4
|
тапсырма:
|
y = 0.5x2
|
+ 4x − 3функциясының графигін
|
|
∈ −
|
|
|
қадамымен тұрғызатын программа
|
x
|
|
1.5;5 аралығында h 0.1
|
жазыңыз.
|
|
|
|
Программа мəтіні
|
|
|
Uses Graph;
|
|
|
|
var
|
|
|
|
|
x, dx: real;
|
x1,x2: real;
|
|
real; mx,my: integer; x0,y0: integer; px,py: integer; grDriver: integer; grMode: integer; ErrCode: integer;
integer;
321
Begin
grDriver:=VGA;
grMode:=VGAHi;
InitGraph (grDriver, grMode, ‘C:\BP\BGI’); ErrCode:=GraphResult;
if ErrCode <> grOK then begin
writelen (‘Графикалық режим қосылмады’); writelen (‘Жұмысты аяқтау үшін
пернесіне басыңыз‘);
readlen;
Halt (1);
end;
x0:=640; y0:=480;
mx:=20; my:=20;
line(10,y0,630,y0);
line(x0,10,x0,470);
x1:=-15;
x2:=5;
dx:=0.1; x:=x1;
while (x
y:=0.5*x*x+x*4-3;
px:=x0+round(x*mx);
py:=y0-round(y*my);
PutPixel (px,py,White);
x:=x+dx;
end;
readln;
End.
322
6 ҚОСЫМША
Паскаль тілінің дербес компьютерге арналған
нұсқасының қордағы сөздері
Ағылшынша
|
Қазақша
|
Ағылшынша
|
Қазақша
|
absolute
|
абсолюттік
|
label
|
белгі (тамға)
|
and
|
логикалық ЖƏНЕ
|
library
|
кітапхана
|
array
|
жиым (массив)
|
mod
|
бөліндінің қалдығы
|
asm
|
ассемблер
|
nil
|
болмау (бос болу)
|
begin
|
блок басы
|
not
|
логикалық ЕМЕС
|
case
|
вариант
|
or
|
логикалық НЕМЕСЕ
|
const
|
тұрақты (константа)
|
of
|
одан (-дан, -ден,
|
|
|
|
-тан, -тен)
|
constructor
|
конструктор
|
object
|
объект
|
div
|
бүтін бөлу
|
packed
|
тығыздалған
|
go to
|
ауысу (көшу)
|
procedure
|
процедура
|
do
|
орындау, атқару
|
program
|
программа
|
downto
|
кеміту
|
record
|
жазба
|
destructor
|
деструктор (бұзушы)
|
repeat
|
қайталау
|
else
|
əйтпесе
|
set
|
жиын
|
end
|
блок соңы
|
shl
|
биттердісолға
|
|
|
|
ығыстыру
|
exports
|
экспорт (жіберу)
|
shr
|
биттерді оңға
|
|
|
|
ығыстыру
|
external
|
сыртқы
|
string
|
қатар (жол)
|
file
|
файл
|
then
|
онда
|
for
|
үшін
|
to
|
үлкейту
|
forward
|
алдындағы
|
type
|
тип (түр)
|
function
|
функция
|
unit
|
модуль
|
if
|
егер
|
until
|
дейін (шейін)
|
i m p l e m e n -
|
жүзеге (іске) асыру
|
uses
|
пайдалану
|
tation
|
|
|
|
in
|
ішіндегі (ішіне ену)
|
var
|
айнымалы
|
inline
|
Негізгі
|
while
|
əзірше, болмайынша
|
interrupt
|
кідірту (үзу)
|
with
|
-дан, -ден, -тан, -тен
|
interface
|
интерфейс
|
xor
|
алып тастау
|
|
|
|
НЕМЕСЕ
|
inherited
|
мұралау (қаблдау)
|
|
|
323
7 ҚОСЫМША
ASCII-КОДТАР КЕСТЕСІ
0
|
|
|
32
|
|
64
|
- @
|
96-`
|
128
|
- А
|
160
|
- а
|
192
|
- └
|
224
|
-р
|
1
|
-
|
33
|
- !
