қолданылады (144-сурет). Тісті бсріліс жетектсуші және жстскте-
луші біліктсргс қондырылған скі дөңгелектен түрады. Ьүл тісті
144-сурет
132
дөнгелсктер өзара сырттаи (144, а-сурст), немссе іштсй (144,ә-
сурет) ілінісуяері керск. Тісті дөңгслектердің қозғалыс бағыттары
іштсй іліністе бағыттас, ал сырггай іліністе қарама-қарсы бола-
ды. Егср тісті дөңгслсктсрдің тістсрінің саны бірдей болса (144,
а-
сурсх)
,
онда жетектеуші
және
жетсктелуші біліктер бірдей
жылдамдықпсн айналады. Ал тістср саны әр түрлі ілінісксн
деңгелектсрдің жылдамдықтары, олардың тістерінің санына кері
пропорционал болады. Диаметрі шағын, тістері түзу жстектеуші
Д9цгелскті ш с с т с р н я деп те атайды. Тістср дөңгелектің осінс
параллсль нсмссс белгілі бір бүрыш жасап орналасуы мүмкін.
Осыған орай т ү з у
т і с т і және қ и ғ а ш
т і с т і цилиндрлік
дөңгелсктср болады.
Жетсктеуші және жетектелуші біліктердің осьтсрі қиылысатын
болса, айналмалы қозғалысты олардың біріншісінсн екіншісіне
145-сурст
жсткізу үшін
копустық тісті беріліс
қолданылады (145-сурст).
Мүндағы тісті дөңгслектердің сыртқы бсттері қиық конус тәрізді
болып кслсді. Олардың тістсрінің орналасуларына қарай түзу тісті
және қиғаш тісті конустық дөңгслсктср кездсссді. Сендср конустық
тісті бсрілісті автомашинаның кардан білігінсн, козғалысты артқы
доңғалақтарға бсретін диффсрснциал дсп аталатын мсханизмнсн
көрулеріңе болады.
Біліктсрдің осьтсрі параллсль болмауы жәнс қиылыспауы мүмкін.
Осылайша орналасқан біліктсрді а й қ а с қ а н б і л і к т с р дсп атай-
Достарыңызбен бөлісу: |
