жеке : мұғалім бір ғана оқушымен жұмыс істейді;
-
жеке-жұптық : оқушы-оқушы, оқушы-мұғалім арасындағы жеке не
жұптық оқыту жұмысы; қазіргі жағдайда мұғалімнің оқушымен қарым-
қатынасы жеке оқушының әзірлік процесіндегі қызметімен айқындалады;
-
жеке-топтық : топ мектепте жұмыс істейді, бірақ бір мектепте
оқытылатын оқушылардың жасы әр шаманы құрайтын топ болады (оқытудың
бұл түрлі орта ғасыр мектептерінде қолданылған);
-
өзара бірлесіп оқыту (аталған оқыту жүйесі Англияда пайда болған,
атауы-Белль-Ланкастер жүйесі);
-
саралап оқыту : оқушылардың қабілетіне қарай оқыту (Мангейм жүйесі);
-
бригадалық оқыту : тапсырманы бригада алады: бір сыпыпта 5-6 оқушы
ұйымдасады, есеп беруші – бригадир (оқытудың бұл түрі XX ғасырдың 20-
жылдарына тән);
-
Американдық «Винетка-жоспар», «Трамп -жоспар», т.б. -
Оқытудың микротоптық жүйесі : фронтальді, ұжымдық жұмыс.
Педагогика тарихында алуан түрлі оқыту формалары пайда болып,
нәтижесінде оларды жіктеудің өлшемдері де әртүрлі болды (103-сурет).
Баланы оқытуды ұйымдастырған алуан түрлі жұмыстар зерттеліп, олардың
ішінен қазіргі заманға лайықтылары іріктелді. Мектепте оқитын оқушылардың
саны, олардың оқитын жерлері, оқу жұмысының ұзақтығы зерттеліп, баланы
жекелеп оқыту, топтық, ұжымдық оқыту, сыныпта, сыныптан тыс, мектепте,
мектептен тыс жерлерде оқыту жолдары анықталады. Баланы жекелеп оқыту
өте ерте кезден бар. Ол тапсырманы мұғалімнің не өзінің үйінде орындайды.
Жекелеп оқыту қазір де қолданылады. Баланы жекелеп оқыту XIII ғасырға дейін
қолданылған. Әсіресе, ауқатты адамдар балаларын жекелеп оқытқан.
Жекелеп оқытудың ұтымды жақтары: мұғалім оқушының нені білетінін,
нені білмейтінін анықтайды; оқушының қатесін уақытында түзетеді; оқушы
өзіне ыңғайлы уақытта жұмыс істейді.
Жекелеп оқытудың
