулық Алматы, 020 ӘӨЖ 811 кбк 81. Е 79
жүктеу/скачать 5,96 Mb. Pdf көрінісі
|
Есеналиева Ж. САЛЫСТЫРМАЛЫ ТЫЛ БЫЛЫМЫ 2021 от 7 апреля
| Салғастырмалы тіл білімі
14. Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бірбүтін жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Тілдің жүйелілік сипатын айқындау тілдің ішкі заңдылықтарымен жақынырақ танысуға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген ғалымдар тілдің негізгі қызмкттеріне ерекше назар аударады.Тілдің коммуникативтік қызметін түсіндір. 15. Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бірбүтін жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Тілдің жүйелілік сипатын айқындау тілдің ішкі заңдылықтарымен жақынырақ танысуға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген ғалымдар тілдің негізгі қызметтеріне ерекше назар аударады. Тілдің атауыштық қызметін түсіндір. 16. Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бірбүтін жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Тілдің жүйелілік сипатын айқындау тілдің ішкі заңдылықтарымен жақынырақ танысуға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген ғалымдар тілдің негізгі қызметтеріне ерекше назар аударады.Тілдің экспресивтік- эмоцияналдық қызметін түсіндір. 17. Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бірбүтін жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Тілдің жүйелілік сипатын айқындау тілдің ішкі заңдылықтарымен жақынырақ танысуға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген ғалымдар тілдің негізгі қызметтеріне ерекше назар аударады.Тілдің ойды жарыққа шығару қызметін түсіндір. 18. Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бірбүтін жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Тілдің жүйелілік сипатын айқындау тілдің ішкі заңдылықтарымен жақынырақ танысуға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген ғалымдар тілдің негізгі қызметтеріне ерекше назар аударады. Тілдің танымдық қызметін түсіндір. 19. Тілдегі құрылым әр тектес элементтердің арақатынасынан және бірлігінен тұрады. Ол элементтер мыналар: а) дыбыс (фонема), ә) морфема, б) сөз, в) сөйлем, г) мәтін. Бұл элементтердің арасындағы айырмашылықтар – сапалық айырмашылықтар. Бұл лингвистикалық таңбалар парадигма құрады.Соны дәделде. – 165 – Есеналиева Жанар 20. Тілдегі құрылым әр тектес элементтердің арақатынасынан және бірлігінен тұрады. Ол элементтер мыналар: а) дыбыс (фонема), ә) морфема, б) сөз, в) сөйлем. Бұл элементтердің арасындағы айырмашылықтар – сапалық айырмашылықтар. Бұл лингвистикалық таңбалар синтагма құрады.Соны дәделде. 21. Синтагматика – тіл жүйесін зерттеудегі аспектілердің бірі. Ол нақты сөйлеуде немесе мәтінде тізіле орналасқан тілдік бірліктер арасында орналасқан. Тіл құрылымындағы синтагматикалық қатынастарды түсіндір. 22. Парадигматика – кең мағынада: тіл жүйесі лингвистикалық топтардың парадигмалар жиынтығы. Синтагматикаға қарама-қарсы қойылады. Тіл құрылымындағы парадигматикалық қатынастарды түсіндір. 23. Типология ғылымының басты мақсаты – т а к с о н о м и я (яғни тілдерді барлық параметрлер бойынша классификациялау). Осыдан тілдерді бір-бірімен салғастырғанда ең алдымен салыстыру параметрлерін таңдап, іріктеп алу қажеттігі туындайды. Қазақ және ағылшын тілін салғастырғанда сіз қандай параметр таңдар едіңіз? 24. Құрылымы әртүрлі тілдерді салғастыру, оларды әрбір тілдік деңгей бойынша сипаттау - типологияның басты мақсатының бірі. Осындай жалпы салғастыру тілдердің көпөлшемді типологиялық классификациясын (бірнеше параметрді қатар қолдануға негізделген) жасаудың негізі болады, тілдер арасындағы сәйкестіктер мен айырмашылықтардың нақты деректерінің көлемі мен сипатын анықтауға, құрылымы әр типті тілдер арасындығы тілдік универсалийлерді пайымдауға септігін тигізеді.Ттілдердің көпөлшемді типологиялық классификациясын түсіндіріңіз. 25. Жалпы тіл білімінде эталон тіл немесе метатіл ұғымы ерекше орын алады. Алайда, осы ұғым сөздіктерде, лингвистикалық әдебиеттерде әртүрлі түсіндіріліп жүр. Екі тілді салғастырғандағы метатілді түсіндіріңіз. 26. Метатіл -екінші тілді үйрену кезіндегі ана тілі.Осы ойды дәлелдеңіз. 27. Қазақ тілін құрылымы өзге тілдермен салғастырғанда (мәселен, ағылшын, француз, неміс, қытай, араб т.б.) метатіл |