Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- Белсенді рефлексиялық тыңдау.
| 160
Осындай уақытта тыңдаудың әдістері келесідей: ■ оң әсерлер: a) қостау («солай», «иә-иә», «сол», басты изеу); б) «эхо-реакция» (әңгімелесушінің соңғы сӛзін қайталау); в) «айна» (сӛздің тәртібін ӛзгерту арқылы әңгімелескеннің соңғы фразасын қайталау); г) «парафразалар» (сҧхбаттасушы мәлімдемелерін басқа сӛздермен беру); е) қозғау салу («Ал, ...», «Ал келесі не?»); д) эмоциялар («ух», «ах», «тамаша», «кҥлкі», «қайғылы тҥр»); g) нақтылайтын сҧрақтар («Сіз не айттыңыз, қайталаңызшы?»); ■ теріс әсерлер: а) сӛйлеуші сӛзіе жалғастыру немесе ҥзу (тыңдаушы сӛйлеуге септігін тигізгенде және фразаны толықтыруға тырысса, сӛздерді айтып кӛмектеседі); б) сӛйлеушінің мәлімдемелерінің логикалық салдарлары, мысалы, оқиғаның себептері, бағалау, кеңес беру туралы болжам; в) «дӛрекі реакция» (келесі типті «ақымақтық», «мҧның бәрі ештеңе емес»); г) сҧрастыру (қойылған мақсатты кӛрсетпей, сҧрақтан сҧрақ туындайды); д) серіктеске назар аудармау (тыңдаушы оныің сӛзіне назар аудармайды, серіктесті елемейді және ол айтқысы келетінді де). Рефлексивті емес есту кезіндегі теріс реакцияны қолдануға болмайды, сіз тҥсіндірмелі сҧрақтарды сҧрамаңыз және айтпаңыз, «Тынышталыңыз, алаңдамай, бәрі жақсы болады» деп айтуға болмайды - бҧл сҧхбаттасушыны наразылық немесе жабырқаңқылық жарылысына алып келуі мҥмкін, бҧл жағдайда сҧхбаттасушы ол сӛздерді дҧрыс тҥсінбейді, олар оның проблемасын бағаламайды, олар оны тҥсінбейді деп ойлайды. Егер серіктесіңіздің эмоциялары тікелей сізге бағытталса, онда басты міндет - оларды жҧқтырмау, қатал қақтығыстың туындауына немесе «қарым-қатынастарды нақтылауға» әкелуі мҥмкін ашу кҥйіне тҥспеу. Белсенді рефлексиялық тыңдау. Ақпараттың кӛрінісі бірінші кезекте тҧрған есту тҥрі, белсенді рефлексивтік тыңдау деп аталады. Рефлексивті тыңдау, тыңдау барысында алынған ақпаратты талдауды және сҧрақтарға немесе репликаларға бірден жауап беруді кӛздейді. Рефлексия (латынның reflexio - бейнелеу) - ішкі психикалық актілер мен жағдайларды ӛздігінен субьектінің тану |