Барлы жйешелерді леуметтік бадарлануы

170 
III Блім. Денсаулы сатау саласын басару леуметтануы
байланысты: жалпыхалыты, "жымды, топты, жеке, сондытан 
жйе шеберіндегі немесе медициналы мекемедегі кез келген транс-
формация брінен б"рын леуметтік рдіс болып табылады. атынас-
тарды трансформация рдісіне т"р ындар т"тастай амтылады, ебек 
"жымыны мшелері, осы "жымдарды кімшілігі, мемлекеттік "-
рылымдар, т.б. Экономикалы дегейде мдделерді аты ысы мен 
келісімі ірі кімшілік жне шаруашылы "рылымдарда, сонымен 
атар, жекелеген нерксіптерді к лемінде болады. Сонымен бірге, 
медициналы мекеме шеберінде басшы мен жне ызметкерлерді 
мддесі енеді. Басшыны негізгі мддесі медициналы мекемені ж"-
мысыны тиімділігін арттырумен байланысты. ызметкер мен наты 
ж"мысшы з мддесін емдеу-алдын алу мекемесін ж"мыс орны мен 
мен табыс к зі ретінде байланыстырады, я ни, заманауи жа дайда олар 
здері ж"мыс істеп жрген медициналы мекеме к рсететін медицина-
лы к мекті к лемі мен тиімділігіне, сапасына туелді болуымен бай-
ланыстырады.
Ж%йені элементтеріні дамушы ы#тимал сипаты. Емдеу-алдын 
алу ызмет ытимал жйе болып табылады. Емдік-алдын алу ыз-
метті нтижелері мен к лемі демографиялы жа дай а, о амда ы 
эпидемиологиялы жне леуметтік-экономикалы жа дай а елеулі 
сер етеді. Б"л кейбір мекемелерді ызмет етуін тотатуына, кейбі-
реулеріні трансформациялануына немесе жаасыны пайда болуы-
на келеді.
Институттарды 'зара рекеттесуіні жекешеленуі. Денсаулы 
сатау "рылымында к птеген мекемелер мен "йымдар ж"мыс істейді. 
Біра осы институттарды зара рекеттесуі рбір науаса байла-
нысты жеке сипата ие болады: наты дрігер наты бір науаспен 
арым-атынаса тседі. Ал медицинада баса салалар а ара анда, 
ызметкерлер "рамына айрыша жо ары адамгершілік-этикалы та-
лап ойылады (Гиппократ анты).
Денсаулы сатау саласыны орталысыздандырылуы медицина-
лы ызметті жне айматы ерекшеліктерге байланысты орларды 
отайлы етіп б луді тиімді дісін "сынады. Біра р трлі дегейлі 
бюджеттерді райсысына б лу иын а со ады, б"л т"р ындар а ме-
дициналы к мек к рсетуді аржыландыруды рационалды жйесін 
"йымдастыруды шарты болып табылады. Осыдан емдеу-профилак-
тикалы мекемелері жйесіні (муниципалды, ведомстволы, маман-
дан ан жне т.б.) жекелеген алалар мен аудандарда ызметтеріні те 
еместігі к рінеді.

3.5. Денсаулы сатаудаы басарушылы арым-атынастар 
171
Денсаулы сатау жйесін басаруды орталысыздандыру жне 
фрагментациясы т"р ындарды барлы топтарына кепілді медицина-
лы к мек минимумын амтамасыз ету ммкіншілігін шектейді. Ме-
дициналы к мек к рсету жне денсаулы сатау ызметтеріні жеке 
дегейлері арасында зара рекеттесуіні лсіреу тенденциясы байа-
лады. Басару-"йымдастыру трансформациясыны серіні тиімсіздігі 
нтижесінде р трлі айма т"р ындары тиісті медициналы к мекті 
ала алмауыны артуы жне ресурстарды пайдалану тиімділігіні т -
мендеуі байалады
1
. Нтижесінде ызмет атарушы емдеу-профилак-
тикалы мекемелеріні желілері т"р ындарды наты ажеттіліктеріне 
жне ресурстарды рационалды олдану талаптарына сйкестілігі т -
мендей береді.
Сонымен атар, медициналы "йымдастыру жйесіні маызды а-
идасы — медициналы к мек к рсетуді кезеділігі ауіпті жа дайда 
т"р. Денсаулы сатау жйесі жеке бір аймата "рылуы ммкін емес 
екені белгілі. орларды не "рлым жо ары тиімділікте пайдалану де-
гейіне жету шін ЕПМ желісін д"рыс рационализациялау ажет жне 
ол мекемелерді рбір дегейіні жне тріні ызметтері д"рыс б лі-
нуі ажет. Байа анымыздай, орталытан басару мен аржыланды-
руды б"л трі а ымда ы дегейге ара анда аса жо ары дегей болып 
табылады. Б"л жа дайда медицина леуметтануыны маызды маса-
ты — айматы медициналы к мек к рсету мен кімшілік жйелерді 
б луде отайлы тсілдерді зірлеу болып табылады.

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: