Оқулық ретінде «Білім беруді дамыту федералдық институты»
жүктеу/скачать 8,53 Mb. Pdf көрінісі
|
| Саванналар. Саванналар — әртүрлі қатысу үлесі бар бұталар мен
ағаштар биіктігі әртүрлі қабысқан дәнді жабынын сипаттайтын тропикалық белдеудің шөпті қоғамдастығы. Бұл қоғамдыстықтардың маусымдылығы жауын-шашынның түсуі мерзімділігімен байланысты. Саванналар әртүрлі климаттық жағдайларда болады; созылмалы құрғақ маусымды аймақтарға және айтарлықтай ылғал тропикалық климаты бар аймақтарға тән, сондықтан олар құрылымы және өнімділігі жағынан өзгеше болып келеді. Саваннаның едәуір алқаптары Африканы, сол сияқты Оңтүстік Американы, Австралияны алып отыр. 150 Саваннада жер оттылығының биіктілігі ылғалдану деңгейі мен топырақтың құрамына байланысты. Дәндердің түрлерінің шектеулі мөлшері басым. Дәнерден басқа саваннаның жер оттылығында кейбір қияқтар, қос жарнақты өсімдіктердің әр түрлері кездеседі. Жауын-шашын қосындысына және құрғақ маусымның ұзақтылығына байланысты саваннаның бірнеше формациялары ажыратылады: дымқыл саванналар (жауын-шашын қосындысы жылына 800 — 2 000 мм, сиретілген жер отының биіктігі — 1,5 — 3 м), құрғақ саванналар (жылына 500 — 1 200 мм және 1,5 — 2 м), тікенді саванналар (жылына 250 — 750 мм және 30 — 50 см, сирек — 1 м). Саванна өсімдіктеріне мынандай бейімдеулер тән: ■ қомақты тереңдікке өтетін құнарлы тамыр жүйесі; ■ ирек немесе имек діңкетері бар ағаштары көбінесе тырбық, кең жайылған ұшар бастары бар; ■ кеңінен таралған ұшар бастар пішіні шатыр тәріздес, мысалы, Африка саванналарында көптеген мамыргүлдердің; ■ діңгектерінде көбінесе қалың қабық дамыған; ■ ағаштар мен бұталардың арасында жапырақтәріздес пішіндер көптеп кездеседі, бірақ қатты склерофильді жапырақтарымен мәңгіжасылдар да кездеседі, мысалы, Австралия эвкалипттері. жүктеу/скачать 8,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|