Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| 8.4. Тік бұлш ы ңет
Тік бүлш ы қет V — VII ң аб ы р ғал ар ш ем ір ш егі ж ән е төстің семсер тәрізді өсіндісінен басталы п p e c tin ossis p u b is-тщ ж о ғар ғы бетіне ңасаға симфизі мен қ а са ға төм п еш ігі ар асы н а бекиді. Қүрсақтың т ік бүлш ы ң еті (т . rectus abdom inis) — ж а л п а ң сіңір- лермен көлденең бөлінген (in te r s e c tio n s ten d in ea e). О лар ң абы рға ңалдыңтары (рудимент) болы п есептеледі. Көбінесе 4 сің ір і бола ды: екеуі к ін д ік үстінде — біреуі к ін д ік деңгей ін де ж ән е біреуі одан төмен. Кейде олар үш еу немесе екеу болуы да м ү м к ін . С іңірлер тік бүлш ы қеттің алд ы ң ғы қ а б ы р ғасы н ы ң қы н аб ы м ен байланы с- ңан, сондыңтан бүл а й м аң та гем атом а нем есе ір ің д еу процесстері болғанда, олар бөлек-бөлек орн аласады . Іш тің т ік б ү л ш ы қ ет ін ің артындағы ір ің д ік тер болса, томен ң ар ай тар ай д ы , себебі қ ы н ап - тың артқы қабы рғасы т. rectu s-тің а р тқ ы бетімен бай л ан ы сп аған . Сіңірлердің кеңдеу ж ер ін ен там ы р л ар мен н ервтер отеді, (а. ж ән е v. intercostales, п. in terco sta les). О ларды о п ер ац и я к езін д е ескеру к е рек. А ртериялар т ік б үлш ы ң ет пен он ы ң қ ы н аб ы н ы ң ар тң ы ңабы р- ғасы арасы нан өтеді. Брахиморф ты денелілерде сің ір лер коп теу, ал долихом орф ты - ларда аздау кездеседі. Б ү л сің ір лер ң ү р саң ты ң ж а л п а қ бүлш ы қет- тері ж и ы р ы л ған д а к ү ш түсетін т ір е к , ол а қ с ы зы қ т ы ң созы л у ы н а ңарсы түрады . Қ иғаш бүлш ы ңеттер мен т ік б ү л ш ы қ ет бірге ж и ы р ы л ға н д а, сіңірлер айм ағы іш к е тар ты л ы п , іш т ің бейнесі ж а л п а ң т ан а д ы . М . rectus abdom inis қ ы н а п та ж а т ад ы , ол іш т ің қ ап тал д ағы ж алпаң б ү л ш ы қ еттер ін ің апон евроздары н ан қ ү р а л ғ ан (8 .4 . б су- реттер). Қ ы н ап ты ң алд ы ң ғы қабы р ғасы іш т ің сы р т қ ы қ и ға ш бүлш ы ңетінің апоневрозы нан ж ән е іш к і ң и ғаш б ү л ш ы ң етін ің апоневрозының алд ы ң ғы (беткей) ж а п ы р а ң ш а сы н ан тү р ад ы . А л, артқы қабы рғасы т. obliguus abdom inis in te rn a -н ы ң апоневрозы - 488 8 белім. Құрсақ қабыргаларының клиникалық анатомиясы ны ң ар тқ ы ж ап ы р аң ш асы мен т. tra n sv e rsu s a b d o m in is-т ің апо- неврозы нан тұрады . А поневроз ж а п ы р а қ ш а л а р ы н ы ң орн аласуы к ін д ік т ің төм енгі деңгейінде өзгереді. Б а р л ы қ 3 б ү л ш ы қ ет тің апо- невроздары т ік бүлш ы ң ет ң ы н аб ы н ы ң тек ал д ы ң ғы қ абы рғасы н Ңүруға қ аты сад ы , ал осы б ү л ш ы қеттер ар ты н д а f. tra n sv e rsa ж а т а ды. Осы ж ерден откен кезде ол доға түрде орн аласад ы . Д ога к ін д ік - тен 5 — 6 см томен, ягн и reg. u m b ilica lis-те орн аласады да, ол a rcu a ta D ouglasi деп атал ад ы . М . p y ra m id a lis m. rectus ң ы н аб ы н ы ң іш ін д е ж атад ы , біраң, ол көбінесе болм айды . Е скертетін ж ағд ай , т ік б ү л ш ы қ ет ң ан там ы р л ар ы заң ы м д ал са, гем атом аны ң бейнесі осы б ү л ш ы қ ет ко н ту р ы н а ү қ сай д ы (Ром анцев симптомы ). 8.4.1. А қ сы зы ң Аң сы зы қ , linea alba б ар лы қ ү ш ж ү п б ү л ш ы қ еттер апоневроз- дары тік бүлш ы ң ет ңы набы н түзегеннен к е й ін , о л ар д ы ң ө зар а ай- қасуы н ан п ай д а болады . О ның ү зы н д ы ғы семсер т әр ізд і осіндім ен ңасаға арасы на созы лады . Семсер тәр ізд і өсіндіден томен ң ар ай ке- ң ей іп , к ін д ік деңгейіне дейін ж етед і. А қ сы зы ң к ін д ік т ен 3 — 4 см томен ж ерде ж ің іш к е р іп , қ а л ы ң д ай түседі. А поневроз ар асы н д ағы саң ы лаудан іш перде алд ы н д ағы м ай ң абаты ш ы ғы п , тері асты н да том пайған м ай лы іс ік (липом а) п ай д а болады . К ей у а қ ы т т а бүл са- ң ы лау ж а р ы қ қ аң п асы болы п табы лады (h ern ia I. alba). Оны П и р о гов ж ар ы ғы деп те атай ды . Ер адам дарда аң сы зы қ ты ң ені 1,5 — 2,5 см, ал әйелдерде 2 — 5 см. Әйелдерде аң с ы зы қ ты ң ең к е ң ж ер і к ін д ік д еңгей ін де, ер ад ам д а р д а —к ін д ік пен семсер өсіндісі ортасы н да орн аласады . Аң сы зы қ ты ң төрт түрі бар: 1) к ін д ік деңгейінде кең іген ; 2) к ін д ік үстінде кең іген ; 3) к ін д ік асты н да к ең іген ; 4) аң сы зы қ к ең д ігі барлы ң деңгейде бірдей. Қ ан данды ры луы ж ән е н ервтенуі ң абы рға ар ал ы ң а р тер и я л а р мен нервтердің соңғы м ай д а та р м а қ тар ы ар ң ы л ы ж ү р ед і. Б ү л ж ағдай бір ж а ғы н ан кескенде — қ а н н ы ң аз ағу ы н а себеп, е к ін ш і ж ағы н ан — н аш ар қ ан д ан у ж ән е нервтену о п ер а ц и я л ы қ ж а р ақ а т - ты ң ж а зы л у м ерзім ін ү зар тад ы . А қ сы зы қ ж ар ы ғы к ін д ік т ің үстінде кеңдеу ж ер ін де ж и і о р н а ласады . А ң сы зы қ ты ң ең әл сіз ж е р і — к ін д ік сақ и н асы — a n n u lu s um blicalis, ол а ң с ы зы қ ты ң ортасы нда ж а т ад ы . П р ен аталд ы ке- Клиникалық анатомия 489 зеңде, аң сы зы ңтағы тесік а р қ ы л ы — к ін д ік бауы өтеді. Ол арңы лы іштегі нәрестенің 2 к ін д ік ар тер и ясы , зәр өзегі ж ән е к ін д ік венасы шығады. Бала туы лғаннан к е й ін , аң сы зы ң тесігі д ән ек ер тін д і ты р ты ң пен ж абы лады . Т есіктің ж и егі —апоневроз т ал ш ы ң тар ы н ан ңү- рылған. Ол н ы ғы зд ал ы п — к ін д ік сақ и н асы н түзейді. жүктеу/скачать 28,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|