|
65
|
– А
|
97-а
|
129
|
- Б
|
161
|
- б
|
193
|
- ┴
|
225
|
-с
|
2
|
- ☻
|
34
|
- «
|
66
|
– В
|
98-Ь
|
130
|
- В
|
162
|
- в
|
194
|
- ┬
|
226
|
-т
|
3
|
-
|
35
|
- #
|
67
|
– С
|
99-с
|
131
|
- Г
|
163
|
- r
|
195
|
- ├
|
227
|
- у
|
4
|
-
|
36
|
- $
|
68
|
– D
|
100
|
- d
|
132
|
- Д
|
164
|
- д
|
196
|
- ─
|
228
|
- ф
|
5
|
-
|
37
|
- %
|
69
|
– Е
|
101
|
- е
|
133
|
- Е
|
165
|
- е
|
197
|
- ┼
|
229
|
- х
|
6
|
-
|
38
|
- &
|
70
|
– F
|
102
|
- f
|
134
|
- Ж
|
166
|
- ж
|
198
|
- ╞
|
230
|
- ц
|
7
|
- •
|
39
|
- '
|
71
|
- G
|
103
|
- g
|
135
|
- 3
|
167
|
- з
|
199
|
- ╟
|
231
|
- ч
|
8
|
- ◘
|
40
|
- (
|
72
|
- Н
|
104
|
- h
|
136
|
- И
|
168
|
- и
|
200
|
- ╚
|
232
|
- ш
|
9
|
- о
|
41
|
- )
|
73
|
- I
|
105
|
- i
|
137
|
- Й
|
169
|
- й
|
201- ╔
|
233
|
- щ
|
10
|
- ◙
|
42
|
-*
|
74
|
- J
|
106
|
- j
|
138
|
- К
|
170
|
- к
|
202
|
- ╩
|
234
|
- ъ
|
11 -♂
|
43
|
- +
|
75
|
- К
|
107
|
- k
|
139
|
- Л
|
171
|
- л
|
203- ╦
|
235
|
- ы
|
12
|
- ♀
|
44
|
- ,
|
76
|
- L
|
108
|
- 1
|
140
|
- M
|
172
|
- м
|
204
|
- ╠
|
236
|
- ь
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13
|
- ♪
|
45
|
- -
|
77
|
- М
|
109
|
- m
|
141
|
- H
|
173
|
- н
|
205
|
- ═
|
237
|
- э
|
14
|
- ♫
|
46
|
- .
|
78
|
- N
|
110
|
- n
|
142
|
- О
|
174
|
- о
|
206
|
- ╬
|
238
|
- ю
|
15
|
- ☼
|
47
|
- /
|
79
|
- 0
|
111-о
|
143
|
- П
|
175
|
- n
|
207
|
- ╧
|
239
|
- я
|
16
|
-►
|
48
|
- 0
|
80
|
- Р
|
112
|
- р
|
144
|
- Р
|
176
|
- ░
|
208
|
- ╨
|
240
|
- Ё
|
17
|
-◄
|
49
|
- 1
|
81
|
- Q
|
113
|
- q
|
145
|
- С
|
177
|
- ▒
|
209
|
- ╤
|
241
|
- ё
|
18
|
-
|
50
|
- 2
|
82
|
- R
|
114
|
- r
|
146
|
- T
|
178
|
- ▓
|
210- ╥
|
242
|
- Є
|
19
|
- ‼
|
51
|
- 3
|
83
|
- S
|
115
|
- s
|
147
|
- У
|
179
|
- ≥
|
211-╙
|
243
|
- є
|
20
|
- ¶
|
52
|
- 4
|
84
|
- Т
|
116
|
- t
|
148
|
- Ф
|
180
|
- ┤
|
212
|
- ╘
|
244
|
- Ï
|
21
|
- §
|
53
|
- 5
|
85
|
- U
|
117
|
- u
|
149
|
- X
|
181
|
- ╡
|
213
|
-╒
|
245
|
- ï
|
22
|
- g
|
54
|
- 6
|
86
|
- V
|
118
|
- v
|
150
|
- Ц
|
182
|
- ╢
|
214- ╓
|
246
|
- ÷
|
23
|
- ↨
|
55
|
- 7
|
87
|
- W
|
119
|
- w
|
151
|
- Ч
|
183- ╖
|
215
|
- ╫
|
247
|
- ≈
|
24
|
- ↑
|
56
|
- 8
|
88
|
- X
|
120
|
- х
|
152
|
- Ш
|
184
|
- ╕
|
216
|
- ╪
|
248
|
- °
|
25
|
- ↓
|
57
|
- 9
|
89
|
- Y
|
121
|
- у
|
153
|
- Щ
|
185
|
- ╣
|
217
|
- ┘
|
249
|
- •
|
26
|
- →
|
58
|
- :
|
90
|
- Z
|
122
|
- z
|
154
|
- Ъ
|
186
|
- ║
|
218
|
- ┌
|
250
|
- ·
|
27
|
- ←
|
59
|
- ;
|
91
|
- [
|
123
|
- {
|
155
|
- Ы
|
187
|
- ╗
|
219
|
- █
|
251
|
- √
|
28
|
- └
|
60
|
- <
|
92
|
- \
|
124
|
- |
|
156
|
- Ь
|
188
|
- ╝
|
220
|
- ▄
|
252
|
- n
|
29
|
- ↔
|
61
|
- =
|
93
|
- ]
|
125
|
- }
|
157
|
- Э
|
189
|
- ╜
|
221
|
- ▌
|
253
|
- 2
|
30
|
- ▲
|
62
|
- >
|
94
|
- ^
|
126
|
- ~
|
158
|
- Ю
|
190
|
- ╛
|
222
|
-▐
|
254
|
- ■
|
31
|
- ▼
|
63
|
- ?
|
95
|
- _
|
127
|
- □
|
159
|
- Я
|
191
|
- ┐
|
223
|
- ▀
|
255
|
- □
|
324
ҚОЛДАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Абрамов С.А. и др. Задачи по программированию. М., Наука, ГРФМЛ, 1988.
Вирт Н. Алгоритмы и структуры данных. М., Мир, 1989.
Грибанов В.П., Калмыкова О.В., Сорока Р.И. Основы алгорит-мизации и программирование. Уч.пос., М., МЭСИ,2001.
Дайитбегов Д.М., Черноусов Е.А. Основы алгоритмизации и алгоритмические языки. Учебник. М., Финансы и статистика, 1992.
Йенсен К., Вирт Н. Паскаль. Руководство для пользователя, М., Финансы и статистика, 1989.
Кормен Т., Лейзерсон Ч., Ривест Р. Алгоритмы: построение и анализ. М.. МЦНМО, 1999.
Фаронов В.В. Turbo Pascal 7.0. Начальный курс. Учебное пособие. М., Нолидж,1998.
Шень А. Программирование: теоремы и задачи. М., МЦНМО, 1995.
Ван Тассел Д. Стиль, разработка, эффективность, отладка и испытание программы. М., Мир,1981.
Вирт Н. Алгоритмы + структуры данных = программы. М., Мир,1985.
Джонс Ж.,Харроу К. Решение задач в системе Турбо Паскаль. М., Финансы и статистика, 1989.
Епанешников А.М., Епанешников В.А. Программирование в среде Turbo Pascal 7.0. М., Диалог-МИФИ, 1995.
Лэнгсам Й., Огенстайн М., Таненбаум А. Структуры данных для персональных ЭВМ, М., Мир, 1989.
Майерс Г. Искусство тестирования программ. М., Финансы и статистика, 1982
Поляков Д.Б., Круглов И.Ю. Программирование в среде Турбо-Паскаль (версия 5.5), М., МАИ, 1992
Рубенкинг Н. Турбо Паскаль для Windows. В 2 т. М.,СК Ферлаг Интернешнл,1994
Семашко Г.Л., Салтыков А.И. Программирование на языке Паскаль. М., Наука, 1988
Турбо Паскаль 7.0. К., Торгово-издательское бюро BHV, 1996
Фаронов В.В. Turbo Pascal 7.0. Практика программирования. Учебное пособие. М., Нолидж,1998
325
МАЗМҰНЫ
1. АЛГОРИТМДЕУ НЕГІЗДЕРІ 3
1.1. Негізгі ұғымдар мен түсініктер 3
1.2. Алгоритм қасиеттері 6
1.3. Алгоритмдерді бейнелеу жолдары 7
1.4. ЭЕМ-де есеп шығару кезеңдері 14
1.5. Алгоритмдерді график түрінде жазу 15
1.6. Алгоритмдердің бірыңғай құрылымы 15
1.7. Программалау тілдері 21
2. ТУРБО ПАСКАЛЬ ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫ 24
2.1 Турбо Паскаль ортасымен жұмысты бастау 24
2.2 Функциональдық пернелер қызметі 26
2.3 Мəтіндік редактор 28
2.4 Турбо Паскаль ортасының негізгі мүмкіндіктері 30
3. ТУРБО ПАСКАЛЬ ТІЛІНЕ КІРІСПЕ 35
3.1 Паскаль тілінің жалпы сипаттамалары 35
3.2 Паскаль тілінің алфавиті 38
3.3 Программа құрылымы 39
3.4 Тілдің қарапайым конструкциялары 48
3.5 Мəліметтер типтері 51
3.6 Арифметикалық жəне логикалық өрнектер 60
4. ТУРБО ПАСКАЛЬДІҢ СТАНДАРТТЫ МОДУЛЬДЕРІ 71
4.1 Математикалық функциялар 71
4.2 Дөңгелектеу функциялары жəне типтерді түрлендіру 72
4.3 Реттік типтегі процедуралар жəне функциялар 72
4.4 Сөз тіркестерімен жұмыс істейтін процедуралар мен функциялар 73
4.5 Басқа процедуралар мен функциялар 75
4.6 Енгізу-шығару процедурасы 76
5. ТУРБО ПАСКАЛЬ ТІЛІНІҢ БАСҚАРУ ОПЕРАТОРЛАРЫ 84
5.1 Шартсыз көшу операторы. Белгілер.
Бос оператор. Құрама оператор 84
5.2 Шартты оператор 96
5.3 Таңдау операторы 100
5.4 Қайталану саны белгілі цикл операторы 107
5.5 Шарты алдын ала берілген цикл операторы 111
5.6 Шарты соңынан тексерілетін цикл операторы 115
6. БАЗАЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМДАРДЫ СИПАТТАУ 123
6.1 Жиымдарды сипаттау. Жиым элементтерін пайдалану 123
6.2 Жиын типін анықтау. Жиындардың қасиеттері. 134
6.3 Жазбаларды хабарлау. Жазба элементтерімен жұмыс істеу. 146
7. ТУРБО ПАСКАЛЬ ГРАФИКАСЫ 161
7.1 Graph модулінің жалпы сипаттамасы 161
326
7.2 Графикалық режимді инициализациялау жəне мəтіндік режимге көшу .. 163
7.3 Сызықтармен, нүктелермен жəне фигуралармен жұмыс істеу 170
7.4 Түстерді басқару 198
7.5 Графикалық режимде мəтін шығару 218
8. МОДУЛЬДІК ПРОГРАММАЛАУ 236
8.1 Программа құрылымы 236
8.2 Процедураны сипаттау жəне шақыру 237
8.3 Функцияны сипаттау 238
8.4 Формальді жəне нақтылы параметрлер 239
8.5 Атаулардың əсер ету аймағы 244
8.6 Рекурсивті процедуралар жəне функциялар 246
8.7 Модуль құрылымы. Модульді іске қосу 248
9. ФАЙЛДАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ 254
9.1 Файлдар жайлы жалпы мəліметтер 254
9.2 Файлдармен жұмыс істеуге арналған процедуралар мен функциялар 260
9.3 Типтелген файлдарды өңдеу ерекшеліктері 269
9.4 Мəтіндік файлдармен жұмыс істеу 279
9.5 Типсіз файлдар 287
10. МƏЛІМЕТТЕРДІҢ ДИНАМИКАЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫ 291
10.1 Статикалық жəне динамикалық жады түрлері жайлы жалпы түсінік 291
10.2 Динамикалық айнымалыларды сипаттау жəне оларды қолдану 291
10.3 Динамикалық жадымен жұмыс істеуге арналған процедуралар
мен функциялар 294
1 ҚОСЫМША 300
2 ҚОСЫМША 304
3 ҚОСЫМША 306
4 ҚОСЫМША 308
5 ҚОСЫМША 317
6 ҚОСЫМША 323
7 ҚОСЫМША 324
ҚОЛДАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 325
327
Б.Б. Бөрібаев, А.М. Махметова
АЛГОРИТМДЕУ ЖƏНЕ
ПРОГРАММАЛАУ ТІЛДЕРІ
Оқулық
Басуға 21.12.11. қол қойылды. Қағазы офсеттік.
Қаріп түрі “Таймс” Пішімі 60х90/16. Баспа табағы 20.5.
Таралымы 1900 дана. Тапсырыс 1618.
Тапсырыс берушінің дайын файлдарынан басылып шықты.
ЖШС РПБК «Дəуір», 050009, Алматы қаласы, Гагарин д-лы, 93а. Е-mail: rpik-dauir81@mail.ru
328
Достарыңызбен бөлісу: |
