Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жаттығу 2.3. 1) λ = 75 ° шығыс бойлықта. 2)
- Жаттығу 3.4. 2) 0,9 кг. 3)
- Жаттығу 5.5. 1) ≈ 15,8 Н/м. 2)
- Жаттығу 6.3. 1) ≈ 0,65 мкм. 2) ≈ 6,6 · 10 –19 Дж. 3)
- 1. Негізгі физикалық және астрономиялық тұрақтылар
- 2. Ондық үлестер қосымшалары
- 3. Күннің және Күн жүйесіндегі планеталардың негізгі сипаттамалары
- 4. Жарық жұлдыздар сипаттамалары
- 5. Монохроматты сәулелер және оларға сәйкес келетін заттардың сыну көрсеткіштері
- 6. Кейбір заттардың электрондарының шығу жұмысы және фотоэффекттің қызыл шегарасы
- 7. Кейбір элементар бөлшектер мен изотоптардың массалары
| ≈
2,5 есе. 2) Вега; ≈ 6,25 есе. Жаттығу 2.2. 1) Теріс. 2) 96 ° ; 280 ° 45 ′ ; 3) 6 сағ 2 мин; 7 сағ 2 мин 52 с. Жаттығу 2.3. 1) λ = 75 ° шығыс бойлықта. 2) 2 сағ 43 мин 20 с. 3) 17 сағ 9 мин 40 с; 17 сағ 31 мин 40 с. Жаттығу 2.4. 1) 19 есе. 2) 11,5 жыл. Жаттығу 2.5. 1) 384680 км. 2) ≈ 400 есе. 3) 2,5 · 10 5 км. 4) 0,009 а.б. 5) 6800 км. 6) 4 · 10 5 есе. 7) 5 пс = 16,3 жар. жыл. Жаттығу 3.3. 1) 150 Н. 2) 4 кН. 3) 10 см. 5) a = F mg m T − + ( ) µ α α cos sin . Жаттығу 3.4. 2) 0,9 кг. 3) 0,2 Н; 0,5 кг. 4) –0,4 м/с 2 ; 0,4 Н. 5) 1,2 · 10 –1 м. Жаттығу 3.5. 1) 1 м. 2) ≈ 6360 км. 3) 15 т. Жаттығу 3.6. 1) 7,35 кН; 1,22 кН. 2) 2380 Н. 3) a 1 = g ; a 2 = – g /2; 4) 1,7. Жаттығу 3.7. 1) 120 м. Жаттығу 3.8. 1) 1,6 м/с 2 . 3) 1,99 · 10 30 кг. 4) 2 · 10 20 Н. 5) 6,6 · 10 23 кг. Жаттығу 4.1. 1) 10 5 кг · м/с; 2,5 · 10 4 кг · м/с. 2) 1,5 есе қорғасын импульсі үлкен. 3) 2 · 10 7 кг · м/с. 4) 0,02 м/с. 5) –0,75 м/с. Жаттығу 4.2. 1) 6,5 м/с. 2) 33 м/с. 3) 10 м/с. 4) 9000 Н. 5) 8,5 км/с. Жаттығу 4.3. 1) 4 · 10 10 Дж. 2) 120 Дж. 3) –1,1 · 10 4 Дж. 4) 8 Дж. 5) 16 Дж. Жаттығу 4.4. 1) 17460 Дж. 2) 500 Дж. 3) 1 м/с. 4) 18 Дж. 5) 200 кВт. 6) бірінші тас. 7) 1,2 м. Жаттығу 5.1. 4) 2 м; 4 м; 6 м. 5) 3 см; 6 см; 9 см; 12 см. 6) 1 мм. Жаттығу 5.3. 2) 2,8 Дж; 3,8 м/с. 3) 4 см. 4) 200 г. 5) 2 с; 0,3 м; π /2. Жаттығу 5.4. 1) 2,25. 2) 2,5 с. 3) 4,05 кг. 4) 1,887 Н/м; 1,44 с. 5) 2 есе. Жаттығу 5.5. 1) ≈ 15,8 Н/м. 2) 2,4 есе өседі. 3) ≈ 9 рад/с; 3,2 · 10 –3 Дж. Жаттығу 5.6. 1) 0,314 с. 2) 36 мГц. 3) 5 мкГн. 4) 0,314 мкс, 3 мГц; ≈ 10 –5 с. 5) 2 мГн. Жаттығу 5.7. 1) 0,16 м/с. 2) 2,7 м/с. 3) 10 м. Жаттығу 5.8. 3) 3430 м. 4) 4,35 м. 5) 2 м. Жаттығу 5.9. 1) 1,2 с. 2) 765 м. 3) 425 м. 4) 0,78 м. 5) 596 м. Жаттығу 5.10. 1) 60–190 м. 2) көгілдір үшін ( λ = 0,4 мкм). 3) 30 км. Жаттығу 6.2. 1) 0,71 мкм. 2) рентген сәулесі. 3) 0,99 мкм. Жаттығу 6.3. 1) ≈ 0,65 мкм. 2) ≈ 6,6 · 10 –19 Дж. 3) 7,7 · 10 15 Гц. 4) 3,45 · 10 –25 кг · м/с. 5) 5 · 10 –15 Дж; 2,6 · 10 –19 Дж. 6) 100 ВТ. Жаттығу 6.4. 1) Өзгермейді. 2) 2,4 · 10 –14 Дж. 3) 41 · 10 –12 м. 4) 2,1 · 10 7 м/с. 5) 79,8 кВ. 296 ПРОЕКТ Жаттығу 7.1. 1) Х 1 – гелий; Х 2 – алтын; Х 3 – темір; 2) Бірінші бөлшек протон ( q = +1 e ; A = 1; Z = 1). Екінші бөлшек – гелий атомының ядросы, яғни γ -бөлшегі ( q = +2 e ; A = 4; Z = 2). Үшінші бөлшек нейтрон ( q = 0; A = 1; Z = 1). Төртінші бөлшек электрон ( q = –1 e ; A = 0; Z = 1). 3) Гамма сәулесі шығатын болса, онда A мен Z сандары өзгермейді, массасы γ -кванттың массасына кемиді. Ал - бөлшегі шығатын болса, онда ядроның массасы -бөлшегінің 2 4 He ( ) массасы- на кемиді; массалық сан төртке ( А = 4), ол заряд саны екіге ( Z = 2) кемиді. 4) ≈ 11,38 Н. 5) 3 · 10 18 кг/м 3 ; 10 5 есе. 6) ≈ 1 км. Жаттығу 7.2. 1) 5,5 · 10 –4 м.а.б.; 1,0060 м.а.б.; 5,12 Мэв; 937,1 Мэв. 2) 0,00736 м.а.б.; 0,01403 м.а.б. 3) 9 · 10 13 Дж. 4) 7,96 МэВ; 2,65 МэВ. 5) 1,9 ГэВ. 6) 7,75 МэВ/нуклон. Жаттығу 7.3. 1) Натрий; позитрон; магний. 2) Гелий; электрон; тиісінше альфа және бета – ыдыраулар. 3) Жұтылады; бөлінеді; жұтылады. Жаттығу 7.4. 1) 23 МВт-сағат. 2) 53 МВт. Жаттығу 7.5. 1) 2,7 МэВ. 2) 15 МэВ. 297 ПРОЕКТ ҚОСыМШАлАР 1. Негізгі физикалық және астрономиялық тұрақтылар Еркін түсу үдеуі..........................................9,80665 м/с 2 Қалыпты атмосфералық қысым.....................1011325 Н/м 2 Жердің орташа радиусы................................6370 км Жер массасы................................................5,98 · 10 24 кг Жерден Күнге дейінгі орташа қашықтық.........1,5 · 10 8 км Гравитациялық тұрақты.................................6,67 · 10 –11 Н · м 2 · кг –2 Электрон массасы..........................................9,1 · 10 –31 кг Элементар заряд................................................1,6 · 10 –19 Кл Планк тұрақтысы........................................6,62 · 10 –34 Дж · с Вакуумдегі жарық жылдамдығы.................2,99793 · 10 8 м/с Ауадағы дыбыс жылдамдығы.......................332 м/с Протон массасы..........................................1,6724 · 10 –27 кг Нейтрон массасы........................................1,6747 · 10 –27 кг -бөлшек (гелий атомы ядросының) массасы ...................................................1,644 · 10 –27 кг Массаның атомдық бірлігі..........................1 м.а.б. = 1,66 · 10 –27 кг Энергияның бірлігі....................................931 МэВ = 1,49 · 10 –10 Дж 2. Ондық үлестер қосымшалары Аталуы Белгіленуі Негізгі бірлікке қатынасы Аталуы Белгіленуі Негізгі бірлікке қатынасы пико нано микро милли п н мк м 10 –12 10 –9 10 –6 10 –3 кило мега гига тера к М Г Т 10 3 10 6 10 9 10 12 298 ПРОЕКТ 3. Күннің және Күн жүйесіндегі планеталардың негізгі сипаттамалары Сипаттама Күн Меркурий Шолпан Жер Марс Юпитер Сатурн Уран Нептун Масса ( М жер = 1) 333400 0,055 0,815 1 0,107 317,8 95,2 14,5 17,2 Көлем ( V жер = 1) 1306000 0,06 0,88 1 0,150 1323 752 64 54 Тығыздық ( ρ су = 1) 1,41 5,43 5,24 5,52 3,94 1,33 0,70 1,30 1,64 Экваторлық диаметр, км 1392000 4878 12104 12756 6794 142800 120000 52000 48400 