мсн сІ 2 1 жәнс 2-тісті дөңгслектсрдің бөлгіш шеңбсрлсрінің диамстрлері. Сол жақ көріністегі дөңгелектср проскцияларының айқасқан (бст- тескен) бөлігіне көңіл аударыңдар. Онда дөңестср шсңбсрлерінің екеуі дс жуан тұтас сызықпсн көрсетілгсн. Тілікте айқасқан тістсрдің біреуі екіншісінің тасасында орналасып, көрінбсйді. Сондықтан 2- дөңгслсктің ең төмснгі шсті тіліктс үзілмс сызықпсн жүргізілсді. Тісті бсрілісте 1 жәнс 2-дөңгелсктердің модульдсрі өзара тең болады: Ш і=
щ 2 =
т - т ^ т і с т і
бсріліс модулі. Диаметрі үлкен тісті деңгелсктің тістсрінің саны г2 диаметрі кіші дөңгслсктің тістср саны 2
,-дсн артык болады жәнс мына тсндік сақталады: йі / 22' - Конустық тісті дөңгслсктср мсн червякты дөңгслектсрдің сыз- баларын салу қиын, әрі программада жоқ. Оқушыларға бсрілістсрді тсрсңірск үйрсту үшін сызу пәнінсн үйірмелер үйымдастырып, за- водтарға, конструкторлық бюроларға саяхат жасаған жөн. Жаттығулар . ^ 1. Тісті бсрілістсрдің атқаратын негізгі қызмсті қандай? Тісті берілістсн басқа қандай берілістерді білссің? 2. Тісті бсрілістің басты типтсрін атап, оларға сипаттама бср. 3. Айналмалы қозғалысты түзу сызықты қозғалысқа айналды- ратын бсрілісті қалай атайды? Осындай берілісте ксздесстін тстікбөлшсктсрді ата. 4. Храповикті мсханизм қалай жұмыс жасайды? Онда пластинка тәріздсс ссріппс қолданылады делінген болатын. Ссріппсні алып тастаса, храповикті мсханизм өзінің қызмстін атқара ала ма? 5. Тісті дөңгслектің сызбасында бөлгіш, дөңес және ойық шсңберлсрі қандай сызықтармсн көрсетілсді? 140
