Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
Мойын шандырлары (фасциялары)
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| 5.4. Мойын шандырлары (фасциялары)
Ш ы ңқан тегіне байланы сты барлы ң ш ан д ы р л ар (ф асц и ял ар ) үш топңа бөлінеді: 1) дәнекер тек ті ф асц и я л ар — бүлш ы ң ет, ң ан там ы р л ар ж ән е нервтер ай н ал асы н д ағы болбыр тін н ің ң ал ы ң д ап , ны ғы з- далған ы н а б ай лан ы сты (там ы р л ар ай н ал асы н д ағы -п ар аан - ги н алды ) бүлш ы ң еттер ар асы н д ағы серпінді а р тер и я л ар д ы ң м аң ы н д а ф асц и алд ы ң ы н ап ретінде д ам ы ған ; 2) бүлш ы қеттен ж а р ал ға н ш ан д ы р л ар ға, оларды ң апоневрозы мен с ің ір л ер ін ің тік е л ей ж а л ғ ас ы болаты н ф ас ц и я л а р ж ата- ды; 3) целом ды ң ф асц и я л ар — ал ғаш ң ы (үры ң ты ң) іш п ерденің іш - к і ж а п ы р ағы н ан п ай д а болған. В. Н . Ш евку н ен ко н ы ң ж ік т е у і бой ы н ш а 5 ңабат ш ан д ы р бар (анатом иялы ң о к у л ы ң тар д а олард ы ц ж и і ң ол дан ы лы п ж ү р ген тер- миндері к ел тір іл ген ) (5 .2 сурет ): 1) М ойы нны ң б ір ін ш і ш ан д ы р ы — тер іасты л ы ң беткей ф асц и я (/. su p erfic ia lis); 2) М ойы нны ц е к ін ш і ш ан д ы ры — м е н ш ік ті ф ас ц и я н ы ң беткей ж ап ы р аң ш асы (I. su p erficia lis f.propria)', 3) М ойы нны ц ү ш ін ш і ф асц и я сы —м е н ш ік т і ф ас ц и я н ы ң терец ж ап ы р а қ ш а сы (l.p r o fu n d u s f.propria)', 4) М ойы нны ц тө р тін ш і ф асц и я сы — м ойы н іш іл ік ф асц и я , қа- бы рғалы ң (п ариеталды ) ж ән е ви сц ералды ж а п ы р а қ ш а л а р ы бар ( f. endocervicalis ); 5) М ойы нны ц бесінш і ф асц и я сы — о м ы р тқ а алды ф асц и я (/. pre- vertebralis). Б ір ін ш і ш анды р — беткей, тер іасты л ы ң ш ан д ы р —ж ү қ а ж ап ы - раңш а (бүлш ы қет қ ал д ы ғы ) теріасты б ү л ш ы ң еті (m. p la ty s m a myoideus) қы набы н қ ү р ай д ы . Ол ж о ғар ы д а-бетке, томенде —бү- ғанасты ай м ағы н а өтеді. Ж ел к ед е теріасты ү л п асы н коптеген үя- ш ы ңтарға бөледі. Осы арад а к ар б у н к у л дам ы са, тері асты н д ағы үл пада некроз дам иды . Ш анды р б ар лы қ ү ш б ү р ы ш тар д а кездеседі. Е кін ш і ш ан д ы р -м ен ш ік ті ф ас ц и я н ы ц беткей ж а п ы р а қ ш а с ы — екі ж ап ы р аң ш а болы п, м ойы н о м ы р тң ал ар ы н ы ң ж о тал ы ң осінді- 296 5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы л ер ін ің ж ал ғам ал ар ы н ан ж ән е I. писһае superior-дан басталады . Ш анды р тр ап ец и я тәр ізд і б ұ л ш ы қ етті (т . tra p eziu s) е к і ж а ғы н ан қ ап тай д ы . Осы б ү л ш ы қ еттің ал д ы ң ғы ш етінде е к і ф ас ц и я л ы қ ж а- п ы р аң ш ал ар ңосы лы п, м ой ы н н ы ң сы ртң ы үш б ү р ы ш ы н д а ңан- там ы р-нервтерді сы рты н ан қо р ш ап ж а т ад ы . Т өс-бүған а-ем ізікш е б үл ш ы қетін ің (т . stern o cleid o m a sto id eu s) ар тң ы қ ы р ы н д а ек і ж а- п ы р аң қ а ң ай та бөлініп, б ү л ш ы қ еттің е к і ж а ғы н а н орап, он ы ң қы - набы н ңүрайды . Б ү л ш ы қ е ттің алд ы ң ғы м еди алды ш етінде ф ас ц и я н ы ң ек і ж а- п ы р ақш асы ң ай та ң осы лы п , қар сы б еткей дің аттас ф асц иясы - мен ж ал ғасы п , м ойы н ағзал ар ы н алд ы н ан ң орш ай ды . М ойы нны ң төменгі бөлім інде е к ін ш і ф асц и я төс сүйегі тү тң асы н ы ц алд ы ц ғы ш етіне ж ән е бүғана сү й егін ің ал д ы ц ғы ж о ғар ғы ң ы р ы н а ж аб ы сад ы , ал ж о ғарғы бөлім інде ем ізік ш е өсіндіге ж ән е төм ен гі ж а ң сү й ек тіц қы р ы н а бекиді. Б ү л ф асц и я ж а қ а с т ы безінің ңы набы н қ ү р ай д ы (saccus h yo m a n d ib u la ris). О м ы ртң аларды ң көлд ен ец өсінділеріне бекіп, м ойы нды алд ы ң ғы ж ән е ар тң ы б өліктерге бөледі. С онды қтан ір ің д іктер дам уы м ой ы н н ы ц алд ы н д а немесе ар ты н д а болады . Б е т кей ф асц ия тәр ізд і, е к ін ш і ф асц и я да м ойы нды то л ы қ қ о р ш ап , барлы ң үш б үры ш тард а кездеседі. М ойы нны ц беткей ж ән е м е н ш ік ті ф асц и я сы н ж ел к ед е к іш і ж ел к е нерві, ң ү л аң ты ц ү л к ен н ерві, м о й ы н н ы ц көлд ен ең нерві, бүғана үсті нерв та р м а қ тар ы тесіп өтеді. К іш і ж е л к е нерві — бет- кейге ем ізік ш е өсінді ар ты н д а ш ы ғы п , ж е л к е ге қ а р ай тар ай д ы . М ойы нны ң көлденең нерві (п. tra n sv e rsa colli) кеуде-бүған а-ем ізік- ше б ү л ш ы қ етін ің ортасы нан ш ы ғы п , ал ға ж ән е м еди алды бағы тта- л ы п , м ой ы н ны ц ортасы на ж ән е бүйіріне тарай ды . Қ ү л ақ ты ң ү л к ен нерві (n. a u ricu la ris m a g n u s) ал д ы ң ғы нерв- тен сәл ж о ғар ы ш ы ғы п , ш ы қ ш ы т безі, е м ізік ш е өсінділер ж ән е м ой ы н ны ң ж о ғар ғы ң ап тал д ар ы н нервтейді. М ойы нны ң том енгі ң ап тал д ар ы бүғана үсті н ерві (п . supraclavic- ularis) ар қ ы л ы нервтенеді. Ө тк ізгіш тік ж ан сы зд ан д ы р у ж асаған д а (м ойы н өрім і тарм аңта- ры на) новокаинды төс-бүған а-ем ізікш е б ү л ш ы ң еттің ортасы н ы ц арты на, ек ін ш і ф асц и я асты н а енгізеді. Ү шінш і ш ан ды р —м е н ш ік ті ф ас ц и я н ы ң терең дегі ж а п ы р а қ ш а - сы м ойы нны ң ортаң ғы бөлім інде ж а қ с ы ж етіл ген . Егер е к і т. sterno- жүктеу/скачать 28,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|