Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
тежеулік рентгендік сәулелер
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
| тежеулік рентгендік сәулелер
деп атайды. Рентгендік сәулелердің пайда болуы туралы кванттық көзқарас пен классикалық электрмагниттік көзқарас бұл арада бір-біріне қайшы келмейді. Айырмашылық тек мынаған саяды: электрмагниттік тео- рия электрондардың тежелуі барысында туындайтын сәулелену үз- діксіз шығады деп түсіндіреді, ал кванттық теория сәулелер үзілісті шығады, яғни оны h ν дискреттік энергиясы бар жекелеген фотондар ағыны шығарады деп есептейді. 4. Рентгендік сәулелер мөлдір емес денелердің көпшілігінен оп- оңай өтіп кетеді. Заттың тығыздығы жоғарылаған сайын, рентгендік сәулелердің өтімділігі кеми түседі. Мысалы, рентгендік сәулелердің қалыңдығы 5–10 см алюминий пластинкасынан бөгелмей өтетін болса, ал қалыңдығы 1 см қорғасын пластинкасында толығымен жұтылады. Сонымен қатар олар заттарда химиялық өзгерістер туғызады (мысалы, фотоқағазды қарайтады). Рентгендік фотосуреттер алу осы құбылысқа негізделген. 235 ПРОЕКТ Рентгендік сәулелердің де- нелерден өту қасиеті практика- лық мақсатта кеңінен пайдала- нылады. Медицинада рентгендік сәулелер ауруға диагноз қою үшін қолданылады. Мысалы, рент- гендік сәулелер сынған сүйекті, адам денесіндегі бөгде заттарды (оқты, инені, шегені т.б.), іш құрылысындағы кеселді анық- тауды жеңілдетеді (сурет 6.9). Рентгендік сәулелерді қолдану арқылы өндіріс пен тұрмыста қолданылатын жабдықтар мен бұйымдардың ішкі ақауларын, қуыстар мен жарықшақтарын табуға болады. Рентгендік сәулелердің өтімділік қабілетін, химиялық әрекетін, энергияны тасы- малдап жеткізу мүмкіндіктерін сырқат органдарды емдеу үшін кеңінен қолданады. Сонымен қатар рентгендік сәулелердің тірі организмге тигізетін за- лалын да білу қажет. Рентгендік сәулелердің өтінде ұзақ болу өте зиян. Теледидар және компьютер мониторының экрандарына электрондар ағы- ны соғылғанда да рентгендік сәулелер пайда болады. Мұндай құралдар- дың қасында өте жақын әрі ұзақ отыру денсаулыққа нұқсан келтіреті- нін естен шығармау керек. жүктеу/скачать 5,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|