Оқулық Ә.Ә. Шортанбаев, С. В. Кожанова


арнайылықтары  (ерекшеліктері)



Pdf көрінісі
бет246/459
Дата21.03.2022
өлшемі10,03 Mb.
#28504
түріОқулық
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   459
арнайылықтары  (ерекшеліктері)  деп  атайды  және  арабша  цифрлармен 
белгiлейдi.  Қазiргi  кезде  жақсы  зерттелген  А  және  В  локустары,  осы 
локустардың  көптеген  аллельдерi  анықталған.  Қазір  А  локусында  60-тан 
аса, В-локусында 136, С-локусында 38  аллельдер анықталған. D локустың 
өзi  2  локустан  тұрады,  соның  iшiнде  DQ,  DP.  DR-  локусына    -  139  аллель 
кiредi, DQ – 40 аса, DP – 80 шақты аллельдерi анықталған (25-ші сур.).  


 
182 
 
 
 
25-ші  сурет. HLA-комплексінің құрылысы 
Қазіргі 
кезде 
молекулалы-генетикалық 
іріктеу 
көмегімен 
адамдардың  МНС-комплексінде    жаңа  гендері  мен  аллельдік 
варианттары  42  және  942  санынан  асқан.  Әр  локуста  аллельдер  көп 
болғандығынан 
және 
кодоминантты 
тұқым 
қуалау 
әсерiнен, 
гистосәйкестiк  антигендерiнiң  полиморфизмi  өте  жоғары  болады.  HLA-
гендері  кодоминанттық  принципі  бойынша  беріледі    ол  екi 
хромосомадағы 
гомологиялы 
аллельдердiң 
бiрдей 
жасушада 
экспрессиялануы 
(26-шы 
сур.). 
Ата-анасынан 
берiлген 
хромосомаларындағы  HLA-гендердiң  жиынтығын  HLA-генотип  деп 
атайды.  Әр-бiр  адамда  хромосомалардың  диплоидтық  жиынтығы  бар   
әр  хромосоманың  жұбында  HLA-гендердің  бiреуi  -  әкесiнен,  екiншiсi  – 
анасынан  берілген  болады.  Мысалы,  жеке  адамдағы  HLA-генотиптiң 
жазылуы:  HLA-А3,10;  В13,40.  Бiр  хромосомадағы  HLA-гендер 
жиынтығы  HLA-гаплотип  деп  аталады.  HLA-гаплотиптер  жазылуы  - 
HLA-А3В40;  HLA-А10В13,  сонда  HLA-фенотип  (жасушалар  бетінде 
берілген  HLA-антигендері)  кодоминанттық  принципi  бойынша,  HLA-
А3,10; В13,40 деп жазылады. 
HLA-комплексiне үш гендер кластары кiредi, ал трансплантациялық 
антигендеріне  I және II класқа жататын HLA-антигендері жатады. 
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   459




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет