XX ғасырдың 40 жылдарынн бастап, структурализм ғылыми тәсіл ретінде лингвистикада (тіл туралы ілім), антропологияда, психологияда, социологияда, кейінгі кезде филосоиялық эмбебаптық тәсіл ретінде қолданылып жүр. Сыни рационализм (К. Поппер, И. Лакотос, П. Фейрабенд) ғьшыми білімнің даму мәселелерін талдай отырып, қандай болмасьш ғылыми білімнің болжамды бағытта болатынын мойындайды (Поппер). Ғылыми таным процесі дегеніміз эр түрлі гылыми теория типтерінің өзара үздіксіз сыни пікірталастары. Білімнің өзі субъективті сипатта болғандыктан, ақиқаттың өзі де көптүрлі болады. Философиянын жалғыз-ак шьшайы тэсілі - рационалды сын. Герменевтика (Э. Беги, Г.Г. Гадамер, МЛандман) талдау жасау (түсіндіру) жэне түсіну идеяларымен сабақтасып жатады. Герменевтика көне әдеби ескерткіпггерді саналы түрде түсіну негізінде калыптасқан тіл туралы ғылымның ерекше эдісі ретінде дүниеге келіп, XIX ғасырда Шлейермахердің, Дилыейдің ілімдерінің арқасында рух туралы ғылымның тәсіліне айналды. Хайдеггер герменевтика деп өмір сүру феноменологиясын айтса, казіргі кезде герменевтика деп рух туралы ғылымның мәселелер өрісін ғылыми түрғыдан түсінуді айтады. Бұл жерде түсіну - сананың сыртқы және іппсі әсерлер күшімен, туындаған кабілетін, субъектінің солар туралы түйсінуі мен мазмұнының шынайы екеніне күмэн келтірмеуі. Ғылыми түсінуде денелердің, заттардың маңызы, мэні түсіндіріледі. Қазіргі кезеңдегі 97
герменевтиканың өкілдері оны тек саяси әлеуметтік ғылымдардың тәсілі деп қарамай, жалпы белгілі бір тарихи, мэдени жағдайларды, адам
