өзіндік зандылыктары мен эрекетшілдігін түсіндіруге бағытталған
теорияа
айналды.
Фрейд
адам
психологиясының
өсіңкілігін
(динамикасын) түсіндіру үшін, оның психологиялык үш түпнегізін
(субстанция) карастырады. Олар “мен”, “жоғарғы мен” (супер его) жэне
“ол”. “Мен” сырткы жэне ішкі әлемдердің жэне жоғарғы менмен олдың
арасында байланыстырушы қызметін жүзеге асырады. “Мен” әрекет-
кылыктың реттілігін жэне үздіксіздігін камтамасыз етеді, осыньщ
арқасында өткен окиғалар казіргі жэне болашак окиғалармен кабысып
жатады. “Мен” психикаға да, денеге де жатпайды. Ол өзінің даму
процесінде, эсіресе кауіп төнгенде, ауырғанда жэне өмір сүру
жағдайларына байланысты, бүкіл өмір бойына өзгеруі мүмкін. “Меннің”
іс-әрекеттерінің туріне жэне эффектілігіне карай адамдар бір-бірінен
айрыкшаланады. “Меннің” бұл касиеттерін Фрейд оның күші деп
атайды. “Мені” күшті адамдар мынадай мінездемелермен ерекшеленеді:
ол коршаған ортаны жэне өзін бағалауда әділетті болады; ол
қабылданған шешімді ешкайда жалтактамай жүзеге асыра алады; ол ез
талаптарының кұлы емес, сондыктан оларды қоғамға пайдалы жағына
87
қарай бағыттауға мүмкіндігі бар; күштердің қысымына карсы тұрып, өз
бағытын тавдай алады т.б. Ал “мені” әлсіз адамдардың бала сиякты
мінез-кұлкы, іс-әрекеті түраксыз келеді де, накты орта мен өзін
бұрмалап, кате түсінеді; ол барлык кайрат күшін, өзі туралы кате,
бұрмаланған түсінігін корғау үшін жұмсағандыктан невроз ауруларына
шалдығып, жұмыста ешкандай жаксы нэтижеге жете алмайды. Жеке
адамның даму процесінде “мен” ұсак бөлшектерге бөлінеді де, “жоғарғы
жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу: |
