Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
Өлшеу құралдарының динамикалық сипаттарын
жүктеу/скачать 4,38 Mb. Pdf көрінісі
|
Шишмарев Өлшеу құралдары. Оқулық
| 4.4.
Өлшеу құралдарының динамикалық сипаттарын нормалау Кіріс дабылдың қабылданған жиілікті сектордан кез келген айырмашылығы динамикалық қателікті тудырады. Осы қателіктерді бөлу өлшеу құралдарының кіріс дабылының жиілікті спектрін өзгерту дəлдіктің маңызды өзгеруіне əкелелгенде мақсатты болып табылады. Бұл бірдей өлшеу құралдары үшін кіріс дабылдың қандай да бір жеке спектрінде динамикалық қателікті ескеру керек, ал екіншісінде оның қажеттілігі жоқ. Қателікті статикалық немесе динамикалық ретінде ескеру туралы сұрақтың шешімі кіріс дабылдың жеке секторға ғана байланысты емес. Маңызды фактор сонымен қатар өлшеу құралдарының инерциялығымен жəне жиілікті сектордың қалыптыдан айырмашылығы арасындағы қатынас болып табылады. Дəл осы қатынас статикалық қателіктің қатынасы бойынша динамикалық қателіктің деңгейін анықтайды. Динамикалық қателіктерді сипаттау үшін келесі сипаттамалар пайдаланылады. 1. Ұқсас өлшеу құралдарының толық динамикалық сипаттамасында сипаттамалар ретінде төмендегілерді бірін пайдаланады: өтпелі, импульстік өтпелі, амплитудалық-фазалық, амплитудалық жиілікті, амплитудалық-жиілікті жəне фазалық жиілікті, берілістік қызмет. Толық динамикалық сипаттаманы нақтылы жəне одан шекті ауытқуларды орнату жолымен нормалайды. Эксперимент жүзінде салыстырмалы қарапайым болатын осындай сипатты нормалаған жөн. 2. Сызықтық ретінде пайдалануға болатын ұқсас өлшеу құралдарының жиілікті динамикалық сипаттары. Оларға реакция уақыты, демфирлеу коэффициенті, уақыт тұрақтысы жəне т.с.с. жатады. . 12 / 3 / 2 0 0 0 2 2 0 0 P SP H k 68 3. Реакция уақыты өлшеудің максималдық жиілігіне (жылдамдыққа) сəйкес келетін екі өлшеулері арасындағы интервалдан аспайтын ҰСТ мен сандық өлшеу құралдарының жиілікті динамикалық сипаттары. Оларға реакция уақыты, есепті даталау қателігі, өлшеудің максималдық жиілігі жəне т.с.с. жатады. 4. Реакция уақыты өлшеу құралының осы типі үшін өлшеу жиілігіне (жылдамдығына) сəйкес максималдық мүмкін екі өлшемдер арасындағы интервалдан үлкен өлшеудің ұқсас-сандық құралдарының динамикалық сипаттары. Оларға өлшеудің ұқсас сандық құралдарының ұқсас бөлігіне балама толық динамикалық сипаттары, есептеуді даталаудың қателігі, өлшеудің максималдық жиілігі (жылдамдығы) жəне т.с.с. жатады. Реакция уақыты ретінде түсіндіріледі: • көрсеткіш өлшеу аспабы үшін - көрсеткіштерді орнату уақыты; • СҰТ мен көп мəнді басқарылатын шама үшін - басқарушы дабылды берген сəттен бастап түрлендіргіштің шығыс дабылы немесе шамалары берілген мəннен атық емес бекітілген мəннен өзгеше болғанынан бастапқы сəтке дейінгі уақыт. • ҰСТ мен сандық өлшеуіш аспап үшін - өлшенетін шаманың өсу жағына қарай секірмелі түрде өткен жəне іске қосу дабылын бір мезетте беру сəтінен бастап сандық аспаптың көрсеткіштері немесе ҰСТ шығыс коды бекітілген көрсеткішткен өзшеге болатын немесе берілген мəннен аспайтын шамаға шығыс кодтың мəні ерекшеленетін сəтке дейінгі уақыт. СҰТ мен көп мəнді шамалар үшін өтпелі сипатама немесе реакция уақыты нормалануы мүмкін, себебі мұндай өлшеу құралдарын пайдаланған кезде əдетте басқару дабылын бергеннен кейін қандай уақыттан кейін шығыс шаманың бекітілген мəнін санауға болатындығын білу қажет. Өлшеу құралдарының ерекше тобын ҰСТ құрайды, олардың шығыс дабылы дискреттеудің басқарушы жиілігіне сəйкес дискреттік өзгереді. Әдетте, бұл құрылғыларда барлық өтпелі процесстер мен түрлену процессі дискеттелудің минималдық интервалынан аз уақытта аяқталады. Сондықтан да олар үшін реакция уақытын нормалау жеткілікті. Кіріс тізбектерде ұқсас- сандық түрленудің реакция уақыты екі өзгерістер арасындағы минималдық интервалдан үлкен болатын ұзақ өтпелі процесстерде тек ҰСт аналогтік бөлігінің ғана динамикалық сипаттарын нормалау мақсатты, яғни ұқсас өлшеу құралдары үшін сияқты. 69 4.2 сурет Нақтылы өтпелі жəне импульстық функциялар мен əртүрлі тəсілдермен көрсетілген олардан шекті ауытқулар Мысал. Темпераураның өлшеу құралдары үшін тəн динамикалық қасиет жылулық инерция болып табылады, сондықтан да олардың көпшілігі бірінші қатардағы динамикалық звеноларды көрсетеді. Олар динамикалық МС нақтылы өтпелі жəне импульстік өтпелі қызметті жəне олардан шекті ауытқулары көрсету жолымен нормаланады. Нақтылы қызметтер аналитикалық өрнектермен берілуі мүмкін. Бірақ та аналитикалық өрнекті іріктеудің күрделілігіне қарай көбінесе оларды 4.2-суретте көрсетілгендей графикалық түрде береді. Нақтылы қызметтерден рұқсат етілетін ауытқулар əртүрлі тəсілдермен ұсынылуы мүмкін: • нормаланатын функцияның мəндері үшін жоғарғы (h Hmах (t) и g Hmах (t)) жəне төменгі (h Hmin (t) и g Hmin (t)) шектік шегараларды сипаттайтын аналитикалық өрнектерді беру арқылы; егер нормаланатын функция мəнінің шегін сипаттайтын уақыттық тəуелділік түрі одан тек коэффициент К н , мəндерімен ғана ерекшеленсе, онда оның Кнтах жəне Кнтт мəндерінің шекті ауытқулары нормалануы мүмкін.; • нормаланатын функцияның мəндері үшін жоғарғы жəне төменгі рұқсат етілетін шекті сипаттайтын h Hmах (t), g Hmах (t), h Hmin (t) и g Hmin (t) графикалық тəуелділікті құрумен; • уақыттың жекелеген моменттерінде нақтылы функциядан шекті ауытқуларды ∆ + и ∆ - көрсету арқылы. жүктеу/скачать 4,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|