Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3. АРНАЙЫ ПСИХОЛОГИЯДАҒЫ ДАМУ
КАТЕГОРИЯЛАРЫ 3.1 Баланың психикалық дамуының жалпы және спецификалық заңдылықтары Баланың қалыпты даму шарттарын қарастырайық. Баланың қалыпты дамуына қажет, Г. М. Дульнев пен А. Р. Лурияның тҧжырымдаған негізгі 4 шартын бӛліп алуға болады. «Бірінші, ең маңызды шарт – «ми мен оның қатпарларының дҧрыс, қалыпты қызметі»; тҥрлі патогендік әсерлердің салдарынан туындаған, патологиялық кҥйлер болса – тітіркендіргіш және тежелгіш ҥдерістердің дҧрыс қатынасы бҧзылады; тҥскен ақпаратты талау және жинақтаудың кҥрделі формаларының жҥзеге асуы қиындайды; адамның тҥрлі психикалық қызметтерінің тҥрлі аспектілеріне жауап беретін, ми 38 блоктарының ӛзара әрекеті бҧзылады. Екінші шарт – «баланың дене бітімінің қалыпты дамуы, сонымен байланысты жҧмыс істеу қабілетінің, жҥйке ҥдерістерінің дҧрыс сақталуы» 1 . Ҥшінші шарт – «баланың сыртқы ортамен дҧрыс қарым- қатынасын қамтамасыз ететін, сезім мҥшелерінің қалыпты сақталуы». Тӛртінші шарт – балаға отбасында, балабақшада және мектепте білім берудің жҥйелілігі мен реттілігі. Балалардың психикалық, дене бітімі және әлеуметтік денсаулықтарын ҥнемі тексеріп отыратын тҥрлі қызметтердің (медициналық, психологиялық, білім беру, әлеуметтік) талдаулары, қазіргі кезде дамуында ауытқуы бар балалар мен жасӛспірімдер санының артып келе жатқандығын, барлық кӛрсеткіштерге сай, дені сау балалар санының керісінше азайып келе жатқандығын кӛрсетеді. Жоғарыда аталған мекемелердің берген мәліметтеріне сҥйенсек, балалардың басым кӛпшілігі, ӛздерінің тҥрлі даму кезеңдерінде, арнайы психологиялық кӛмекті қажет етеді. «Баланың психикалық дамуындағы ауытқу заңдылықтарын, алғаш рет В. И. Лубовский тҧжырымдады. Ол ауытқулы дамудың ҥш иерархиялық деңгейін кӛрсетеді. Бірінші деңгейге дизонтогенетикалық дамудың барлық тҥрлеріне тән заңдылықтар жатады. Ақпараттарды қабылдау, қорыту, сақтау және пайдалану үдерісінің бұзылуы. жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|