Оқулық o p s 3 философия негіздері
“меннің 78 себепсіз іс-әрекеті - оның кызметі мен алдындағы максатыны” өзара
|
| “меннің
78 себепсіз іс-әрекеті - оның кызметі мен алдындағы максатыны” өзара карама-кайшылықтарын кайта-қайта калпына келтіру процесі. Баскаша айтканда, бір кедергіден өтіп. Оны жойған кезде, екіншісі пайда болады, сөйтіп шексіз кете береді. Өзінің осы тәсілін фихте - “антитетикалык” тәсіл деп атаған. Бұл тэсілдің ерекшелігі антитезис тезистен пшғарылмайды (диалектикалык тәсілдегідей), керісінше, антитезис қарама-карсылык ретінде тезиспен катар қойылып, содан кейін барып олар бірігеді. “антитетикалык” тәсілді колдану аркьшы Фихте теория негізінен (түйсік, бакьшау, киялдау, елестету, ойлау тага басқаша карастыру негізінде) практикалык ақыл-ойдың негізгі мазмұнына, қабілетіне карай ой түзейді. Осының аркасында субъект рет-ретімен теориялық іс-эрекетгің ең төменгі сатысынан жоғарғы сатысына дейін көтеріледі де, бұл деңгейде ол - ойлау объектісін өзінің акыл-ойының белсенділігінің нәтижесі екенін түсініп-біледі. Сөйтіп, “гылым туралы ілім” тәсілі адамзат акыл-ойының даму жолымен сәйкес келгендіктен, айналып келгенде, өзінше байланыскан адамзат рухының тарихы болып шығады. Фихтенің “практикалык философиясының” (этика, кұкык жэне мемлекет туралы ілім т.б.) негізгі ұғымы - “бостандык” ұгамы. Ол бостандық ұғымын “қажеттілік” ұғымына карсы кою арқылы түсіндіруге тырысады. Спиноза сиякты Фихте де адам жігері оның кандай да болмасын рухани іс-әрекеті сеептілікке багынады деп есептеген. Бірак осындай жалпыға бірдей кажеттілік бостандыктың болу мүмкіндігін жоқка шығармайды. Ал, бостандык дегеніміз кажеттілікті жою емес, керісінше, жеке адамдардың, адамзатгың зандар мен максаттарға өз жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|