Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

5.10.
5.16-кестенің соңы
 
 
 
 
Бұйым
Ағы
нд
ар
с
аны
Бұ
йы
м
жас
ау
ға
ке
те
ті
н 
уа
қы
т 
ш
ы
ғы
ны
, с
Ағы
н 
так
ті
сі
, с
Ағы
нш
ы
ға
ры
лы
м
ы
, 
ау
ы
сы
м
да
ғы
б
рл
.
Ағы
нд
ағ
ы
ж
ұм
ы
сш
ы
ла
рды
ң 
ес
епт
ік
с
аны
Ағы
нн
ы
ң 
ал
ы
п 
жатқ
ан
а
уда
ны
, м
2
Бір
а
ғы
нда
ғы
се
кци
ял
ар
ды
ң 
са
ны
 
Мектеп жасындағы ұл 
балаларға арналған 
мақта-маталы 
ішкөйлек
2
1 067
25,31
1166
42,15
227,6
2
Ж и ы н ы
4
—
—
—
≈ 
160
≈ 
864
—
 
Е с к е р т у л е р : 1. Ағынның қабылданған типі агрегаттық-топтық тип. 
2. Барлық ағындардың әрлеу секциясы орталықтандырылған әрлеу 
цехына бөлінген. 
Негізгі 
1
-ағынның және қосымша 
2...4
-ағындардың есептеуіне 
сәйкес 1,98х 6х 2 м өлшемді учаске қалады. Ол негізгі ағын үшін 
пайдаланылуы мүмкін, егер оның қуаттылығын ұлғайту қажет болса, 
оған ағындарға жіберер алдында пішімді немесе әрлеу цехына 
жіберер алдында бұйымды орналастыруға болады. 
АЯҚТАЛМАҒАН ӨНДІРІС КӨЛЕМІН ЕСЕПТЕУ
 
 
Аяқталмаған өндіріс 
деп кәсіпорын цехтарында технологиялық 
өңдеудің әртүрлі сатыларындағы және әлі дайын өнімге айналмаған 
еңбек заттарын айтады. Өндірістегінің барлығы – төсеме үстелдегі 
мата, пішім, өңделген, бірақ әрлеуден өтпеген бұйымдар – мұның 
барлығын аяқталмаған өндіріс деп атайды, ол әртүрлі сатылардағы 
өндіріс үстіндегі бұйымдардың санымен өлшенеді.
Аяқталмаған өндірістің болуы үздіксіз өнім шығарудың қажетті 
шарты болып табылады. Ол оңтайлы болуы тиіс, себебі аяқталмаған 
өндіріс көлемінің ұлғаюы өндірістік цикл ұзақтығының және 
айналым қаражатының айналымдылық мерзімдерінің ұлғаюына 
(қаржылай және материалдық қаражаттың «тоқтап қалуына») әкеп 
соғады. 
Ағында жұмыс орындарын орналастыру кезінде (5.8-бөлімшені 
қараңыз) пішімді, жартылай фабрикаттарды (алмалы және 
алынбайтын ағындарда), әрлеуден өтпеген дайын бұйымдарды (егер 
404
5.10.

әрлеу секциясы әрлеу цехына бөлінсе) сақтауға арналған орын 
қарастырылады. Аяқталмаған өндіріс объектілерін сақтауға арналған 
өндірістік 
аудандар 
оның 
көлеміне 
байланысты 
болады. 
Аяқталмаған өндірістің көлемін анықтау ағынды жобалаудағы 
маңызды кезең болып табылады. 
Аяқталмаған өндірістің көлемін 
О
н.о. 
бұйымды пішу және тігу 
үшін бөлек есептейді. Дайындау-пішу учаскесінде аяқталмаған 
өндірістің көлемін жұмыс ұйымдастыру (қолданылатын жабдық) 
түріне және өндіріс қажеттіліктеріне (бір немесе бірнеше ағынға, 
цехтарға арналған пішім саны) байланысты белгілейді. 
Тігін цехында аяқталмаған өндіріс көлемін ағынның 2...3 сағат 
ішіндегі үздіксіз жұмысының есебімен белгілейді. Бұл көлем 
көптеген факторларға тәуелді: өндіріс көлемі, бұйым түрі, өндірістік 
цикл ұзақтығы, ағын типі. 
Тігін цехының әртүрлі типті ағындардағы аяқталмаған 
өндірісінің көлемі неден құралатынын қарастырайық. 
Конвейерлік және секциялық емес ағындар үшін жалпы былай 
деуге болады: 
О
н
.
п 
= 
З
кр 
+ 
О
р.м 
+ 
З
к. к
, 
мұндағы 
З
кр 
– пішімнің жіберу үстіндегі қоры; 
О
р
.
м 
– жұмыс 
орындарындағы жұмысшылар санына 
N 
және операция аралық 
қорға 
З 
байланысты анықталатын аяқталмаған өндірістің көлемі: 
О
р
.
м 
= 
3N; З
к
.
к 
– өнім сапасын бақылау операцияларындағы 
жартылай фабрикат қоры. 
Секциялық ағындарда аяқталмаған өндірістің көлемін секция 
аралық қорды ескере отырып, әрбір секция үшін 
О
н.п 
қосындысы 
ретінде есептейді. 
Дайындау секциясында: 
О
н
.
п.з 
= 
З
кр 
+ 
О
р.м.з
, 
мұндағы 
О
р.м.з 
– дайындау секциясындағы аяқталмаған өндіріс 
көлемі. 
Монтаждау секциясында: 
О
н.п.м 
= 
О
р.м.м 
+ 
З
к.к 
+ 
З
м.с1 
мұндағы 
О
р
.
м
.
м 
– монтаждау секциясындағы жұмыс орындарында 
аяқталмаған өндірістің көлемі; 
З
м
.
с1 
– дайындау және монтаждау 
секцияларының арасындағы жартылай фабрикаттардың саны. 
Есептеу 
кезінде 
еселі 
операциялардағы 
жартылай 
фабрикаттардың қорын ескеру қажет. 
405

Әрлеу секциясында: 
О
н.п.о 
= 
О
р.м.о 
+ 
З
к.к 
+ 
З
м.с2 
мұндағы 
О
р
.
м
.
о 
– әрлеу секциясындағы жұмыс орындарында 
аяқталмаған өндірістің көлемі; 
З
м
.
с2 
– монтаждау және әрлеу 
секцияларының арасындағы жартылай фабрикаттардың саны. 
Секциялық ағындарда будалап жіберу кезінде аяқталмаған 
өндірістің көлемі жұмысшылар тобында өңделу үстіндегі 
будаларлың санымен және көліктік топтамамен анықталады. 5.6- 
кестеде әрбір секция үшін бұйым түрлері бойынша көліктік 
топтамалардың өлшемдері келтірілген. Дайындау секциясында 
жекелеген бөлшектер параллель өңделеді, сондықтан бұл секцияның 
жұмыс орындарындағы аяқталмаған өндірістің көлемін есептеу 
еңбекті барынша көп қажетсінетін бөлшек бойынша немесе 
жұмысшылар саны ең көп топтың саны бойынша жүргізіледі. Бұл 
ағынның басқа секцияларында аяқталмаған өндіріс көлемі бір 
жұмысшыға не бір операцияға шаққандағы бір буда есебімен 
жүргізіледі. 
Конвейерлік ағындарда аяқталмаған өндіріс көлемі мына 
формула бойынша анықталады: 
О
н.п 
= 
З
кр 
+ 
О
р.м 
+ 
О
л.к 
+ 
З
к.к 
мұндағы 
О
л
.
к 
– конвейердің тасымалдаушы таспасындағы 
аяқталмаған өндіріс көлемі, ол мына формула бойынша анықталады: 
О
л
.
к 
= 
L
k
/l.
Жартылай фабрикаттардың жылжуы арқылы орындалатын 
жұмыс кезінде аяқталмаған өндіріс көлемі мына формула бойынша 
анықталады: 
О
н.п 
= 
З
кр 
+ 
О
р.м 
+ 
О
р.м.см 
+ 
О
л.к 
+ 
З
к.к 
мұндағы 
О
р
.
м
.
см 
– жартылай фабрикаттардың жылжуы арқылы 
орындалатын жұмыс орындарындағы аяқталмаған өндіріс көлемі; 
О
р
.
м
.
см 
= 
N
см
В,
 
мұндағы 
N
см 
– жартылай фабрикаттардың жылжуы арқылы жұмыс 
істейтін жұмысшылардың саны; 
В 
– жартылай фабрикат 
бірліктерінің саны (
В 
= 2 ағынның даралап қуаттауы жағдайында). 
Аяқталмаған өндірістің көлемі өндірістік циклдің ұзақтығына 
байланысты. 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: