Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі
жүктеу/скачать 20,14 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- § 2. СЬІЗБАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫНАН
- Сардаз іП Тау Жүру а Ит Иүн и Ауыз
| ПӨН.
- • Щ \ 7 Қазіргі заманда сызбаларды сала білмсйтін жәнс оқи білмсйтін адамды сауатты дсуге болмайды. Сондықтан жаза білу және оқи білу қандай қажст болса, сызбаларды сала білу мсн түсінс білу де сондай қажет. Сызу пәні матсматикамсн тығыз байланысты. Әсірссе гсометри- ядан алған білімдерін оқушылар сызуда қолданулары ксрек жәнс ксрісінше, сызу пәні гсомстрияда кескіндср салуға, күрдслі фигу- раларды түсінугс көмектссейі. § 2. СЬІЗБАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫНАН Адам баласы жануарлардың, өсімдіктсрдің, құрылыстардың жәнс басқа да заттардың сурсттсрін салуды өте сртс заманда бастаған. Түрлі мәліметтсрді ксйінгі үрпаққа жсткізу үшін ксскіндер пай- даланылған. Ескідсн сақталған Қаратау жотасындағы жәнс Тамғалыдағы жартасқа салынған ксскіндер көпшіліккс мәлім. Ксйінірск мысыр исроглифтсрін пайдаланып, манызды оқиғалар туралы баяндауға мүмкіндік туды (2,а-сурст). Қытай (2,а-сурст), жапон исроглифтсрі күні бүгінгс дсйін маңызын жойған жоқ. Со- нымсн, жазу өнсрі исроглифтсрді жстілдірудің нәтижссінде пайда болған. V л ө Сардаз іП Тау Жүру а Ит Иүн и Ауыз Д Аиыз+ит Жыпаи М. * ■ үреді 2-сурет Біздің дәуірімізге дейінгі бірінші ғасырда жазылған Рим архи- текторы Марк Витру- вийдің «Архитектура туралы 10 кітап» атты трактатында нәрсенің горизонталь және фронталь проекцияла- ры туралы айтылған. Шығыстың Аристотелі атанған, Отырар қала- сында (Арыс езенінің жағасында салынған, Түркістаннан 10— 15 шақырымдай қашық- тықта орналасқан) ту- ып, қыпшақ руынан шыққан Әбунасыр әл-Фараби (8 7 0 -9 5 0 ) «Музыка туралы үлкен трактат» атты еңбегінде музыканың теориясын жасап, дыбыс ин- тервалдарын графиктік жолмен тағайындаған, өзі ойлап тапқан музыкалық аспаптардың сызбаларын келтірген (3-сурет). Бүл сыз- балар параллель және тік бүрыштап проекциялау әдістерімен орын- далған.: 1397 жылы Түркістанда А ^ — ----- ------------- ------ — тұрғызылған Ахмет Иассауидің сәулет ғимараты сол кезде са- лынған дүние жүзіндегі ең үлкен құрылыс. Оның биіктігі 40 метрден, ауданы 3000 шаршы тын. метрден артығырақ. Онда 314 бөлме бар және орталық күмбезінің диаметрі 21 метрден асады. Маңғыстаудағы жер ас- тына салынған Шопан-ата (XII ғ.), Қараман-ата (XIII ғ.), Ш ақпақ-ата (XIV ғ.) және Бе- кет-ата (XVIII ғ.) мешіттерін салуда олардың жобалары мен сызбалары болғаны сөзсіз, Ертеде және орта ғасырда сызба мен суреттің арасындагы | айырмашылық шамалы бола- Сызбалар да сурет сияқты қолдан көз мөлшерімен орындалатын. жүктеу/скачать 20,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|