68
Соңғы теңдік бойынша термодинамиканың бірінші заңы былайша
тұжырымдалады:
Жүйеге берілген жылу жүйенің ішкі энергиясын молайтуға және
сыртқы күштерге қарсы жұмыс істеуге шығындалады:
Q =∆
U + А.
Жүйенің (мысалы, газдың) ішкі энергиясын өзгертуге қатарынан
екі тәсіл бір уақытта қолданылса (
Q = ∆
U + А), онда сырттан берілген
Q жылу жүйенің ішкі ∆
U энергиясын өсіреді; сонымен қатар сыртқы
күштерге қарсы
А жұмыс істеледі (газдың көлемі ұлғаяды, сурет 3.1).
Сурет 3.1. Газ ұлғая отырып, жұмыс істейді
а)
ә)
Р
Р
0
А
В
V
А
V
B
V
Термодинамиканың бірінші заңының салдарлары да бар. Мысалы,
жүйенің ішкі энергиясын өзгерту бір ғана тәсілмен жүзеге асуы мүмкін.
Айталық, жүйе жұмыс істемесе (
А = 0), онда барлық берілген жылу
жүйенің ішкі энергиясын молайтуға жұмсалады (
Q = ∆
U). Ал егер жылу
сырттан берілмесе (
Q = 0), онда
А = –∆
U. Мұндай жағдай сыртқы күштердің
жұмыс істейтінін және газдың көлемінің кішірейетінін білдіреді.
3. Жылуды сырттан алмайтын (
Q = 0) «мәңгі қозғалтқыш» жасау
үшін ондай қозғалтқыш тек өзінің ішкі энергиясын кеміту арқылы ғана
жұмыс істеуі керек (
А = ∆
U > 0). Алайда ішкі энергия қоры таусылған
кезде оның өсімшесі нөлге теңеледі (∆
U =
U
1
–
U
2
= 0).
Ал жұмыс тек
Достарыңызбен бөлісу: