Оқулық бб. 02 «Жол машиналары, автокөліктер мен тракторларды пайдалану»
жүктеу/скачать 17,2 Mb.
|
| 2
92 сурет.арнайы мамандандырылған сыпырғыш-тазалағыш машина Механикалық құрылғы бұрандалы, таспалы, қырғыш конвейерлер немесе олардың жиынтығы болып табылады (9.11 сурет). Тартпалы шөткелер жол жабынын сыпыра отыра қалдықты басты сурет. Тазанатын жабынға орнатылатын тартпалы бүйіржақ шөтке цилиндрлік шөткенің əрекет ету аумағына - машинаның ортасына береді. Ол алдында орналасқан жолақты жабынды сыпырып, барлық қалдықты қабылдағыш тартпаға жібереді. Қабылдағыш тартпадан қалдық механикалық құрылғымен бункерге тасымалданады. Пневмовакуумды құрылғылар шаңсорғыш қағидасы бойынша жұмыс жасайды. Қалдықтың ауадан бөлінуі бункерде бағытты аяқ асты өзгертуден жəне ауа ағынының жылдамдығымен жүзеге асырылады. Одан кейін ауаны сүзгі арқылы шаң бөліктер2і9н3ен тазалайды. Жұмыс аумағын шаңнан тазарту ауаны ылғалдандыру арқылы суландыру жүйесі арқылы жүзеге асырылады. Заманауи машиналарда шөткелердің, конвейерлердің жəне вакуумдық сорғыштардың жетегі гидрокөлемді трансмиссия арқылы іске асырылады. Ал көне жиынтықтарда – бір жартысы гидрокөлемді, екінші бөлігі механикалық трансмиссия арқылы жүзеге асырылады. Пневмовакуумды жүктемелік жүйелі замануи машиналар қымбатырақ əрі қолдануда күрделірек. Бірақ олар тазалаудың жоғары сапасын қамта масыз етеді. 9.11 сурет. Қалдықты бункерге салу ҥшін цилиндрлік шӛткенің қырғыш конвейермен бірлескен жҧмысының 2 сызбасы: 1 – шӛткенің қабыл3 дағыш тартпасы; бункер; 3 – қырғы4ш конвейер; 4 - шӛтке; 5 – щетканың қаптам5 асы; ю – щетканыңайналуының бҧрыштық жылдамдығы; U машина қозғалысының ілгерілемел 2- сурет. Цилиндрлік шӛткенің жҧмысының сызбасы: ю – шӛткенің айналуының бҧрыштық жылдамдығы; U- - а машина қозғалысының ілгерілемелі і жылдамдығы Сыпырғыш-тазалағыш машиналардың өнімділігі (Ппод) төмендегі формула арқылы есептеледі: мұнда, Пбун – қоқысқа арналған бункердің көлемі; рсм – қоқыстың тығыздығы (рсм = = 1000 кг/м3); дзаг – жабынның ластану нормасы (дзаг == 0,1 0,15 кг/м2); Ьпод – сыпыру ені; ипод – сыпыру жылдамдығы; Пбак – суару жүйесі су багының көлемі; дзап – толтырғыш магистральдың берілімі; Ьтр – қоқысты төгетін орынға дейінгі қашықтық жəне су багын толтыру қашықтығы; итр – жүк тиеген машинаның жылдамдығы; и™р –бос машинаның жылдамдығы; ?всп – оңтайландыру жəне қоқысты төгі уақыты. Отандық сыпырғышЖтазартқыш машиналардың сипаттамасы 9.2 кестеде көрсетілген 9.2 кесте Сыпырғыш-тазалағыш машиналардың сипаттамасы
Жол жиегі аумағын көгалдандыру жəне онда орналасқан жасыл көшеттерді қарау ауылшаруашылығы техникасымен жерлік жəне сызықтық əдіспен жүзеге асырылады. Жалпы қолданыстағы жер жыртқыш жəне жүк тиегіш арнайы жəне стандартты жұмыс құрылғылармен жəне орманды алқапты тазалауға арнайы маманданған машиналармен жүзеге асырылады. Олардың қатарына тұқым сепкіш, шапқыш, бұта, талды қырқуға арналған құрылғылар, суаратын қондырғы, тыңайтқыштар мен химикаттарды себуге арналған машиналар, бұрғылау-кран машиналары, шұңғыл бұрғылағыш, дөңгелекті тракторларға арналған ілетін құрылғылар, автогрейдерлер, экскаваторлар, көпірлергежол белгілеріне, сілтемелерге жəне жарық түсіргіш құрылғыларға қызм 294 етін автомұнара жатады. ет көрсет АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ҚЫСТА ҰСТАУҒА АРНАЛҒАН МАШИНАЛАР Соқалы жəне соқалы-шөткелі қар тазалағыштар. Қыс уақытында жолдарға патрульдік қызмет көрсетеді жəне ұшып-қону жолақтарын, аэродромдардың жермен жүру жолдарын ағымдық тазалауды жүзеге асырады. Оларды жаңа жауған, ұзақ уақыт жатпаған жəне тапталмаған қар құрсауларында қолданған тиімді. Соқалы қар тазалағыштар əдетте бульдозерге, автогрейдерге, қуатты тартқыштарға ілінетін ауысымды құрылғы ретінде шығарылады. Олар күштерінің көп болуынан бір жүргенде барлық жолақты үлкен жылдамдықпен тазалап шығады, қардың жол жиегіне жиналуына ықпал етеді. Қалалық жəне аэродром аумақтарын жаңа жауған қардан үнемі тазалаған кезде соқалы-шөткелі қар тазалағыштар қолданылады. Олар қардың негізгі массасын соқамен жүріс жолынан жол жиегіне итеріп, жжол бетінен оның қалдықтарын 15 мм-ге дейінгі шөткемен тазалайды (9.12 сурет). Соқа аавтомобильдің алдыңғы бөлігіне, ал цилиндрлік шөтке оның жақтауының астына, алдыңғы жəне артқы өсьтердің ортасына орнатылады. Соқа мен машинаның бойлық өсінің арасындағы бұрыш 90 - 70° аралығында өзгеруі мүмкін. Шөткенің өсі қардың машинадан алға қарай оң жақ жол жиегіне жиналуы үшін бұрылған. Соқа қайырмадан, пышақтардан жəне жақтаудан тұрады. 1 2 3 4 5 сурет. Сыпырғыш қҧрылғысы жəне қҧм лақтырғышы бар соқалы қар тазалағыш: 1 – кӛктайғаққа қарсы сусымалы материалдарды ҥйлестіргіш; 2 - кӛктайғаққа қарсы сусымалы материалдарға арналған бункер; 3 – базалық автомобильдің кабинасы; 4 – ауыспалы қабысқақ қар соқасы; 5 – цилиндрлік сыпырғыш шӛтке Қарапайым жəне арзан құрастырылымдарда қайырма ретінде цилиндрлік монолитті тақта қарастырылады. Қайырманың төменгі жағы бұрандалы қысқыштармен жабдықталған. Ол секциялық резеңке пышақтардың бекітілуіне ықпал етеді. Бұл пышақтар серпімділігінің арқасында жабынның үстінің тазалануын сапалы етеді жəне тегіс емес жерге түскенде авариялық жағдайлардың болмауын қамтамасыз етеді. Итергіш қарнақ моноблокты жəне телескопиялық, ішінде амортизаторы бар болуы мүмкін. Амортизаторлар базалық шассидің жақтауын соққыдан сақтайды. Көпсекциялы соқалар да болады. Олар тегіс емес жерге бейімделген. Ондағы секірмелі тетіктің арқасында тегіс емес жерлерден, люктердің қақпағынан жəне тағы да сол секілді кедергілерден оңай өтуіне мүмкіндік к береді. Соңғы жылдары нарықта отандық соқалы құрылғылар пайда болды. Олар қайырманың жоғарғы жағы арқылы қардың төгілуін болдырмайды жəне қарды жоғары жылдамдықпен жинауға мүмкіндік к береді, қардың 15 м-ге дейінгі жəне одан да артық қашықтыққа лақтыра алады. Цилиндрлік шөтке дегеніміз бір-біріне тығыз қапсырылған, ішкі жағынан қылмен нығыздалған тегіс сақиналар. Жиналған шөтке кронштейнге бекітіледі. Заманауи машиналардың шөткелі қылы капрон дараталшығынан дайындалады. Бірақ жабынды қардан сапалы тазалайтындары қатты əрі жұқа сымды қыл. Ол қауіпті болған соң қолданылуы шектелген. Соқалы жəне соқалы-шөткелі қар тазалағыштардың өнімділігі (Ппл) келесі формуламен есептеледі: мұнда, где Ls- тазаланатын аумақтың жолының ұзындығы; поч – жол аумағын тазалауға қажетті өткелдер саны; U04- жабынды қардан тазалау барысындағы машинаның жылдамдығы; tMaH- өткелдің соңында оңтайландырудың ұзақтығы; 8сх – тазалау сызбасының əсер ету коэффициенті (қайталамалы сызба барысында 8сх = 0, əйтпесе 8сх = 1). Өткелдердің саны мына формула бойынша есептеледі: 295 мұнда, /пол – қардан тазалануға жататын төсеніштің жалпы ені; Ьпол – бір айналымда қардан тазаланған жолақтың ені; Ьпер – көршілес тазаланатын жолақтарды жабу. (Нəтижесін міндетті түрде үлкен жағына қарай дөңгелектейді) Отандық соқалы жəне соқалы- шөткелі қар тазалағыштардың сипаттамасы 9.3. кестеде көрсетілген 9.3 кесте Отандық соқалы жəне соқалы-шөткелі қар тазалағыштардың жəне құмды қоспаларды үйлестіргіштің сипаттамасы
| Маркасы
| Базалық шасси
| Соқаның қамтитын ені,м
| Шӛткенің қамту ені,м
| Себілетін ен,м
| Қҧмға арналған бункердің сыйымды лығы, м3
| ТУМ-1200 ГАЗ-8017 4806АА (ПР-1) НО-075 КО-804 КДМ-130В ЭД-226 КО-730 МДК-4331 ЭД-244 КО-806 ЭД-403 ЭД-410 ЭД-405 МДК-133Г4 ЭД-243 АКПМ-3У ЗМ-14 КО-820 КО-829
| Арнайы » ЗИЛ-433362 МАЗ-5551 ЗИЛ-433362 ЗИЛ-433362 ЗИЛ-433102 ЗИЛ-433362 ЗИЛ-433102 МАЗ-5337 КамАЗ-4925 ЗИЛ-133Г4 ЗИЛ-133Д4 КамАЗ-53213 ЗИЛ-133Г4/Д4 МАЗ-63039 Урал-4320 Урал-5557 ГАЗ-3302 ЗИЛ-5301БО
| 1,55 1,55 2,50 2,70 2,65 3,00 3,00 2,50 2,50 3,00 2,50 3,70 2,47 3,00 2,50 5,25 3,00 2,80 - -
| 1,40 1,40 - - 2,30 2,34 2,34 2,30 2,30 2,34 2,50 2,34 2,34 2,34 2,30 2,30 2,70 - - -
| 1,20 - 10,0 8,00 - 10,0 10,0 9,00 9,00 12,0 9,00 12,0 12,0 12,0 9,00 12,0 - - 2,00 2,80
| 0,16 - 3,0 4,00 - 3,25 3,25 3,00 3,25 5,60 4,50 5,60 5,6 6,50 5,6 6,00 - - 1,00 1,50 жүктеу/скачать 17,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|