Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»
жүктеу/скачать 5,26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- -сурет. Тегістегіш сүзгілердің схемалары: а — индуктивті; б — сыйымдылықты 14.7 -сурет.
| 14.3.
ТЕГІСТЕГІШ СҮЗГІЛЕР Түзеткіш схемаларды қарастырған кезде, түзілетін кернеу əрдайым пульсирленген жəне құрамында тұрақты, айнымалы компоненттерден басқа, бар екенін анықтады. Лүпілдер коэффициентінің рұқсат етілген мəндері құрылғының мақсаты мен жұмыс режиміне байланысты. Түзеткіштің кез келген схемасында шығыс кернеуінің лүпілдері рұқсат етілген мəндерден бірнеше есе жоғары болса, түзеткіштер шығысындағы тегістегіш сүзгілер қосылады. Тегістегіш сүзгіге қойылатын негізгі талаптар ауыспалы компоненттің төмендеуі жəне түзілген кернеудің тұрақты құрамдас бөлігінің азаюы болып табылады. Соңғысы сүзгінің түзеткіш пен жүктемесі арасында қосылуына жəне одан бүкіл жүктеме тоғының өтуіне байланысты. Бұл ретте сүзгідегі шығындардың азаюымен бір мезгілде айнымалы құраушы азаяды жəне түзетілген кернеудің тұрақты құраушысы да азаяды. Фильтрдің негізгі параметрлерінің бірі тегістеу коэффициенті болып табылады. Тегістеу коэффициенті деп сүзгінің кірісінде лүпілдер коэффициентінің сүзгінің шығысындағы лүпілдер коэффициентіне қатынасын айтады. 219 14.6 -сурет. Тегістегіш сүзгілердің схемалары: а — индуктивті; б — сыйымдылықты 14.7 -сурет. Г-тəріздес индуктивті-сыйымдлықты сүзгі Ең қарапайым тегістеу сүзгілерінің рөлі жүктемені қатарластырылған индуктивтік катушкалармен (штуцерлермен) жəне жүктеме параллель қосылған конденсаторларды ойната алады. Жақсылап тегістеуді қамтамасыз ету үшін жүктеменің қатарына қосылған сүзгінің индуктивті кедергісі жүктің кедергісінен айтарлықтай асып кетуі керек (14.6, а-сурет). Дросселдің белсенді кедергісі əдетте кішкентай болғандықтан, онда түзетілген тоқ тұрақты компоненті тоқ кернеуінің жоғалуын тудырмайды жəне сүзгіге кірістегі тұрақты кернеу U 0 тең болады. Индуктивті сүзгіні қолдану кішкене жүктеме кедергісі үшін (жоғары қуатты түзеткіштерде) пайдалану тиімді, себебі бұл жағдайда қажетті тегістеу коэффициентін алу үшін шағын индуктивтілік қажет. Конденсаторды жүктемеге параллель қосқан кезде (14.6, б - сурет) лүпілді жақсы тегістеу үшін оның сыйымдылықты кедергісі жүктеме кедергісінен қарағанда əлдеқайда аз болуы керек. Сұйықтықтың кернеуі конденсатордан кернеуден асып кеткен кезде конденсатор шұра арқылы зарядталады. Қалған уақыт конденсатор жүктемеге разрядталады. Сүзгі конденсаторлары ретінде əдетте үлкен сыйымдылығы бар электролит конденсаторлары қолданылады. Іс жүзінде, əдетте, аралас сүзгілер пайдаланылады: Г-тəріздес (14.7-сурет) жəне П-тəріздес (14.8, а-сурет). Бұл сүзгілер тоқ жүктемесін жақсы тегістелуін қамтамасыз етеді. Олардың жұмысын түсіну оңай, сүзгінің кірісіндегі кернеуді тұрақты компоненттің қосындысы мен гармониканың (айнымалы компоненттер) саны ретінде көрсетеді. Онда сүзгінің индуктивтілігі мен сыйымдылығы бөлгіш болып табылады. Бөлгіштің индуктивті кедергісінде айнымалы мəннің үлкен бөлігі орналасады, ал сыйымдылықты кедергісінде - түзеткіш кернеуінің тұрақты құраушысының үлкен бөлігі орналасады. |