9-сурст
штт
• ПШ
\
I
Щ Щ Щ Щ Щ Ш щ ш
т тштш штш$
тшшшшшш 9 Ш
Ш
Ш
9
1
шШ
мДвшШш
шттттттш тт$і
Ю**сурст -
Көлбсуліктің, конустықтын, шарщыньің
жәнс диамстрдің бслгілсрін
біліп ал.
3. Дәптеріңе өлшемі 5 болатын к
аты-жөніңді, туған қалаңның (нем
рет қайталап жаз.
беу б.ТісдайдерЬкарьщпен өз
*
сашішапш Н М
академик С.Бейсембаеі'
атындағы ғылыми
КІТАПХАНАСЫ
рнеше
I
17
§ 7. СЬІЗБАҒА ӨЛШЕМДЕРДІ ТҮСІРУ
і
Сызбада ксскіндслгсн нәрсснің мөлшсрін көрссту үшін өлшсм
сызықтарын жүргізсді дс, оның үстінс өлшсм сандарын жазады.
Өлшсм сандары сызбаның масштабына байланыссыз болады: олар
сызбасы сызылған нәрсснің нақты елшсмдсрін көрсстеді.
Сызбадағы
өлшсмдсрдің жалпы саны мүмкіндігіншс аз болуы,
бірақ нәрссні
жасап шығару жәнс оның өлшсмдсрін бақылау үшін жсткілікті
болуы керек. Нәрсенің бір бөлігінің
өлшемдерін әр кескінде
қайталаудың қажеті жоқ.
Өлшемдерді
сызықтьіқ
және
бүрыштық
деп екіге бөлсді. Сызбада
сызықтық өлшсмдсрді
миллиметр есебімсн
көрсетеді;
өлшсм
бірліктсрі жазылмайды. Бүрыштық
өлшсмдсрді градус, минут және
секундпсн есептеп, өлшсм бірліктсрін көрсетіп жазады: 30о45'20“;
0° 50'; 75°.
Мысал рстінде 11,а-суреттс үзындығы 100 мм, сні 80 мм,
қалындығы 4 мм жәнс диамстрі 30 мм
болатын дөңгслск тссігі бар
пластинканың сызбасы кслтірілгсн. Өлшсм сызықтары өлшсмі
көрсстілстін
кссінділсрге
параллсль
орналасып,
шығару
сы-
зықтарына тірслстін нүсқамалармсн аяқталады.
Шығару сызықтары
өлшсмі көрсетілстін сызыққа псрпсндикуляр орналасуы қажст.
Өлшсм саны өлшем сызығының ортасына жазылады. Нүсқамалардын
үлксндігі сызбада қолданылған түтас жуан нсгізгі сызықтың жуан-
дығына байланысты (11,в-сурет). Нүсқама үзындығы 3...5 мм
Ө/гшем сызыгы
Щыгару
11 -сурет