Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен
Ӛзін-ӛзі бақылауға арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 2,45 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ӛзін-ӛзі бақылауға арналған сұрақтар:
1. Кәсіпкерлік қҧпияның мәні неде? 2. Кәсіпкерлік қҧпияның коммерциялық қҧпиядан ерекшелігі қандай? 3. Кәсіпкерлік қҧпияны қҧрайтын негізгі мәліметтерді атап ӛтіңіз. 4. Кәсіпкерлік қҧпияны қҧрайтын мәліметтердің таралуы кәсіпорынның қаржы – экономикалық жағдайына қалайша әсер етеді? 5. Кәсіпкерлік қҧпияны қорғау механизміне сипаттама беріңіз. 6. Коммерциялық қҧпияны қҧрайтын мәліметтер тізімін атап ӛтіңіз? ? 121 9 - тақырып: 9.1 КӘСІПКЕР ЖАУАПКЕРШІЛІГІНІҢ МӘНІ ЖӘНЕ ТҤРЛЕРІ Жалпы тҥрде кәсіпкерлердің жауапкершілігі деп мемлекеттің, қызметкерлердің, клиенттердің, шаруашылық жҥргізу субъектілерінің қҧқықтарын бҧзуға, орындалмаған (келісімшарттық) міндеттемелерді қалпына келтіруге бағытталған белгілі бір іс-әрекеттерді жасау қажеттілігін, міндетін тҥсінеді. Сәйкесінше, шаруашылық жҥргізуші әріптестер, мемлекеттік органдар кәсіпкерлердің қҧқықтарын бҧзатын шешімдерді қабылдаған жағдайда, келісімшарттық міндеттемелерді орындамаған жағдайда кәсіпкерлердің алдында жауапты болады. Жауапкершілік келісімшарттарды дҧрыс орындамау немесе мҥлдем орындамау жағдайында заңмен белгіленген міндеттер мен міндеттемелерді орындамаудан пайда болады. Кәсіпкерлер заңдық тҧрғыдан жаупкершілікте болады. Ол кәсіпкерлердің қҧқықтық нормалармен және келісімшарттық міндеттер мен міндеттемелердің орындалмау салдарынан болатын, қолайсыз жағдайға душар болуына қарамай, қҧқықтық нормалармен белгіленген міндеттерді орындау қабілеттілігі. Заңдық нормаларды салалық ерекшеліктеріне қарай жатқызылуына байланысты кәсіпкерлердің азаматтық-қҧқықтық, әкімшілік және қылмыстық жауапкершілігі деп бӛлуге болады. Сонымен қатар тәртіптік, материалдық, моральдық жауапкершілік деп те бӛлінеді. (31-сурет). Кәсіпкерлер нарықтық экономиканың субъектілері, азаматтық қызметке қатысушылар ретінде ең алдымен азаматтық жауапкершілікте болады. Бҧл жағдайда ол қарастырылған міндеттер мен міндеттемелерді мҥлдем орындамау немесе дҧрыс орындамау азаматтық заңнамамен белгіленген заңдылықтың салдары болып табылады (10-кесте). Азаматтық жауапкершілік мемлекетке немесе басқа тҧлғаға (кредиторға) қатысты қҧқық бҧзушы ҥшін залалдың орнын толтыру, мҥлікті тҧтқындау, зияндардың орнын толтыру, тҧрақсыздық айыбын тӛлеу тҥріндегі заңды бҧзушыға, мҥліктік (қаржылық) тҧрғыдан заңмен белгіленген жауапкершілікті орындауға міндетті шаралар ретінде сипатталады. Азаматтық жауапкершілік мҥліктік болып табылады. Ол ӛтемақылық сипатқа ие, ӛйткені оның басты мақсаты зиян шеккен тараптың (кредитордың) қҧқықтарын қалпына келтіру болып табылады. жүктеу/скачать 2,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|