Ауырлық күшінің үдеуі ( а жер = 1) 27,9 0,37 0,88 1 0,38 2,69 1,19 0,93 1,22 Серіктер саны 8 планета 0 0 1 2 16 17 15 8 Өз өсінен айналу периоды (жер тәулігі бойынша) 25,38 58,65 –243 1 1,03 0,414 0,426 –0,74 0,67 — 88 күн 224,7 күн 365,26 күн 687 күн 11,86 жыл 29,46 жыл 84,01 жыл 164,8 жыл — 69,7 109 152,1 249,1 815,7 1507 3004 4537 — 47,9 35,0 29,8 24,1 131,1 9,6 6,8 5,4 7,25 0,0 177,3 23,45 25,19 3,12 26,73 97,86 29,56 — 7,01 3,39 0 1,85 1,30 2,48 0,77 1,77 299 ПРОЕКТ 4. Жарық жұлдыздар сипаттамалары Қысқа- ша белгіле- нуі Тура көтерілуі Еңістігі Көрінерлік жұлдыз- дық шамасы, m Абсолют жұлдыз- дық шама 1 2 3 4 5 6 Сирус Арктур Вега Капелла Ригель Процион Бетельгейзе Альтаир Альдебаран Альголь Регул Кастор Темірқазық (Полярлық жұлдыз) СМа Воо Lyr Aur Ori CMi Ori agl Tau Per Leo Gem UMi 6 сағ 45 мин 14 сағ 16 мин 18 сағ 37 мин 5 сағ 17 мин 5 сағ 15 мин 7 сағ 39 мин 5 сағ 52 мин 19 сағ 51 мин 4 сағ 36 мин 3 сағ 08 мин 10 сағ 08 мин 7 сағ 35 мин 1 сағ 49 мин –16° 43 ′ +19° 11 ′ +38° 47 ′ +46° 00 ′ –8° 12 ′ +5° 14 ′ +7° 24 ′ +8° 52 ′ +16° 31 ′ +40° 57 ′ +11° 58 ′ +26° 19 ′ +89° 02 ′ –1,58 –0,05 0,03 0,08 0,12 0,37 0,42 0,77 0,85 1,12 1,35 1,58 2,02 +1,41 –0,2 +0,5 –0,6 –7,0 +2,65 –6,0 +2,3 –0,7 –0,3 –0,6 +0,85 –4,6 5. Монохроматты сәулелер және оларға сәйкес келетін заттардың сыну көрсеткіштері Вакуумдегі толқын ұзындығы, 10 –9 м Түсі Заттардың сыну көрсеткіштері шыны (ауыр флинт ТФ-1) шыны (жеңіл крон К80) су ас тұзы 656,3 589,3 546,1 480,0 404,7 Қызыл Сары Жасыл Көк Күлгін 1,6444 1,6499 1,6546 1,6648 1,6852 1,5145 1,5170 1,5191 1,5235 1,5318 1,3311 1,3330 1,3345 1,3374 1,3428 1,5407 1,5443 1,5475 1,5541 1,5665 300 ПРОЕКТ 6. Кейбір заттардың электрондарының шығу жұмысы және фотоэффекттің қызыл шегарасы Зат Шығу жұмысы, Эв Қызыл шегарасы, A À Су Мыс тотығы Слюда Хлорлы натрий Бромды күміс Вольфрамдағы торий Вольфрамдағы натрий Вольфрамдағы цезий Платинадағы цезий 6,13 – 6,09 5,15 4,8 4,2 3,7–5,14 2,62 2,10 1,36 1,31 2015 – 2040 2500 2548 2950 3350 – 2400 4730 5900 9090 8950 7. Кейбір элементар бөлшектер мен изотоптардың массалары Бөлшек- тер, химия- лық эле- менттер Тыныш- тық массасы Тыныш- тық энер- гиясы Химиялық элементтер Тыныш- тық массасы Тыныш- тық энер- гиясы м.а.б. МэВ м.а.б. ГэВ Электрон − 1 0 e 0,005486 0,510999 Көміртек-12 12,000000 11,177932 Протон 1 1 p 1,0072765 938,27231 Көміртек-13 13,003354 12,112550 Нейтрон 0 1 n 1,0086649 939,56563 Уран-235 235,04418 21,824232 Сутек-1 1 1 H 1,007825 938,78326 Азот-14 14,00307 13,036858 Сутек-2 1 2 H 2,014102 1876,1246 Литий-6 6,01513 5,600086 Сутек-3 1 3 H 3,016062 2809,4446 Литий-7 7,01601 6,531905 Гелий-4 2 4 H 4,002603 3728,4020 Оттек-17 16,99913 15,82619 Гелий-3 2 3 H 3,016042 2809,4260 Плутоний 94 289 Pu 239,05242 22,267597 Берилий 4 8 Be 8,00531 7452,944 Бор-10 10,01294 9,322047 |