Оқулық. Алматы: жшс рпбк
жүктеу/скачать 5 Mb. Pdf көрінісі
|
[Nes pbaev T.] ZHanuarlar fiziologiyasue(z-lib.org)
| Өкпе желдеткіші. Өкпенің белгілі бір уақыт ішінде ауа алмас-
тыру қабілетін өкпе желдеткіші деп атайды. Өкпе желдеткішін əлбетте, 1 минут мөлшерінде анықтайды. Демек, бір минут ішінде өкпе арқылы өткен ауа мөлшерін өкпе желдеткішінің минуттық 54-сурет. Жылқы өкпесінің сыйымдылығын бейнелейтін көрсеткіштер; оң жақта тыныстың графикалық бейнесі 135 көлемі дейді. Ең терең дем шығарғанның өзінде өкпе толық сол- майды, ондағы барлық ауа сығылып шықпайды, өкпеде қордағы ауа қалады. Қалыпты жағдайда сиыр 4-5 л ауа жұтады. Оның 30 пайызы тыныс жолдарында қалып, альвеолаларға тек 70 пайызы немесе 2,8-3,5 л ауа жетеді. Осы тыныстық ауаның альвеолалық ауаға қатынасын өкпе желдеткішінің коэффициенті деп атайды. Егер альвеолаларда 20 л шамасында ауа болатынын ескерсек, əрбір тыныс кезінде өкпедегі ауаның 1/6 бөлігі ғана желдетіледі. Өкпе желдеткішінің минуттық көлемі өзгермелі шама. Ол тыныс жиілігіне, өкпенің тіршіліктік сыйымдылығына, мал ат- қаратын жұмыс түріне, рацион сипатына, сыртқы орта темпе- ратурасына, т. б. факторларға тəуелді. Мысалы, тыныштық жағ- дайда жылқыларда өкпенің минуттық сыйымдылығы 40-50 л тең, ал баяу қимыл кезінде ол 100-200 л, ауыр жұмыс кезінде - 400- 500 л жетеді. Ауа температурасы 19 0 -тан 28 0 -қа дейін жоғарыла- са, өкпенің минуттық сыйымдылығы 45 литрден 105 л-ге дейін өседі. Дəл осындай өзгерістер сауын сиырларда да байқалады (18-кесте). жүктеу/скачать 5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|