Жүйенің  әрекеттерін  UML  құралдарымен  модельдеу

94 
2.28-кесте 
Шартты белгілер 
Мысалы,  жүйенің  пайдаланушысы  мынадай  рөлдерді  атқара  алады: 
деректер  қорының  əкімшісі  жəне  нақты  нəтижені  алу  үшін  жүйеде  сүрау 
салуларды құратын қатардағы пайдаланушы болу. 
 Прецеденттер 
арасында  белгілі  бір  стереотиптер  көрсетіліп 
«тəуелділік»  типті  байланыс  орнатылады.  UML  екі  стереотип 
пайдаланылады: 
1)
i n c l u d e
— 
бір прецендентті екіншіге енгізу;
2)
e x t e n d
— прецедентті кеңейту.
Прецендеттер  диаграммасындағы  шартты  белгілер
2.28-кестесінде 
келтірілген. 
Енгізу  қатынастары  бір  прецендентті  орындау  екіншінің  автоматты 
түрде  орындалуын  тартады.  Кеңейту  қатынастары  осы  прецендентпен 
жүйенің  пайдаланушысына  ұсынылатын  белгілі  бір  əрекеттер  нұсқалары 
байланысты екенін көрсетеді   
  Прецеденттердің 
 
диаграммалары 
2.34-суретте 
көрсетілген. 
Прецеденттердің    диаграммаларыақпараттық  жүйлерге  қойылатын 
талаптарды көрнекі түрде келтіруге мүмкіндік береді.   
Белсенділік  диаграммалары      жүйе  əрекетінің  динамикалық  аспектісін 
модельдейді.  Осындай  диаграмма    жүйеніңқандай  да  бір  қызметін 
құжаттайды.  Қызмет  жүйенің  белгілі  бір  функциясын  іске  асырады.  Ол 
жай-күйлер жинағынан тұрады. 
2.34-сурет. Прецеденттер  диаграммасының үлгісі 

95 
Жа-күйлер  екі  типті  болады:    əрекет  жəне  қызмет.  Әрекет  жай-күйі 
атомарлық  деп  есептеледі.Олар  шағын  уақыт  аралығында  орындалады 
жəне  бөлшектеп  байланыстыруға  жатпайды.  Мысалы,  бағдарламалау 
тілінің белгілі бір операторы көмегімен айнымалы шаманың мағыналарын 
есептеу.  Қызмет  жай-күйі  интегралды  сипатқа  ие  жəне  əрекеттер  жай-
күйінің  белгілі  бір  реттілігін  жасырады.    Белсенділік  диаграммасы  үшін 
шартты белгілер    2.29-кестесінде келтірілген. 
  2.35-сур. Әрекеттер жай-күйі диаграммасының үлгісі көрсетілген. 
Жүйедегі 
бизнес-үдерістерді 
модельдеген 
кезде 
белсенділік 
диаграммасын  жолдарға  бөледі.  Әр  жол  ол  үшін  ақпараттық  жүйе 
əзсірленетін ұйымның белгілі бір бөлімшесіне сəйкес болуы тиіс. 
Белсенділік  диаграммасы    жүйенің  белгілі  бір  объектілерінің  болуын 
көрсетуге жол береді.   Нəтижесінде объектінің барлық өмір циклін байқап 
шығуға  болады:  пайдал  болу,  пайдалану,  жою.  Объектінің  өмір  циклін 
байқап  шығуға  мүмкіндік  беретін  белсенділік  диаграммасы      объектінің 
траекториясы  деп  аталады.  «Жеткізілім»  объектісінің  қозғалыс  
траекторясының екі нұсқасын қарастырамыз. 
2.29-кесте 

жүктеу/скачать 4,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: