Оқулық Техникалық ғылымдар докторы, профессор А. Б. Николаев редакциясымен

15
2 
Жайғастыру  (жаһандық)  —  серіктік  жүйелерді 
пайдаланып  үш  өлшемдік  кеңістікте  объектінің  абсолюттік 
координаттарын анықтау әдісі.  
Жайғастыру 
полигонометрия, 
триангуляция 
және 
трилатерация  сияқты,  классикалық  әдістерді  толықтырады 
және  ығыстырады.  Осы  жүйелердің  әсіресе  маңызды 
ерекшелігі  олардың  геоақпараттық  жүйелермен  (ГАЖ) 
ықпалдасуы болып табылады.  
ОЖА  серіктік  жүйелерінің  бірінші  буынына  1970  жылдарға 
дейін  әзірленген  және  екі  он  жылдықтан  астам 
пайдаланылған,  бастапқы  АҚШ  Әскери  теңіз  флотына 
арналған  NNSS  (Navy  Navigation  Satellite  System)  (АҚШ) 
жүйесін жатқызуға болады. Кейіннен жүйе TRANSIT атауын 
алған.  ҚСРО  осыған  ұқсас  жүйе  ЦИКАДА  деп  аталды. 
Сондай-ақ  басқалары  да  болды,  мысалы  COSPAS-SARSAT 
халықаралық  апатқа  ұшырағандарды  табу  жүйесі  және 
басқалар.  
Екінші  буынға  (әзірлемелер  1970  жылдардың  ортасында 
басталды) екі қолданыстағы жүйе жатады:  
■ 
GPS  (Global  Positioning  System),  қатар  аты 
NAVSTAR  (Navigation  Satellite  Timing  and  Ranging) 
(АҚШ),  оның  пайдаланушылық  дайындағы  1995  жылы 
басында жарияланды; 
■ 
ГЛОНАСС  (Жаһандық  навигациялық  серіктік 
жүйе)  (ҚСРО — Ресей Федерациясы), ол 1993 жылы ресми  
түрде 
пайдалануға 
қабылданды. 
«Азаматтық 
5.1-сурет. Мобильді объектілері  мониторингінің жүйесі 

жүктеу/скачать 6,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: