Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі


§ 50. ТЕТІКПӨЛШЕКТІҢ ЭСКИЗІ



Pdf көрінісі
бет152/217
Дата26.12.2023
өлшемі20,14 Mb.
#143407
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   217
Байланысты:
b1833


§ 50. ТЕТІКПӨЛШЕКТІҢ ЭСКИЗІ
Эскиз дсп өндірістс тск бір рст қана пайдалануға арналғаи 
конструкторлық күжатты айтады. Эскиз нәрсснің ксск.ндер.нсн жәнс 
баска да нәрсе туралы мәлімсттсрдсн түрады. Эскизде нәрссні өзара 
Ш
жазмктыктарта тік бурыштап „роскци»лау ед,сшс„
ксскіндсйді, бірак ол сызу аспаптарының көмспнсіз салынады. Со 
ндықтан эскиздс 
масштаб 
болмайды. Алавда ксскшдслстш буиым 
бөліктсрінің арасындағы пропорционалдықты шамамсн сактаи оты- 
оып эскизді көз мөлшсрі масштабымсн орындау керск.
Ғалымдар, ннжснсрлср жана машинаның жобаларын 
эскиздсрді кск түрдс пайдаланады. Алдымсн аскизд.к жоба ж а а
лады, оған бірнсшс рст озгсрістср сипамсд,. 
Э с к и з д І Н І Я Ш І
қолдан сызатын болғандыктан, оны салу оңай. Көңіл 

■ 
нарсснін эскизіи кайта-кайта салу оиша киындықка
иптй-ак эскиздср машиналарды жөндсгсндс, яғни 
і с т с н
шыққан
|
Ш
Н
В
1
1
жана тстікболшск жасау кажст болгаида,
І
Щ
Щ
Щ
І
Ш
1
І
1
Ш
тстікбөлшскті тікслсй эскиз бойынша жасаиды. Сондыктан
179


техникалық маңызы зор конструкторлық құжат болып есептеледі. 
Эскизде кеткен қателік, оның сызбасына ауысады, ал одан кейін 
машинаның өзі де ақаулы болып шығады. Эскиздер өмірде ксң 
түрде пайдаланылады. Оны сызу сабағынан басқа пәндерде де орын- 
дайсындар. Мысалы, физика және химия пәндсріндсгі лаборатория- 
лық аспаптардың және қүралдардың эскиздерін салуға тура келеді. 
Геометрия сссптерін шығармас бүрын, есептің шартындағы гсомет- 
риялық фигуралардың эскиздерін (тсхникалық суреттерін) салып 
алу керек. Осындай эскиздср физиканы, химияны, гсометрияны, 
тіпті жалпы алғанда техниканы меңгеруге көмсгін тигізсді.
Сонымсн, тетікбөлшектің эскизі деп оның ксскіндерінен тұратын 
және тетікбөлшекті жасау үшін керскті мәлімсттср түгслдей бар 
конструкторлық қүжатты атайды. Тетікбөлшектің сызбасы қандай 
міндет атқарса, оның зскизі дс сондай міндет атқарады.
Эскизді, әдстте, миллимстрлік қағазға салады. Оқушыларға эс- 
кизді торкөз дәптср бетіне салу қолайлы. Торкөз боиынша параллсль 
және 
перпсндикуляр 
сызықтарды 
жүргізу, 
тстікбөлшскті 
ксскіндсгсндс оның бөліктсрінің пропорционалдығын сақтау, қагазга 
сызықтар бойымен түзу сызықтар жүргізу оңай.
Эскиздс шсңбсрлсрді жәнс олардың доғаларын қолдан жүргізуге 
тура кслсді. Бұл жұмыс бастапқыда оқушыларға оңай болмайды. 
Сондықтан 
шсңбсрсызарды пайдалануға рұқсат етіледі, бірақ 
ксйіннсн шсңберлер жәнс оның доғалары қолмсн бастырыла
жүргізілуі қажет. 
-
Эскиздсгі сызықтар біркслкі жәнс айқын болуға тиіс. Сызықтар 
жүмсақ қарындаштармен (М немесе 2М) жүргізілсді. Ж азулар түгел-
дей сызба қарпымсн орындалады. 
, ^
Тетікбөлшектің озіне қарап отырып, оның эскизін салуды 
қарастыралық. Эскизгс тстікбөлшск ксскінін мынадай кезеңдерге
бөліп орындау тиімді. 
'
1 - к е з с ң .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет