Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»

178 
Олар найзағай разрядтарымен немесе коммутациямен байланысты түрлі 
электромагниттік 
бөгеттерден 
жəне 
тізбектің 
индуктивті 
жəне 
сыйымдылықты элементтерінің разрядтарынан, сондай-ақ тиісті өтпелі 
процестерден туындайды. 
Варисторлар асқын кернеуден қорғайтын ең сенімді жəне икемді 
компоненттер болып табылады. Олар импульстік асқын кернеуді мен 
артық тоқты шектеу үшін жəне энергияны сіңіру үшін өте ыңғайлы. 
Варисторлардың негізгі қасиеттерінің бірі - ағып кету тоғының уақытқа 
тəуелді болуы, яғни ұзақ өміршеңдігі. 
Варистор 
— бұл сызықты емес қасиеттері бар жартылай өткізгіш 
резистор. Басқаша ол сызықты емес жартылай өткізгіш кедергі (СЖК) деп 
аталады. Варистордың негізгі материалы кремний карбиді (SiC) мен 
қандай байланыстырғыш зат болып табылады. Кедергінің сызықты 
еместігі кремний карбидінің дақылдары арасындағы микроконтактілердің 
қызуымен түсіндіріледі. Варисторлар бірнеше килогерцке дейінгі жиілігі 
бар тұрақты жəне айнамалы тоқпен қолданылады. 
Электр тоғын ажыратушы бола тұра, варистор қарапайым жағдайда 
кедергі көзінің ішкі кедергісіне параллель орнатылады. Асқын кернеу 
болмаған жағдайда, варистор арқылы өтетін тоқ өте аз болады. 
Варистордың кемшілігі оның əдетте жоғары өзіндік сыйымдылығы 
болып табылады, ол бұйымдардың жоғары жиіліктерде пайдалану 
мүмкіндігін шектейді. Тасымалдау желілерінде бұл варисторларды 
олармен енгізілген сыйымдылық тасымалданатын ақпаратқа айтарлықтай 
əсер етпеген кезде қолданылады. 
Варисторлар сонымен қатар кернеулерді тұрақтандыру жəне 
айырбастау үшін пайдаланылуы мүмкін (газдан ажыратқыштар мен 
шектейтін диодтардан басқа, жабдықты асқын кернеуден қорғауға 
арналған). 
Осылайша, варисторлардың жоғары кернеуді қорғаныс құралдарында 
қолдану электромагниттік кедергілерден қажетті қорғанысты қамтамасыз 
етуге, құрылғылардың жалпы өлшемдерін азайту үшін кішігірім тоқ жəне 
қуат шығындарын азайту үшін қорғаныс функцияларын тиімді жəне 
қарапайым түрде іске асыруға, нəтижесінде - істен шығуды қоспағанда, 
жабдықтың пайдаланылуының кепілді мерзімін қамтамасыз етуге 
мүмкіндік береді. 
Тотықтандырғыш-мырыш варисторлар қазіргі уақытта тұрмыстық 
техника (теледидарлар, микротолқынды пештер, тұрмыстық радио 
жабдығы жəне т.с.с.), өнеркəсіптік электроника құрылғылары (электр 
қозғалтқыштары, бақылау тізбектері жəне т.б.), релелік схемалар, 
қорғаныс сұлбалары), байланыс жабдығы, деректерді өңдеу құрылғылары, 
электр беру жабдығы (газды кетіруге арналған детекторлар), индикатор 
(автомобиль электроникасы, темір жол көлігі) жəне т.б. 

179 
сияқты əртүрлі мақсаттарда күрделі жəне қымбат жартылай 
өткізгіш жүйелерді қорғаудың жылдам қолданылатын құралы
болып табылады. 

жүктеу/скачать 5,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: