Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б

225
ПРОЕКТ
ғана шығарады немесе жұтады. Сәуле арқылы тарайтын немесе 
жұтылатын ең аз бір үлес энергия 
квант
 деп аталады.
Квант лат.
 quantum
– «мөлшер», яғни «үлес» деген сөздің мағынасын 
береді.
Макс Планк дененің үзікті шығаратын немесе жұтатын бір үлес энер-
гиясы үшін
E
0
= 
h
ν
(6.1)
формуласын ұсынды, мұндағы 
E
0
– ең кіші энергия үлесі, яғни бір квант, 
ν
– сәуленің жиілігі, 
h – Планк тұрақтысы
: 
h
= 6,62 · 10
–34
Дж · с.
Сонымен, сәуле шығаратын немесе жұтатын дене өзінің энергиясын 
үзікті түрде 1
E
0
; 2
E
0
; 3
E
0
; ... ; 
nE
0
шамасына өзгертеді. Екінші сөзбен 
айтқанда, дененің энергиясы бір квантқа (
E
0 
= 
h
ν
) бүтін n санына еселеніп 
қана өзгереді:
E
n
= 
n
· 
E
0
= 
nh
ν
. (6.1
′
)
Мұндағы 
n
– электрмагниттік сәуле энергиясын таситын фотондар 
саны (
фотон
– тыныштық массасы нөлге тең элементар бөлшек); 
E
0
– 
жиілігі 
ν
болатын әрбір фотонға тиесілі ең кіші бір үлес энергия, яғни 
бір квант.
2. Классикалық теория бойынша энергия үздіксіз өзгереді және 
нөлден бастап шексіздікке дейін кез келген мәнді қабылдай алады. Ал 
Планк, керісінше, энергияның үзікті өзгеретінін және белгілі бір нақ-
тылы мәндерді қабылдайтынын болжады. Бұл болжам эксперимент нәти-
жесіне негізделіп жасалды. 
Планктың ғылыми болжамы абсолют қара денелердің тәжірибеде 
байқалған жылулық сәуле шығару құбылысын толық түсіндіріп берді. 
Планк гипотезасы негізінде салынған 
 
(

) тәуелділігіндегі 2-қисық экс-
перимент жүзінде алынған 1-қисықпен дәлме-дәл келеді (сурет 6.1). 
Тәжірибеде дәлелденген Планк гипотезасы 
қазіргі физика
деп аталатын 
жаңа 

жүктеу/скачать 5,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: