Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен


Кейбір химиялық элементтердің аталуы, химиялық таңбалары



Pdf көрінісі
бет31/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   94
Кейбір химиялық элементтердің аталуы, химиялық таңбалары 
 
және салыстырмалы атомдық массалары
Химиялық 
элементтердің
атауы
Химиялық 
элементтердің 
таңбасы
Химиялық 
элементтер 
таңбасының 
оқылуы және 
қазақша айтылуы
Химиялық 
элементтердің 
салыс тырмалы 
атомдық масса-
сы (дөңгелектеп 
алынған)
Азот
N
Ýí
14
Алюминий
Al
Алюминий
27
Барий
Ba
Барий
137
Бор
B
Бор
11
Бром
Br
Бром
80
Сутек
H
Аш
1
Темір
Fe
Феррум
56
Алтын
Au
Аурум
197
Йод
I
Йод
127
Калий
K
Калий
39
Кальций
Ca
Кальций
40
Оттек
O
O
16
Кремний
Si
Силициум
28
Магний
Mg
Магний
24
Марганец
Mn
Марганец
55
Күміс
Ag
Аргентум
108
Мыс
Cu
Kyпpyм
64
Натрий
Na
Натрий
23
Сынап
Hg
Гидраргирум
201
Күкірт
S
Ýñ
32
Көміртек
C
Цэ
12
Қорғасын
Pb
Плюмбум
207
Фосфор
P
Пэ
31
Фтор
F
Фтор
19
Хлор
Cl
Хлор
35,5
Мырыш
Zn
Цинк
65


47
 
Біліміңді тексер
 
1. 
Химиялық элемент дегеніміз не? Химиялық элемент және жай
 
зат 
ұғымдарының айырмашылығы қандай?
 2. 
Келесі тұжырымдардың қайсысында химиялық элемент, қайсысында 
жай зат туралы сөз болады?
а) азот пен оттек ауаның негізін құрайды;
ә) жер қыртысының жартысы оттектің үлесіне тиеді;
б)
 
азот өсімдіктің өсуіне қажет;
в)
 
гелий ең алғаш Күннен табылды.
 3. 
Жай заттар қандай үлкен екі топқа бөлінеді және олардың бір-
бірінен айырмашылығы неде?
 4. 
Химиялық элементтерді қалай таңбалайтынын білесің бе?
 5. 
Атомдық нөмірлері 6, 8, 12, 18, 22, 33, 29, 79, 80-ге тең 
химия лық элементтерді периодтық жүйеден тауып көрсетіп, 
оларды атай аласың ба?
 6. 
Периодтық жүйеде а) ғаламшарлар; ә) атақты ғалымдар; б) мем-
ле кет; в) қалалар құрметіне аталған элементтер бар ма?
 7. 
Күкірт сөзін пайдаланып, бірінде күкірт жай зат, екіншісінде 
химия лық элемент екенін білдіретін екі сөйлем құрастыр.
Өте маңызды
Әрбір химиялық элементтің өзінің жеке химиялық 
таңбасы бар. Химиялық элемент — атомдардың 
белгілі бір түрі. Химиялық элементтер үлкен екі 
топқа бөлінеді: металдар және бейметалдар. Бір ғана 
химиялық элемент атомдарынан тұратын заттар жай 
заттарға, әртүрлі элементтер атомынан түзілетін 
заттар күрделі заттарға жатады.
§ 7. АÒÎÌ ҚҰÐАÌÛ ÌÅÍ ҚҰÐÛËÛÑÛ. ÈЗÎÒÎÏÒАÐ
1911 жылы ағылшын ғалымы Э.Ðезерфорд 
атомның ортасында оң зарядталған ядросы 
бар екенін тәжірибе жүзінде анықтады. 
Сөйтіп, атомның планетарлық моделін 
ұсынды (20-сурет). Бұл модель бойынша атом 
оң зарядталған ядро дан және оны айнала 
қозғалатын теріс заряд талған электрондардан 
(
e

) тұрады. 
Электронның массасы, протон мен нейтрон 
массаларымен салыстырғанда, өте аз шама. 
Оны ескермеуге де болады. Атомның бүкіл 
массасы ядрода шоғырланған.
Бүгінгі сабақта:
• 
атом құрамы мен құры-
лысын оқып-үйренеміз;
• 
изотоп ұғымын білетін 
боламыз.
• 
Ядро
• 
Протон
• 
Нейтрон
• 
Электрон
• 
Изотоп


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет