Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалык, анатомия
387
A. thoracica in te rn a — м ен бірге ек і аттас вена о рн аласң ан . Олар 
ж оғары да ж а л п ы баған алы болы п, өз ж а ғы н д а ғы атсы з венаға (и. 
апопут а) ң ү яд ы . Оң ж а қ вена кейде ж о ғар ғы ң а қ п а венасы н а (и. 
cava superior) ң ү яд ы . A. thoracica in te rn a  қ аб ы р ға доғасы деңгейін- 
де екіге бөлінеді: к ө к ет ар тер и ясы (a. m usculophrenica) ж ән е ж оғар- 
ғы қүрсаң үсті ар тер и ясы (a. epigastrica superior). С оңғы сы m. rectus 
abdom icis-тщ ар тқ ы қ ы н аб ы н а еніп, к ін д ік ай м ағы н д а a. ep ig a stri­
ca inferioi— мен үш тасад ы (a. iliaca e x te r n a -нъщ  бүтағы ) Б ү л үш - 
тасу ж а қ сы д ам ы ған ж ән е б үған асты ар тер и ясы (a. subclavia) н ем е­
се сы ртңы м ы ң ы н ар тер и ясы н (a. iliaca e x te rn a ) байлау кездерін де 
үлкен тәж ір и б ел ік м аң ы зы бар. Б ү л ш ы қ еттер : m. tra n sv e rsa e th o ­
racica төс сүйегін ің төм енгі б етін ің іш к і ж а р ты сы н ы ң ж ән е семсер 
тәрізді өсіндіден басталы п, II — VI қ аб ы р ған ы ң сы р т қ ы қ ы р ы н д ағы
ң абы рғалы қ ш ем ір ш ек к е б өлш ектен іп бекиді.
Ж о ғар ы д а көрсетілген ң абы рға ар ал ы ң тар кеу ден ің іш к і фасци- 
ясы мен (/. endothoracica) ж аб ы л ған , ол алд ы н ан да, қ а п т а л ы н а н да 
аны қ бай қалад ы . Ол о м ы р тқ а ж а ғы н д а ж ү ң а , өңеш пен аорта м аң ы
май ш елім ен б айланы сады .
Кеуде іш іл ік а р тер и я н ы ң н егізгі тар м аң тар ы :
— a. pericardiacophrenica, ж ү р е к қабы мен к ө к ет т ің (диаф рагм а) 
ар тер и ясы , Ің а б ы р ғ а т ү с ы н д а (8 7 % ), ал 13% ж а ғд ай д а — екін- 
ш і ң абы рға а р а л ы қ т а б асталады . Ол д и аф р агм ал ы ң нервпен 
бірге ж үреді де, п ер и к ар д , кеуде ар ал ы ғы н а, брон хтарға ж ән е 
м и о к ар д қ а та р м а қ тар береді.
Қ азір гі кезең де ж ү р е к қ а н ай н а л ы м ы н ы ң ж етісп еу ш іл ігін д е 
аорта мен т ә ж а р тер и я арасы н; кеуде іш іл ік ар тер и я мен т ә ж ар те­
р и я арасы н қосу (ш унт ж асау) о п ер ац и я л ар ы қ о л д ан ы л ад ы .
— a. in te rco sta lis a n te r io r —ал д ы ң ғы қ а б ы р ға а р а л ы қ а р т е р и я ­
л ар , кеуде іш іл ік а р тер и я д ан , ж о ғар ғы б есін ш і қ а б ы р ға ара- 
л ы ң та тар ай д ы . К ейбір та р м а қ т а р ы б ү л ш ы қ ет —д и аф рагм а- 
л ы қ а р т ер и я л ар д ан (VI — X I қ аб ы р ға ар ал ы ң та) басталады .
— r.p erfo ra n tes anteriores — ал д ы ң ғы тесіп ш ы ғу ш ы тар м аң тар . 
Тері мен кеуде қ абы рғасы бүлш ы ң еттерін ң ан д ан д ы р ад ы ж ә- 
не де сүт безі қ ан а й н а л ы м ы н а қ аты сад ы .
— r. ste rn a lis — төс та р м а қ тар ы , к елесі ж а қ т ы ң аттас тар м ақ та- 
ры мен m em brane stern i p o sterio r асты н да ү ш тасад ы .
Кеуде іш к і ар тер и я н ы ң соңғы та р м а қ тар ы a. epigastrica supe­
rior, VII қ абы рға мен семсер тәр ізд і өсінді ар асы н д ағы бүры ш та 
Л аррей саң ы лауы ар ң ы л ы т ік б ү л ш ы қ ет қ ы н аб ы н а б ағы тталад ы . 
П ер и к ард қ а п у н к ц и я ж асаған д а ар тер и я за қ ы м д ан са көп қ а н ке- 
теді. Т ік бүлш ы қет қ ы н аб ы н да ар тер и я —б ү л ш ы қ ет тің арты н д а

388
6 бөлім. Кеуденің клиникалық анатомиясы
ж а ты п , төменгі ң ұрсаң ү с тіл ік ар тер и ям ен (сы р тқы м ы қ ы н арте- 
р и ян ы ң тарм ағы ) ұш тасады .
— a. m usculophrenica — б ү л ш ы ң ет-д и аф р агм ал ы қ ар тер и я-кеу д е 
іш іл ік ар тер и яд ан V I-ңабы рға ар ал ы ң та басталы п, қабы рға- 
л а р доғасы бойымен төмен ң ар ай ж ү р ед і. Төменде алты ж ү п
қабы рға ар ал ы ң ар тер и ял ар д ы тар ат ы п , ң аб ы рға а р ал ы ң ар- 
т ер и ял ы ң өрімге ң осы м ш а болады . Осы ң абы рға а р а л ы қ қо- 
сы м ш а тар м аң тар аорта к о а р к т ац и я с ы (тар ы л у ы ) к езін д е ай- 
н ал м а ңан ж о л ы болады . 12-ш і ң аб ы рға асты л ы ң а р тер и я н ы ң
б ү л ш ы ң ет-д и аф р агм ал ы қ ар тер и ям ен бай л ан ы сы ж о ң . Кеуде 
ш еңберінің іш к і беті кеуде іш іл ік ш ан д ы рм ен (fascia endotho- 
гасіса) ж аб ы л ған . Кеуде іш іл ік ф ас ц и я н ы ң қ а л п ы н а қ а р а й к е ­
уде ж а р ақ а т ы н ек і то п қ а бөледі:
— ж аб ы қ (тесіп өтпеген ж а р а қ а т ) — кеуде іш іл ік ф асц и я қал- 
пы нда;
— аш ы қ (тесіп откен ж а р а қ а т ) — кеуде іш іл ік ф асц и я ж ар а- 
ңаттан ған .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: