емес. Жоғарыда айтылғаңдардан туыңдайтыны объективті акикаттын үнемі дамуда екендігін түсіну болып табылады. Ол акикаттың абсолютті жэне салыстырмалы екі формасы түрінде көрінеді. Абсолюттік акикат ешқандай күмэнсіз, өзгермейтін жэне мәңгіге бекітілген білім болып табылады. Бірақ бізді коршаған объектілер өте күрделі, шексіз көптеген байланыстар мен катынастарға енген, өздері үнемі өзгереді, диалектика зандары бойынша дамиды жэне өзге сапаға өтеді. Осы жағдайларға орай скептиктер жэне агностиктер абсолюттік, объективтік шындыкка жету мүмкін емес деп түйін жасайды. Мұндай түйін кате. Біріншіден, объективті акиқат көбіне абсолюттік формада емес, салыстырмалы формада болып келеді. Екіншіден, абсолюттік акикат біздің біліміміз үнемі оған жетуге ұмтылатын белгілі бір үлгі немесе шек ретінде карастырылуы тиіс. Осы шекке жету жолында біз жаңа салыстырмалы шындықка ие боламыз, яғни объектілердің жекелеген байланыстарын, қасиеттері мен катынастарын терец танып, оларды синтездеп жэне осы мағынада біз үнемі абсолютті акикатка жакындаймыз. Догматтык түрғыда ойланатын философтар мен ғалымдар қандай да бір салыстырмалы шындыктарды абсолюттік ақикат ретінде қабьшдайды. Қалыптасқан білім неғұрлым ұзак уақыт шыдаған сайын, соғүрлым ол эдетке айналып, адасупшлықтар да тамырын тереңге жібере түседі. Ғылымда объективті әлемді толығырак жөне тереңірек бейнелейтін жаңа ашьшымдар ай- қындалып, жаңа ақикаттар калыптасады, ал бүрынғы білімдер дэл жеткілікті емес деп теріске шығарылып жатқанда, мұндай ойшылдар шарасыздыктан акикат жок, біздің біліміміз шартгы, салыстырмалы, үмітсіз деп түйіндей бастайды. Мұндай жағдай жаңа жэне ескі теориялар мен ілімдердің жактастары арасындағы драмалык
