камыккан калпы ретінде сезінеміз. Біз өмірдің өзі үшін өмір сүре алмаймыз; біз эркашан - өзіміз каласак та, каламасак та - бірдеңе үшін өмір сүреміз. Бірак көптеген жағдайларда бүл «бірдеңе» біз ұмтылған максат болғанымен, өзінің мазмұны бойынша, бірінші кезекте, кұрал жэне сонда өмірді сактауға арналған қүрал. Осыдан келіп бізге өмірдің мағынасыздығынтым катты сездіріп, оны мағынамен толдырудың уайымын тудыратын азапты, дуаланған шарасыз шеңбер пайда болады: біз бірдеңеге еңбектену үшін, бірденеге үмтылу үшін өмір сүреміз, ал өмір сүру үшін еңбектенеміз, уайымдаймыз, ұмтыламыз. Тиіннің шеңберінде осы айналудан шаршаған біз «өмірдің мағынасын» іздейміз - біз тек өмірді жай ғана сактауға бағытталмаған ұмтылыстар мен істерді, өмірді сақтауға мақсатындағы ауыр еңбекке ысырап болмайтын өмірді іздейміз. Сонымен біз қойылған сүракка кайтып ораламыз. Біздің өміріміз әлде-бір парасатты мақсатқа кызмет еткенде саналы ойластырылады, ал бүл максаттың мазмұны жай тана осы эмпирикалык өмірдің өзі бола алмайды. Бірақ оның мазмұны неде жэне ең алдымен кандай жағдайларда біз соңғы максаттарды парасатты деп тани аламыз? Егер оның парасаттылығы ол баска бірдеңеге арналған кұрал емес екендігінде болса, керісінше жағдайда ол нағыз, соңғы максат болмас еді, - онда ол бұл максаттың ол туралы «Не үшін?» деген сұрақгы коюдың өзі матынасыз болатын өзіне өзі толымды сөзсіз құндылығында. Біздің өміріміз мағыналы болу үшін ол «өмірдің өзі үшін өмір» жақтастарының сендірулеріне карамастан жэне біздің жанымыздың айкын талабына сай жогаргы абсолютті игілікке ңызмет ету болуға тиісті. Бірақ бұл аз. Біз салыстырмалы «парасаттылык» аймағында үшінші
