Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сұрақтар 179 ПРОЕКТ Есеп мазмұнын талдау
- Берілгені ХБЖ бойынша
- Ғылым мен техниканың даму тарихынан
| Гюйгенс формуласынан
көрініп тұрғандай, серпімділік күші әре- кетінен болатын тербелістің периоды амплитудаға тәуелді болмайды. Сонымен, серіппелі маятниктің тербеліс периоды тек жүк массасы мен серіппенің қатаңдығына ғана тәуелді өзгереді. 1. Математикалық маятник деп нені айтады? 2. Математикалық маятниктің тербеліс периоды қандай шамаларға тәуелді? 3. Галилей формуласын теорияда қалай дәлелдеуге болады? 4. Серпімділік күші әрекет еткен дененің тербеліс периоды қандай шама- ларға тәуелді? 5. Гюйгенс формуласы теорияда қалай дәлелденеді? 6. Маятникті құралдар арқылы жер астындағы пайдалы қазбалар қорын қалай табады? 7. Төмендегі мысалда келтірілген есептің шығару жолдарын түсіндіріңдер. Есеп шығару мысалы 1-есеп. Тік орналасқан серіппеге жүк ілінген. Серіппені ∆ х = 0,8 см- ге созса, жүктің еркін тербелісінің жиілігі неге тең? Сұрақтар ? 179 ПРОЕКТ Есеп мазмұнын талдау Гюйгенс формуласы бойынша серіп- пелі маятниктің тербеліс периоды мына формуламен анықталады: Берілгені ХБЖ бойынша ∆ х = 0,8 см ν – ? ∆ х ≈ 0,8 ·10 –2 м g ≈ 10 м/c 2 T = 2 π m k . (1) Тербеліс жиілігі периодқа кері шама: ν = T 1 . (2) Серіппенің қатаңдығы Гук заңы бойынша табылады: F = k | ∆ x |; k = F x ∆ , мұндағы серпімділік күшінің модулі ауырлық күшінің модулі- не тең: F = F a = mg . Ендеше, k = mg x ∆ ; T = m mg x x g 2 = 2 ∆ ∆ . (2) теңдік- тен ν = x 1 T = 1 2 g = Ãö Ãö. ∆ ⋅ ⋅ ≈ − 1 2 3 14 0 8 10 10 5 7 2 , , , . Шешуі: ν ν = x 1 T = 1 2 g = Ãö Ãö. ∆ ⋅ ⋅ ≈ − 1 2 3 14 0 8 10 10 5 7 2 , , , Жауабы: ν = 5,7 Гц. 1. Екі математикалық маятниктердің периодтарының қатынасы 3/2-ке тең болса, онда бірінші маятниктің жібінің ұзындығы екіншісінен не- ше есе артық? 2. Маятниктің Жер бетіндегі тербелісінің периоды 1 с. Оның Ай бетіндегі тербелісінің периоды қандай болады? 3. Қатаңдығы 250 Н/м серіппеге бекітілген жүк 16 с-та 20 тербеліс жасай- ды. Жүктің массасы қандай? 4. Ұзындығы 37 см ширатылған резеңкенің қатаңдығын анықтау үшін оған массасы 100 г жүк ілген. Егер резеңке 90 см-ге ұзарса, онда оның қатаңдығы мен тербеліс пе-риоды қандай болғаны? 5. Жер бетінен 30 м/с 2 үдеумен көтерілетін зымыранға орнатылған маят- никтің периоды неше есе өзгереді? Жаттығу 5.4 180 Ғылым мен техниканың даму тарихынан Галилео Галилей (1564–1642) Христиан Гюйгенс (1629–1695) жүктеу/скачать 5,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|