Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Есеп мазмұнын талдау
| 2-есеп.
Егер рентгендік түтікте электрондарды үдететін кернеу 50 кВ- қа жетсе, рентгендік сәулелердің ең қысқа толқын ұзындығы қандай? Берілгені U = 50 кВ = 5 · 10 4 В е = 1,6 · 10 –19 Кл λ – ? Есеп мазмұнын талдау Рентгендік түтіктегі электр өрісінің электрон- ды үдету кезінде істейтін жұмысы А = е ( 1 – 2 ) = = еU толығынан электронның Е кинетикалық энергиясына айналады. Электрон антикатодқа соғылғанда оның энер- гиясы түгелдей рентгендік фотонның Е = h ν энергиясына айналды деп есептейміз: еU = h ν . Мұндағы е – электронның заряды; ν = c λ ( c = 3 · 10 8 м/c – жарық жылдамдығы); һ = 6,6 · 10 –34 Дж · с – Планк тұрақтысы. еU = h ν болғанда ғана сәулелердің ν жиілігі ең үлкен шамаға, ал λ толқын ұзын- дығы, керісінше, ең қысқа шамаға жетеді. Сонымен, жоғарыдағы тепе-теңдікке жиіліктің ν = c λ мәнін қойып, рентген сәулесінің ең қысқа толқын ұзындығын анықтаймыз: еU = h ν = hc λ , бұдан λ = hc eU . Шешуі: λ = hc eU = 6 6 10 1 6 10 50 10 34 19 3 , · , · / − − − Äæ · · · ì Êë · · c 3 10 c B 8 =0,25 · 10 –10 м = 0,25 A À . Жауабы: λ = 0,25 ангстрем. 1. Егер рентгендік түтіктің электродтарының арасындағы кернеуді өз- гертпей, катод қылының қызуын арттырсақ, онда рентгендік сәулелер- дің қатаңдығы (жиілігі) өзгере ме? Неге? 2. Егер рентгендік түтік 150 кВ кернеуде жұмыс істесе, онда электронның кинетикалық энергиясы неге тең болар еді? Жаттығу 6.4 238 ПРОЕКТ 3. Егер рентген түтігінің анодтық кернеуі 30 кВ болса, онда рентген сәуле- сінің ең қысқа толқын ұзындығы қандай болады? 4. Рентген сәулелерінің спектріндегі ең кіші толқын ұзындығы 1 нм болса, онда анодқа соғылатын электронның жылдамдығы қандай болады? 5. Тежелу рентгендік сәулесінің спектріндегі ең қысқа толқынның ұзын- дығы 15,5 пм болса, онда рентген түтігі қандай кернеуде жұмыс жасайды? 1. Атомдар ертедегі грек ғалымдарының болжағанындай, заттардың химиялық қасиетін сақтайтын ең кішкентай бөлігі. Алайда атом бөлін- бейтін бөлшек деген олардың пайымдаулары ХХ ғасырдың басында тә- жірибе жүзінде теріске шығарылды. Иондалған атомдар зарядтарының дискреттілігі, жылулық сәуле шы- ғару, фотоэффект, рентгендік сәулелер, электронның ашылуы және бас- қа да құбылыстар атомның құрылымы күрделі екенін айғақтайды. Расында да, атом оң зарядты ядродан және теріс зарядты электрон- дардан тұратынын ағылшынның ұлы ғалымы Резерфорд пен оның шә- кірттері эксперимент жүзінде дәлелдеді. Ол туралы келесі параграфта толық айтылады. Бұл арада сөз атомның өзі ғана емес, тіпті оның ядро- сының да құрылымы күрделі екенін айғақтайтын радиоактивтік құбы- лыс туралы болады. 2. ХІХ ғасырдың аяғында (1896 ж.) француз ғалымы Беккерель та- биғаты ерекше тағы бір сәулеге тап болды. Менделеев кестесінің соңына қарай орналасқан уран элементінің өз-өзінен көзге көрінбейтін бөлшек- тер мен сәулелерді шығарып жататыны анықталды. 1898 жылы Пьер Кюри және Мария Склодовская уран кенінен екі жаңа химиялық элемент радий мен полонийді бөліп алды. Радий сөзі гректің radiare – «сәулелену», «сәуле шығару» деген сөзінен алынған, ал полоний сөзі поляк қызы М. Склодовскаяның құрметіне берілген. Бұл екі элементтің ерекше сәуле шығару белсенділігі уранға қарағанда бірне- ше мың есе артық болып шықты. Радий немесе уран сияқты өздігінен ерекше сәуле шығарып тұратын химиялық элементтерді жүктеу/скачать 5,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|