Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б


Аспан координаталарының жүйелері не үшін қолданылады? Олар қалай  аталады? 2



Pdf көрінісі
бет43/219
Дата22.12.2023
өлшемі5,74 Mb.
#142615
түріОқулық
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   219
1. Аспан координаталарының жүйелері не үшін қолданылады? Олар қалай 
аталады?
2. Горизонттық (көкжиектік) координаталар жүйесі деп қандай жүйені ай-
тады? Координаталары қалай аталып белгіленеді? Қалай анықталады?
3. Экваторлық координаталар жүйесі деп қандай жүйені айтады? Коор-
динаталары қалай аталып, белгіленеді? Қалай анықталады?
4. Жұлдызды аспанның жылжымалы картасы не үшін жасалған? Оның 
негізіне қай өңірдің астрономдарының ғылыми және өнертапқыштық 
еңбектері алынған?
5. Әлемнің солтүстік полюсі жылжымалы картада қай орында орналас-
қан? Аспан меридианының орнын картада қалай табуға болады?
6. Картадан берілген мекенжайдың зенит нүктесінің орнын қалай табуға 
болады?
Сұрақтар
?


61
ПРОЕКТ
1. Сириус жұлдызының Темірқазықтан бұрыштық қашықтығы 106
°

Сириустың еңістік координатасының мәні оң бола ма, әлде теріс бола ма?
2. Бұрыштық өлшемге айналдырыңдар: а) 6 сағ 24 мин; ә) 18 сағ 43 мин.
3. Сағаттық өлшемге айналдырыңдар: а) 90
°
30

; ә) 105
°
43

.
4. Жұлдыздардың аспан сферасының қай жартышарында орналасқанын 
анықтаңдар.
1. Жұлдыздық картадан оқулықтағы қосымшада келтірілген жұлдыздар-
ды координаталары бойынша табыңдар.
2. Жұлдыздық карта бойынша мына жұлдыздардың экваторлық коорди-
наталарын анықтаңдар: а) 

Орион; ә) 

Лира. Алынған мәліметтерді 
қосымшадағы осы жұлдыздардың координаталарымен салыстырыңдар.
3. ЖАЖК-ның көмегімен төменде келтірілген шоқжұлдыздардың қайсы-
лары өздерің тұратын орында батпайтынын анықтаңдар: а) Үлкен аю;
ә) Лира; б) Цефей; в) Бүркіт; г) Аққу; д) Кассиопея; е) Жетекші.
4. Оқулықта айтылған халық ережесін 

= 55
°
ендікте қалай орындалаты-
нын тексеріңдер. Нәтижесі 45
°
ендіктегі нәтижемен салыстырыңдар.
5. ЖАЖК-ның көмегімен күн мен түннің теңелу және тоқырау кездерінде-
гі экваторлық координаталарын, осы кездері Күннің шығу және бату 
уақытын анықтаңдар.
1. Бақылаушы шар пішінді Жер бетінде орналасқандықтан, жұл-
дызды аспан көрінісі оның тұрған орнының географиялық ендігіне 
байланысты әртүрлі болады. Географиялық ендік мәніне байланысты 
шырақтардың тәуліктік параллельдері көкжиекке 
қатысты әртүрлі бұрышпен орналасады.
Жердің солтүстік
 Р
полюсінде орналасқан бақы-
лаушыға аспан сферасының тек солтүстік жарты-
шары, ал оңтүстік полюсте оның оңтүстік жарты-
шары ғана көрінеді. Жер полюстерінде дүние өсі тік
сызық бойымен сәйкес келеді. Жұлдыздардың тәу-
ліктік параллельдері көкжиекке параллель орна-
ласады (сурет 2.12), яғни барлық жүлдыздар 
батпайды және тумайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет