Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және әылым министрлігі бекіткен алматы, 011 £
жүктеу/скачать 16,47 Mb. Pdf көрінісі
|
Биотехнология
| іп
упіго жағдайында өсіру. Стероидтардың микробиологиялық био- трансформациясын жүзеге асыру. 4 кезең (1961-1975 ж.) - меңгерілетін биосинтез, яғни мик- робты мутанттар көмегімен амин кышқылдарын өндіру, тазарты- лған ферменттік препараттар алу, иммобилденген ферменттерді жасушааарды терді өндіру. биогаз алу. тазалау 5 кезең (1973 жылдан бастап) - жаңа биотехнология - био- алу Моноклонды дандарды, протопласттарды және меристемалы дақылдарды бу- алу 7 Бүгінгі тақца биотехнология жағынан дамуын қарастырғанда, келесі үлкен заңцылықты байқап көруге болады: мысалы ХХ-шы ғасырдың 60-шы жылдарына дейін көбінесе көбею технология кеңінен қолданылды, әсіресе селекция салаларында жасанды түрде үрықтандыру, клондау, ұрықтарды іп у і і г о жағдайында өсіру, се- лекциялық процесті жылдамдату арқылы зерттеулер жүргізілді. Сонымен қатар, 60-шы жылдардың соңьгада және 70-ші жылдар- дың басында жасушалық технология саласы жағынан биотехно логия өз зерттеулерінде толық қарастырылды: сомалық жасуша- ларды бір-бірімен будандастыру, экстракорпоралды үрықтанды- ру, гермаплазма мен жыныс жасушаларды төменгі температурада үзақ уақыт үстап сақтау, дәрілік препаратгарды рекомбинанттық және мутанттық микроорганизмдер арқылы алу, бағаналы жасу шаларды өсіру, сонымен қатар иммобилденген жасушаларды алу. Биотехнология 1983 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін көбінесе молекулалық зерттеулермен (гендік инженерия, геномика, протео- мика, биосенсорика, ақуыздық және инженерлік энзимология, яғни молекулалық деңгейіндегі зертгеулермен) айналысып келеді. Осы орайда биотехнологиялық тәсілдерді пайдалану жасушаньщ ге- нетикалық аппаратына өзгерістер енгізу, селекцияльщ көлемі мен уақытын үнемдеуге болады. Бүл ауыл шаруашылығына және ком- мерциялық өнімді дамытуға үлкен үлесін қосады. Биотехнологиялық жолмен алынатын коммерциялық өнімдерге көптеген дәрі-дәрмектер, ақуыздар мен ферменттік препараттар, табиғи бояулар, хош иісті заттар, витаминдер және тағы басқа да биологиялық белсенді қосындылар кіреді. Биотехнологиялық әдістердің көмегімен селекция процесін жүргізуде ежелден қолда- ныльш келе жатқан тәсілдерді (будандастыру, мутагенез, сүрыптау т.б.) едәуір жеңілдетуге болады. Биотехнологиялық тәсілдер көме- гімен, мүндағы жасушалық және гендік инженерия (биоинжене рия тәсілдері) арқылы өсімдіктердің сапалы сорттарын, малдың асыл түқымдарын, микроорганизмдердің аса өнімді ыггамдарын алуға болады /1 /. Биотехнологияның дамуы қауіпті аурудың ерте кезеңінде диагностикасын іске асыру, жүқпалы ауруларды емдеу жаңа әдістер мен жаңа дәрілерді шығаруға мүмкіндік ашады, та- биғи қорларды тиімді пайдалану мен энергияның жаңа көздерін шығару мүмкіндігін кеңейтеді, экологиялық мәселелерді шешеді. Сонымен клеткалық биотехнология — биологиялық процестердің өту заңдылықтарын терең зерттеп, үғу, биологиялық нысаналар- 8 дың қызметін пайдалану негізінде іске асырылатын өте тиімді де биік деңгейдегі технологиясы болып табылады. Экономикасы қарқынды дамыған мемлекеттерде биотехноло гия ғылымының дамуы өте жоғары деңгейде. Олар: Америка Қүра- мы Штаттары, ¥лыбритания, Германия, Франция, Нидерландия, Жапония. Жалпы биотехнологиялық өнімдердін 50 пайызы - Аме рика Құрамы Штаттарында, 20 пайызы - Европаға, 11 пайызы - Жапонияға, 9 пайызы қалған мемлекеттер үлесіне тиеді. Биотех- нологиялық зерттеулер Қазақстан Республикасының Ұлтгық Ака- демиясьшын ғылыми зерттеу институттарьшда, Қазақ ауыл ша- руашылық ғылым академиясында және бір қатар жоғары оқу орын- дары мен Қытай, Германия, АҚШ, Польша және т.б. елдердің ғалымдарымен бірлесіп жүргізілуде. жүктеу/скачать 16,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|