Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен


► Қораптауға қойылатын қарапайым талаптар



Pdf көрінісі
бет67/160
Дата17.10.2023
өлшемі2,45 Mb.
#117673
түріОқулық
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   160
 

Қораптауға қойылатын қарапайым талаптар:
 
ылғалдан 
қорғауды сақтау, тауар сипатына байланысты қарапайым 
қораптау 
(қҧрал-жабдық 
ҥшін 
ғаша, 
пластикалық, 
пластмассалық
►қорап крандармен қайта тиеуге жарамды болуы керек 
►қораптау алдындағы қҧрал-жабдық консервациясы; 
►қорапқа спецификациясы салынады (қорапта парағы – 
тауарлар тізімі, саны және т.б.) 
►қораптау 
габариттері 
жылжымалы 
қҧралдардың 
мӛлшерлеріне 
сәйкес 
болуы 
керек 
(қҧрал-жабдық 
мӛлшерлері дайындаушымен келісіледі) 
Қҧжаттандыру, 
ескерту 
 
►тауармен бірге берілетін қҧжаттар – сапа сертификаты
ветеринарлық сертификат, спецификациясы, лицензиясы; 
тауарды тӛлеу ҥшін талап етілетін қҧжаттар – тауарлы-
кӛліктік қҧжаттар,сақтандыру полисі, шот-фактура 
►реквизиттердің, берілгендердің ауысуы туралы ескертулер 
және т.б 
►қҧжаттарды беру мен ҧсыну тәсілдері,жазу тәсілдері 
(тапсырысты хатпен жіберу, почталық жіберу, жіберу 
туралы ескерту, бағалы қағаз, факсимильді хабарландыру, 
ҧсынушыға беру, ҥшінші тҧлғаға қҧжаттарды беру) 
►делдалдық операциялар кезінде делдал-фирмаға сатушыға 
сатып алушымен ҧсынылатын барлық қҧжаттардың 
кӛшірмесі жіберілуі керек – ол тҥсініспеушіліктерді 
болдырмау ҥшін қажет 
Ӛнімді 
сақтандыру 
 
► кӛлікті және басқа да тәуекелдерді сақтандыру 

 
сақтандыру компаниясын анықтау 

 
сақтандыру шарттары 

 
сақтандыру сомалары мен тӛлемдері,бӛлу 
► сақтандыру компенсациясын тӛлеуден бас тарту 
жағдайлары 
Наразылықтар 
мен санкциялар 
 

орындау мерзімін ӛткізіп алғаны ҥшін (мерзімнен кейін 
орындау), орындаудан бас тартқаны ҥшін (орындалуы 
болмады және болмайды да), қҧжаттарды беру мерзімін 
ӛткізіп алғаны ҥшін айыппҧлдар мен ӛсімақылар 
►санкциялардан басқа келісімшарт келесілерді қарастыруы 
керек: келісімшарт бҧзылған жағдайда сомаларды қайтару 
инфляция коэффициентінен немесе банктің депозиттік 
ставкасының пайызынан шыға отырып есептеледі 
►санкция мӛлшерлерін келісіп алу; санкцияны есептеу 
әдістері (келісімшарт сомасынан, тауардың таза қҧнынан, 
ӛткізіп алған әрбір кҥн ҥшін ӛсімақы,«пайызды пайызға» 
есептеу әдісі) 
►тҧрақсыздық айыбын (пеня, айыппҧлдар) сҧрау туралы 
шақырту мерзімдері 
►сот тек қана заңға қайшы келмейтін келісімшарт шарттары 
негізінде ғана шешім шығарады 
Тараптардың 
таластары (сот 
таластары) 
 
►келісімшартты 
орындау 
туралы 
заңды 
тҧлғаның 
талаптарына жауап берушінің орналасуы бойынша, ал 
келісім алдындағы таластары бойынша – басқа кӛрсетілмесе, 
тауарды, қызметтерді жеткізетін тҧлғаның орналасуы 
бойынша сәйкес соттарда қарастырылады; 
►егерде талас третейлік сотта қарастырылуы қажет болса, 
сот ісі мҧндайға дейін қарастырылмайды
►сыртқы сауда операциялары бойынша таластар сонымен 
қатар 
халықаралық 
(арбитражды) 
ҧйымдарда 
да 
қарастырылады 
►сыртқы сауда қатынастарында қолданылатын қҧқықты 


112 
анықтау қажет 

келесіні кӛрсету қажет:
егерде тараптардың бірі 
халықаралық арбитражды соттың шешімдеріне бағынбаса, 
басқа тараптың сот шешімі дәлелденген факт ретінде 
қолданылатын, жауап берушінің тіркеу орны бойынша сотқа 
жҥгінуге қҧқығы бар (арнайы тҥсініктемесі бар)
Форс –мажор 
және кҥтпеген
жағдайлар 
 
Форс-мажорлы 
жағдайларға
жоғарғы 
мемлекеттік 
органдардың шешімдері (импорт немесе экспортқа тыйым 
салу, валюталық шектеулер және т.б.), шерулер, соғыстар
революциялар және т.б. жатады. Форс-мажорлы жағдайлар 
болған 
жағдайда 
келісімшартты 
орындау 
бойынша 
міндеттемелер кейінге қалдырылады. 
Жеңе алмайтын кҥшке
стихиялы апаттар (жер сілкіністер, су 
тасқындары) немесе болуын алдын-ала кӛре алмайтын немесе 
біле алмайтын, тоқтатуға болмайтын басқа да жағдайлар 
жатады. Жеңе алмайтын кҥш жауапкершіліктен босататын 
міндет болып табылады (аталған жағдайда – келісімшарттық 
міндеттемелерден).
Жалпы 
шарттары 
 

келісімшарттың ӛз кҥшіне енуі, мысалға, келісімшарт мына 
кҥннен бастап ӛз кҥшіне енеді:
 

несиелік қаражаттардың қарыз алушының есеп айрысу 
шотына тҥсуі (несиелік келісімшарт) 
►хаттармен, телеграммалармен, факстермен, телекстермен 
келісімшарттың ӛз кҥшіне енгендігі туралы ақпарат алмасу 
►аккредитив ашу 
►орындалған жҧмыстарды қабылдау актісіне қол қою
►жҧмыстарды орындауды нақты бастау 
►затты нақты беру, ал беру болған жағдайда келісімшартқа 
қол қою кезінен бастау – және кепілдемелік заңнама 
►келісімшартты тіркеу мерзімінен бастап 
►келісімшартқа қол қою кезінен бастап. 
Қорытынды 
шарттары
 
►ҥшінші тҧлғаға қҧқықтар мен міндеттемелерді беру немесе 
бермеу мҥмкіндігі
 
►келісімшарттың қол қойылған орны 
►келісімшарт беттерінің саны және барлық данасының саны 
және т.б. 
Тараптардың 
реквизиттері мен 
қолдары 
►фирмалардың реквизиттері кӛрсетіледі: мекен-жайы, 
почталық бӛлімі, есеп-айрысу шоты, банк коды, МФО, 
телефондары
 
