142
3 бөлім. Аяқтың клиникалық анатомиясы
— ж іл ін ш ік т ің м еди алды бетінде, ү л к ен ж іл ік т ің а р тқ ы ар тер и
ясы , ж о ғар ы д а — ү л к ен ж іл ін ш ік т ің м еди алды ң ы р ы н ы ң бір
елі арты нан бастап, м едиалды өсінді мен ах и л л сің ір і арасы н
ңосаты н сы зы қ бойы;
— к іш і ж іл ін ш ік
ар тер и я (а. регопеа) п р о ек ц и ясы — т а қ ы м ш үң-
қ ы р ы ромбы сы түбінен немесе к іш і ж іл ін ш ік басы нан 2 см м е
ди алды ж ерден л атер ал д ы өсіндіні ңосаты н сы зы ң бойы;
— ү л к ен тері венасы (
v . saphena m a g n a ) ж ән е тері н ер він ің (
п .
saphenus) ж ү р у бағы ты ү л к ен ж іл ін ш ік т ің м еди алды ш етін ен
бір елі а р тқ а ж ү р гізіл ге н сы зы қ бойы;
— к іш і тері венасы (
v . saphena p a rva ), ж о ғар ы д а — б алты р бүл-
ш ы ң еттер ін ің ек і басы ар асы н д ағы ж ү л гед е ж а т ад ы . Б ал ты р -
ды ң м едиалды тері н ер він ің ж ү р у бағы ты оған сәйкес болады ;
— балты рды ң л атер ал д ы тері нерві (л.
c u ta n eu s surae la tera lis)
балты р б ү л ш ы ң етін ің сы ртң ы басы н ы ң
ортасы н да ж атад ы ;
— балты р н ерві (
п . su ra lis) бағы ты — к іш і тері асты л ы ң вена ба-
ғы ты н а үңсас.
— Терісі ж ү қ а , қ о зғал м ал ы . Тері асты н д ағы м ай л ы ү л п а е к і ба-
ғы ттан
— түрады . Тері асты нда тері н ервтері, ү л к ен тері асты л ы қ вена,
оны ң арты н д а б еткей лі ф асц и я асты н д а
п. sa p h en u s ж атад ы
(3.20 сурет).
Б еткей ф асц и я ж а л ғ ы з ж а п ы р а ң т ан түрады .
V. saphena p a rva
ж эн е
n. c u ta n eu s surae m edialis, беткей ф ас ц и я н ы ц ң ы н аб ы н д а, ал
ж оғарғы бөлікте м ен ш ік ті ф ас ц и я н ы ц ы д ы р аған
тал ш ы ң тар ы м ен
ңорш алған . С ираңты ц төм енгі ж ер ін е дейін де, беткей ф асц и я б ал
ты р нервіне
(п. suralis) қ ы н а п түзейді.
М енш ікті ф асц и я
( fascia c ru r is ), та қ ы м ф асц и я сы н ы ц ж а л ғас ы .
О л артңы қ ү н д аң ты қ ү р ад ы .
А р тқ ы қ ү н д ақ қ а б ы р ғ а л а р ы :
— алды н ан — ж іл ін ш ік сү й ектер і мен сү й ек а р а л ы қ перде;
—л атералд ы ж а ғы н а н — ар тң ы бүлш ы ң еттер, ар ал ы ң перде ж э
не к іш і ж іл ін ш ік ;
— арты нан — си р аң ты ц м е н ш ік ті ф асц и я сы ;
— м едиалды ж а ғы н ан — ү л к ен ж іл ін ш ік т іц м еди алды қ ы р ы .
—А р тқ ы ң үндаң , ф асц и я н ы ц терец дегі ж ап ы р ағы м ен ек іге бө-
лінген:
— б еткей лі ж ән е терецдегі.
Б еткей ф асц иалды ң үнд аң та: балты р, к ам б ал а тәр ізд і ж эн е т а
бан б үлш ы қеттері ж атад ы . Табан б ү л ш ы ң етін іц сіц ір і — балты р
ж эн е қам б ал а тәр ізд і б ү л ш ы қеттер ар асы н д а, ө зін іц ңы набы нда
этеді. Соныц ж о ғар ғы б элігінде ң ам б ала тәр ізд і б ү л ш ы ң еттіц (m.
so-