1.Жылулық сәулелену (сәуле шығару) деп қандай құбылысты айтады?
2. Денелердің температурасына байланысты сәуле шығаруы қалай өзгереді?
3. Жылулық сәулелердің табиғаты қандай, оларды бір-бірінен қалай ажы-
ратуға болады?
4. Физикадағы «ультракүлгін апаты» қалайша туындады?
5. Денелер сәулелерді жұта ала ма? Оған өмірдегі тәжірибеден қандай мы-
салдар келтіре аласыңдар?
6. Абсолют қара дене дегеніміз қандай дене?
7. Күн бетінің температурасын қалай анықтаған? Графикпен түсіндіріңдер.
1. 6.5-суретте қызған дененің әртүрлі
Т 1
және
Т 2
температурадағы жылулық энергиясы-
ның
(
) тәуелділік графиктері көрсетілген.
Абсциссалар өсіне толқын ұзындықтары,
ал ординаталар өсіне оларға сәйкес келетін
жылулық энергия салынған. Қай график ең
төменгі температураға сәйкес келеді және
ол қалай түсіндіріледі?
2. Кернеуді төмендеткенде неліктен электр шамының жарықталынуы на-
шарлайды да, ал сәулелену қызғылт түске ауысады?
3. Не себепті электр шамының қылын балқу температурасы жоғары мeталл
қоспаларынан жасайды? Жауаптарыңды Джоуль–Ленц заңына сүйене
отырып дайындаңдар.
1. Жылулық сәулелердің эксперименттік нәтижесін түсіндірудегі
тығырықтан шығу жолын немістің ұлы физигі Макс Планк тапты. Ол
1900 жылы
сәулелік энергия үздіксіз шығады деген классикалық физика
түсінігіне мүлдем қайшы келетін батыл гипотеза ұсынды. Ол гипотеза
былай оқылады:
Абсолют қара дене жылулық сәулелерді үздіксіз шы-ғара да, жұта да алмайды; оларды тек жекелеген үзікті (дискретті) үлес түрінде Сурет 6.5
Т 1
Т 2
λ
ε
Сұрақтар ? Жаттығу 6.1
