Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
жүктеу/скачать 4,38 Mb. Pdf көрінісі
|
Шишмарев Өлшеу құралдары. Оқулық
| 2.2.1.
СГС жүйесі Негізгі бірлік ретінде сантиметр ұзындық бірлігі, грамм салмақ бірлігі жəне секунд уақыт бірлігі болып табылатын СГС физикалық шамаларының бірлік жүйесі 1881 жылы І Халықаралық электриктер конгрессімен орнатылған. Конгресс СГС жүйесін Гаусс ұсынған принциптер бойынша орнатты жəне екі маңызды туынды бірліктер үшін атау енгізді: дина - күш бірлігі үшін жəне эрг - жұмыс бірлігі үшін. СГС жүйесінде қуаттылықты өлшеу үшін эрг секундына қолданылады, кинетикалық тұтқырлықты өлшеу үшін - стокс, динамикалық тұтқырлық өлшеу үшін - пуаз қолданылады. СГС жүйесіндегі қысым шаршы сантиметрге динамен өлшенеді. Бұл бірлік бұрын бар деп аталды, бірақ 10 5 Н/м 2 тең қысым бірлігін барға ауыстырумен байланысты, СГС қысым бірлігі үшін кейде бар атауы жəне бір кезетте микробар атауы қолданылады (себебі ол жаңа бардың бір миллионына тең). Механикалық өлшемдер саласында СГС жүйесі үші негізгі бірліктерге сүйенеді, оларды ішінде басқалар туынды ретінде түзіледі. Электрлік жəне магниттік өлшемдер үшін СГС жүйесін қолданумен байланысты іс күрделі тұр. Тарихта олар үшін қазіргі уақытқа 34 дейін электрлік жəне магниттік шама үшін СГС жүйесінің жеті түрі бар екендігі қалыптасты, олардың ішінде келесі үшеуі біршама кеңінен таралған. 1. Үш негізгі бірліктерден - сантиметр, грамм, секундтан құрылған СГСЭ жүйесі; вакуумның диэлектрлік өткізгіштігі өлшемсіз бірлікке тең деп қабылданған. Бұл жүйе сонымен қатар абсолюттік электростатикалық бірлік жүйесі деп те аталады. 2. СГСМ жүйесінің негізгі бірліктері СГСЭ жүйесіндегідей - сантиметр, грамм, секунд, ал вакуумның магниттік өткізгіштігі өлшемсіз бірлікке тең деп қабылданған. Бұл жүйе сонымен қатар абсолюттік электромагниттік бірлік жүйесі деп те аталады. 3. Сонымен қатар симметриялық жүйе немесе Гаусс жүйесі деп аталатын СГС жүйесі. Онда электрлік бірліктер СГСЭ электрлік бірліктерімен, ал магниттік - СГСМ магниттік бірліктермен үйлеседі. жүктеу/скачать 4,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|