т ұ т а с т ы ғы н ы ц /іо т и ж ес і б о л ғ а н д ы ғы .
С у б с та н ц и я - ә р б ір
жалқылықтыц
ішкі дер бсстігі.
Ол дербестік абсолюттік бола алмай
ды. Оның Спино
за аііткдндай
қүдайдың қүдіретіндей куаты жоқ. Бірақ,
әрбір жекелікті
ішкі
дербестігінде қарай алмасақ, жалқылықтар жалт
етіп жоғалып кететін үшқындардай ғана қауқарында көрінеді.
Түпкі бірліктср жансыз табиғи процестерде барлықжалқылықгар-
дың, модустардың бір-біріне тәуелді байланыстарында да көрінеді.
Соның нәтижесінде бүкіл табиғат дербес күбылыстардың бірлігі емес,
дербестігі жоқ болшектерден қүралатын бір механизмдей көрінуі занды.
Ол Батыс адамының дүниені озгерту қызметі мен танымының белгілі
кезеңіне тура келеді. Сонымен бірге осылай түсіну жэне кору жалпы
адамзаттың да белгілі бір олеуметтік тәжірибесіне сойкес. Ол - бүкіл
әлемді тоталитарлық әлеуметтік жүйенің қүрылымының түрғысынан
кору, яғни белгілі бір мәдени-психологиялық парадигма (үлгі).
Тіршілік дүниесі жалқылықтың жоғарыда айтқандай дербестігіне
қүрылған. Бүл, бірақ, жалқылық басқа дүниеден және өзінен басқа
жалқылықтардан алаңсыз тәуелсіз деген соз емес. Мәселе тірі орга-
низмдердің сыртқы жағдайларға қаншалықты тәуелді болғанмен озі
ішкі бірлігі мен түтастыгын өзі қүрайтынында. Организм өзіне қажетті
ортаның көшірмесі емес кой. Жагдайлар тек қажетті материалдар,
энергия т. т. беруі мүмкін, ал тірі организмді жансыз заттар кандай
болатынын анықтай алмайды. Сондықтан тірі организмнің жалқылық
ретінде субстанциалдық тәуелсіздігі, озіне озінің жеткіліктілігі және
оны тек оның өз табигатынан түсіну қажеттігі осыдан туындайды.
Адам жасаган дүниеде, жалқылықтың орны әсіресе айқын. Әрине,
ол дүниеде
Достарыңызбен бөлісу: