Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| Үйқы безінің өзектері
Ү йқы безінің өзегі, бездің басы нда — а р тқ ы бетіне там ан ; дене- сінде — алд ы ң ғы бетіне ж а ң ы н ; ң ү й р ы ғы н д а — ортасы н да ж атад ы . Өзек, 12-елі іш ек тің том ендейтін бөлігіндегі ү зы н а бойы орналас- ңан ң ы р ты сқ а дербес озі немесе ж а л п ы өт өзегім ен бірге аш ы л ад ы . Қ осы м ш а өзек, 12-елі іш е к т ің бүртігінен 3 — 4 мм к е й ін ж ерде аш ы лады . Е к і өзекте I бел ом ы ртң асы деңгей ін де п р о ек ц и я л ан ад ы . Н егізгі ө зектің сағасы II бел о м ы р тқ а т үсы н д а орн аласады . Үйқы безінің артерия ж әне веналары Ү йқы безінің ң ан д ан д ы р ы л у ы к елесі ар т ер и я л а р ар ң ы л ы ж ү- реді: 1) к ө к бауы р ар тер и ясы ; 2) ж а л п ы бауыр артери ясы ; Клиникалық анатомия 547 3) ж оғарғы ш аж ы р ң ай ар тер и ясы . Үйңы бездің басы ж о ғар ғы ж ән е төм енгі ұ й ң ы без — 12-елі іш ек артериялары нан, денесі мен қ ұ й р ы ғы к ө к бауы р ар тер и ясы н ы ң тармаңтарынан ңоректенеді. Үйңы без нервтенуі с и м п а т и к ал ы қ ж ән е кезбе н ервтер а р ң ы л ы , симпатикалың ком понент, ү л к ен ж ән е к іш і ң ұ р са қ т ы қ н ервтің тармаңтары ар қ ы л ы ж ү р ед і. Ү йқы безін нервтендіруге қ ү р с ақ өрі- мінен басңа — бауы р өрім і, ш а ж ы р ң ай ар ал ы ң өрім , к ө к бауы р өрі- мі мен бүйрек өрім дері де ң аты н асад ы . Сондыңтан, ү й қ ы без өрім і (аорталы ң ө р ім ін ің бір бөлігі) реф- лексогенді айм аң болады . О ны ң тітір к ен у і естен тан у ға (ш окңа) әкелуі м үм кін. Кезбе нерв тар м аң тар ы , ң үрсаң орім ін дегі тү й ін д ер ар қ ы л ы ұйңы безіне енеді. Көбінесе, сол ж а ң т а ғы кезбе нерв ң аты н асад ы . Оң жаң кезбе нерв, ү й қ ы безіне си р ек та р м а қ т ар ж ібереді. Үйңы безін р езек ц и я л ау д ан к е й ін , н ау ң аста ас ж ү р у ж олы - ның —асқазан мен іш ек тер д ің тонусы төмендеп: қү су , м етеоризм және газ ж үрм еу си яң ты п ато л о ги яға ү ш ы р ай д ы . |