►директордың немесе сенімхат бойынша жҧмыс істейтін 
тҧлғаның лауазымы мен толық аты-жӛні
►келісімшарттың әр бетіне қол қойылады (беттің 
шынайылығы екенін дәлелдейді) 
Келісімшартты 
бҧзу 
►міндеттемелерді орындамаудан біржақты бас тартуға 
немесе келісімшарт шарттарын біржақты ӛзгертуге жол 
берілмейді 
►келісімшартты бҧзуды қалайтып тарап басқа тарапқа 
сәйкес ҧсыныс жібереді. Мҧндай ҧсынысты қабылдаған тарап 
ҥсынысты алғаннан кейін 10 кҥннің ішінде жауап беруі 
керек. Келісімге келмеген, сонымен қатар жауап алмаған 
жағдайда сот третейлік сотпен немесе ведомство бойынша 
басқа органмен шешіледі
►бҧз ҥшін негіз – затты беру бойынша міндеттемені 
орындамау, сатып алушының сатып алынған затты алуынан 
бас тартуын
Міндеттемелердің 
тоқтатылуы 
Міндеттемелер тоқтатылады, егерде: 
►талап лайық емес атқарылған жағдайда, ол орындауды 
қабылдағаны туралы кредиторлық қолхатпен дәлелденеді. 
Егер кредитор распискаларды бермесе, қарыз беруші 
орындауды тоқтатуға немесе мерзімін созуға қҧқы бар 
(кредитордың мерзімі қарыз берушіге зияндардың орнын 
талап ету қҧқын береді 
►мерзімі болған немесе уақыты анықталған қарама-қайшы 
біржақты талапты ескерумен. Бірақта сҧрау мерзімі ӛтіп 
кеткен талаптарды есепке алу жҥргізілмейді (қарыз алушы 
ӛмірлік ҧсталуы немесе ӛлімге,денсаулығына зиян келуіне 
қатысты ӛзіне тиесілі талаптарды орындай алмауы мҥмкін) 
►қарыз беруші мен кредитор бір тҧлға болған жағдайда; 
►тараптардың келісуімен 
►орындай алмау мҥмкіндігімен (жеңе алмайтын кҥш 
жағдайларымен)
 
Сату-сатып алу келісімшартының
шарттары келісілген болып саналады, 
егерде келісімшарт тауардың аталуы мен санын анықтауға мҥмкіндік берсе. 
Сату- сатып алу келісімшарты бойынша
тауарды беру кезінде сатушы бір 
мезгілде тауарды берумен қатар сатып алушыға оның қажетті қҧралдарын, 


113 
сонымен қатар оның заңмен қарастырылған қҧжаттарын (техникалық паспорты, 
сапа сертификаты, іске қосу бойынша нҧсқаулар және т.б.) беруі керек. 
Сату-
сатып алу келісімшартында 
ақшалай сипттағы тауардың саны, ассортименті,
қораптары туралы мәліметтер және т.б. мәліметтер кӛрсетілуі тиіс. 
 
7.5
 
КӘСІПКЕРЛІКТЕГІ ДЕЛДАЛДАРДЫҢ РӚЛІ 
Нарықтық жҥйе экономикалық ӛнім ӛндіруші мен тҧтынушының 
қатынастарының аясы болып табылады. Соған байланысты нарықта ӛндіруші 
мен тҧтынушының ӛздері, немесе олардың заңды ӛкілдері қатысуы керек. 
Ӛндіруші мен тҧтынушының мҥдделерін қорғайтын (кейде олардың атынан 
жҧмыс істейтін), бірақ ӛнім ӛндіруші немесе тҧтынушы болып табылмайтын 
заңды немесе жеке тҧлғалар 
делдалдар
деп аталады.
Делдалдық аясындағы кәсіпкерлік белсенділік
ең қысқа мерзімдерде ӛндіруші 
мен тҧтынушының экономикалық мҥдделерін сәйкестендіруге мҥмкіндік береді.
 
Ӛндіруші кӛзқарасы тҧрғысынан
, делдалдық оның жҧмысының тиімділігін 
арттырады. Ӛйткені, тауарды тҧтынушыға жеткізудегі қызмет функцияларын 
делдалға жҥктей отырып, ӛнім ӛндіруші ӛз белсенділігін толығымен тек 
ӛндіріске жҧмылдыруға мҥмкіндік алады. Сонымен қатар, делдалдың ӛндіруші 
мен тҧтынушы арасындағы қатынастарға араласуы капитал айналымының 
мерзімін біршама қысқартады және ӛндірістің пайдалылығын арттырады. 
Тауарды бӛлу каналы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   160




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет