Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
Салыстырмалы және логарифмдік шамалар мен
жүктеу/скачать 4,38 Mb. Pdf көрінісі
|
Шишмарев Өлшеу құралдары. Оқулық
| 2.2.7.
Салыстырмалы және логарифмдік шамалар мен бірліктер Ғылым мен техникада салыстырмалы жəне логарифмдік шамалар мен олардың бірліктері кең таралымға ие болды, олар материалдардың құрамы мен қасиеттерін, энергетикалық жəне күштік шамалардың қатынастарын сипаттайды, мысалы, салыстырмалы ұзарту, салыстырмалы диэлектрлік жəне магниттік өткізгіштіктер, қуатты күшейту жəне азайту жəне т.с.с. Салыстырмалы шама бастапқы ретінде қабылданатын бір атаулы физикалық шамаға физикалық шаманың өлшемсіз қатынасын ұсынады. Салыстырмалы шамалардың қатарына сонымен қатар көміртек атомы 12 салмағының он екіден біріне қатынасы (У 12 ) бойынша өрнектелетін химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық немесе молекулярлық салмағы кіреді. Салыстырмалы шамалар өлшемсіз бірліктерде (екі бір атаулы шамалардың қатынасы бірлікке тең болғанда), пайызбен (қатынас 10 2 тең болғанда), 38 промилламен (қатынас 10 -3 тең болғанда), немесе миллиондық үлеспен (қатынас 10 2-6 тең болғанда) өрнектеледі. Логарифмдік шама екі бір атаулы физикалық шамалардың логарифмін ұсынады (ондық, натуралдық немесе 2 негізінде). Логарифмдік шамалар дыбыстық қысым деңгейін, жиілік интервалдың күшеюін, əлсіреуін жəне т.с.с. өрнектеуде қолданылады. Логарифмдік шаманың бірлігі бел (Б) болып табылады, ол Р 2 = 10Р 1 болғанда 1 Б = lgP 2 /P x қатынасымен анықталады (мұнда Р 2 и Р 1 —қуаттылықтың, энергияның, энергия тығыздығының жəне т.с.с. бір атаулы энергетикалық шамалары). Белден үлестік бірлік 0,1 Б тең болатын децибел (дБ) болып табылады. Осылайша, Р 2 алынған қуаттылықтың 10-ға тең бастапқы Р ь қатынасы кезінде электрлік қуаттылықтарды күшейту сипаты жағдайында күшейтудің логарифмдік шамасы 1 бел немесе 10 дБ құрайтын болады, қуаттылық 1000 есе артқанда немесе азайғанда күшеюдің логарифмдік шамасы 3 Б немесе 30 дБ құрайды жəне т..с.с жүктеу/скачать 4,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|