Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
БӨЛІМ ҢҮРСАҚ ҚУЫСЫ АҒЗАЛАРЫ НЫ Ң
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| 10 БӨЛІМ
ҢҮРСАҚ ҚУЫСЫ АҒЗАЛАРЫ НЫ Ң КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯСЫ 10.1. Қүрсақ ңуысы ағзаларының скелетотопиясына, синтопиясына және проекциялың анатомиясына жалпы сипаттамалар Құрсаң қ абы р ғасы н ы ң іш к і бетін ж а у ы п ж а т ң ан іш п ер д ен ің бөлігі — ң абы рғалы ң немесе п ар и еталд ы ж а п ы р а ң ш а , ал ағзал ар д ы орап ж а тң ан б ө л ігі-ағзал ы қ немесе ви сц ералд ы деп атал ад ы (10.1 с ур ет ). Іш перденің п ар и еталд ы ж а п ы р а ң ш а сы ви сц ер ал д ы ға өтеді. Қ үрсақ қ у ы сы н ы ң ағзал ар ы іш пердесім ен ә р тү р л і ж аб ы л а ды . Б а р л ы қ ж а ғы н ан ң о р ш ал ған ағзал ар — п ер д еіш іл ік орналас- қ ан (интраперитонеалды ) деп атал ад ы , оған: а сқ а зан , к ө к бауы р, ж ің іш к е іш ек , көлденең тоң іш ек т. б. ж а т ад ы . К ейбір ағзал ар м езоперитонеалды орн аласады , я ғн и іш пердем ен тек ү ш ж а ғы н ан қ о р ш ал ад ы , оған: бауы р, өт ж о л ы , 12-елі іш е к т ің бөлігі, өрлеген тоқ іш ек (colon ascendens), төм ендеген тоқ іш ек (colon descendens) т. б. ж атад ы . Іш ң уы сы н да кейбір ағзал ар тек алд ы н ан пердемен ж ар ты л ай ж аб ы л ы п , пердеден тыс — эк стр ап ер и то н еал д і о р н ал аса ды: бүйрек, бүйрек үсті безі, ү й қ ы безі т. б. Қ үрсақ ң уы сы н а ш қ ан кезде бауыр көрін еді. О ның алд ы ң ғы төм енегі қ ы р ы н ы ң дең гей і әр түрлі болуы м ү м к ін , біраң көбіне ң абы рға доғасы н а сәйкес келеді (X қабы рға деңгейінде). Б ау ы р д ы ң алд ы ң ғы төм енгі ң ы р ы н ы ң асты н д а өт ң аб ы н ы ң түбі орналасады (IX қ абы р ға деңгейінде). Б ау ы р д ы ң сол ж а ғы н д а , қа- бырға доғасы асты нда асң азан кө р ін ед і, ол о р таң ғы с ы зы қ т ы ң тү- гелдей сол ж а ғы н д а орн аласады , одан томен ң ар ай ү л к ен ш арбы Клиникалық анатомия 549 май түседі (10.2, 10.3, 10.4 с ур ет т ер ). Ш арбы м ай ж ің іш к е іш ек- тің көп бөлігін ж ауы п ж атад ы . Егер бауырды ж оғары көтерсе, онда а сң азан н ы ң к іш і и ін і мен кіші шарбы майды көрем із. К іш і ш арбы м ай ү ш б айлам н ан ң үрал- ған: бауыр-12-елі іш ек байлам ы (lig. hepatoduodenale), бауыр-ас- қазан байламы (lig. h ep a to g a stricu m ), к ө к ет -асң азан б айлам ы (lig. phrenicogastricum). Е гер, д и аф р агм а ж о ғар ы түрса ж ән е кеуде қаңңасы енсіз болса, асң азан аны ң көрін бей ді, сонды ңтан тексер- генде оны төменге тарту к ер ек . Lig. hepatoduodenale асты н а енгіз- ген саусаң ш арбы м ай тесігіне (for. epiploicum W in slo v i) к ір ед і. Ол алдынан — lig. hepatoduodenale б айлам ы м ен, ар ты н ан — бауы р мен бүйректің ж оғары ш еті арасы ндағы байлам ы м ен (lig. hepatorenale), төменнен — бүйрек пен 12-елі іш ек (lig. duodenorenale) ар асы н д ағы шажырңай байлам ы м ен, ж о ғар ы д ан — бауы рды ң ң ү й р ы ң ты бөлі- гімен ш ектеледі. Lig. hepatoduodenale іш ін д е —сол ж ағы н д а бауыр артериясы, оң ж ағы н д а ж а л п ы өт өзегі ж ән е о л ар д ы ң ортасы мен артында ңаңпа венасы (v. portae) о рн аласң ан . Аш іш екті тексеру ү ш ін , ш арбы м ай ды ж о ғар ы көтеру к ер ек . Осы кезде көлденең тоң іш ек пен он ы ң ш а ж ы р қ а й ы кө р ін ед і. Егер жіңішке іш ек ті ж о ғар ы ж ән е солға ы ғы сты р ы п , өрлей тін тоң ішекті аздап тартса, соңы р іш ек пен ң үрт тәр ізд і өсінді көрін еді, ол соңыр іш ек тің (ten ia libera) ж а л ғас ы болы п таб ы лад ы . Осы ж е р де өсіндіні әртүрлі в ар и ан ты н д а, әсіресе ң абы нудан к ей ін табуға ыңғайлы. Қүрт тәр ізд і өсін дінің ү ш ы к іш і ж а м б асқ а қ а р ап о р н ал а сады. Кейде ңүрт тәр ізд і өсінді соңы р іш е к т ің ар ты н д а — ретроце- калды ж атады . Тоқ іш ектің сол ж ән е оң ж а қ и іл ім і ( flexu ra colica d e x t жэне s in ), қабырга асты нда тереңде о р н ал асң ан д ы қ тан оларды тексеру қ и ы н . 12-елі іш ек тің ж ің іш к е іш е к к е өтетін ж ер ін табу ү ш ін көлден ең тоқ іш екті ( colon tr a n s v e r s u m ) ш аж ы р ң ай м ен ңоса ж о ғар ы көте- ру керек, ал ж ің іш к е іш ек тер д і томен түсіру ң аж е т , сонда көлде- нең тоң іш ек тің ш а ж ы р ң ай ы түбінен, о м ы р тқ ан ы ң сол ж а ғы н а н жүктеу/скачать 28,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|