56
ПРОЕКТ
неталар мен тірек жұлдыздардың шарықтауларын бақылау үшін және бұрыш-
тық қашықтықтарын өлшеу үшін қолданылды. Өлшеулердің дәлдігі 1
°
-қа дейін
жетті. Сегіз жыл бойы үзбей жүргізген байқаулардан кейін Ұлықбек 1018 жұл-
дыздың координаттарын көрсетіп, каталогтарын жасады, 700 жұлдыз оған бірінші
рет енгізілді.
1. Аспан координаталарының жүйелері астрономияда шырақтардың
немесе басқа нысандардың аспан сферасындағы орналасу күйін сипаттау
үшін қолданылады. Осы мақсатта бірнеше аспан координаталарының
жүйелері жасалған. Олардың ішінде екі жүйе:
горизонттық (көкжиек-
тік) координаталар жүйесі
мен
экваторлық координаталар жүйесі
жиі қолданыс табады. Екі жүйеде де зерттелетін шырақтың немесе аспан
сферасындағы кез келген нүктенің координаталары екі бұрыштық (не-
месе екі доғалық) шамалармен көрсетіліп беріледі. Аспан шырақтары-
ның координаталары арнайы жабдықталған бұрыш өлшегіш аспаптар-
дың жәрдемімен анықталады. Енді осы шамалардың аталған жүйелерде
қалай анықталатынын көрсетейік.
Достарыңызбен бөлісу: